دیدارنیوز – رسول شکوهی: خبر کوتاه بود، ولی توجه طیف زیادی از جامعه را به خود جلب کرد. شارمین میمندی نژاد موسس جمعیت امام علی (ع)، مرتضی کی منش و کتایون افرازه از اعضای این جمعیت در سحرگاه دوم تیرماه بازداشت شدند. بعد از انتشار این خبر افکار عمومی با این سوال مواجه شد که یک سازمان مردم نهاد که در زمینه کودکان کار، اعتیاد، زنان سرپرست خانوار و به صورت کلی معضلات اجتماعی فعالیت میکند مگر چه فعالیتی داشته که با برخوردهای امنیتی روبرو شده است.
بعد از این اتفاق بود که بسیاری به سراغ این موضوع رفتند که در واقع جمعیت امداد دانشجویی مردمی امام علی (ع) چیست و چه فعالیتهایی دارد و شارمین میمندی نژاد موسس آن کیست؟
بر اساس اولین اطلاعیهای که جمعیت امام علی (ع) منتشر کرده نیروهای ضابط قضایی به همراه حکم، به شکایت قرارگاه ثارالله سپاه به صورت موازی اقدام به دستگیری این افراد کرده اند. طبق متن اطلاعیه اتهام مندرج در حکم بازداشت آقای میمندی نژاد توهین به رهبر انقلاب و همچنین بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران و همچنین اتهام مندرج در احکام آقای مرتضی کی منش و خانم کتایون افرازه اقدام علیه امنیت ملی ذکر شده است.
در همین راستا روابط عمومی جمعیت امام علی (ع) در گفت و گویی که با دیدارنیوز داشت این اتهامات را واهی خواهند و به این نکته اشاره کرد که جمعیت به فعالیتهای خود ادامه میدهد و این مسائل را به صورت حقوقی پیگیری خواهد کرد.
در این چند روز که اخبار مربوط به دستگیری موسس و اعضای این سازمان مردم نهاد داغ شده است واکنشها به این اتفاق نیز در نوع خود جالب و قابل تحلیل و بررسی است. در ابتدا زهرا عابدینی معاون مشارکتهای اجتماعی وزارت کشور در گفتگو با ایلنا گفت: «اقدام اخیری که در ارتباط با دستگیری اعضای جمعیت امام علی (ع) انجام شده است براساس حکم مرجع قضایی در ارتباط با سه نفر از اعضای جمعیت صورت گرفته است و برابر بررسیها هیچ کدام از دفاتر جمعیت امام علی (ع) بسته نشده است و در حال حاضر موضوع جلوگیری از فعالیتهای اجتماعی جمعیت مطرح نیست. اگر مواردی در ارتباط با فعالیتهای جمعیت مطرح باشد طبیعتا مرجع رسیدگی به فعالیت موسسات مردم نهاد شورای ملی توسعه و حمایت از سازمانهای مردم نهاد است که به طور طبیعی اگر موضوع تخلف تشکلی مطرح باشد مراتب تخلف در این شورا بررسی خواهد شد و در صورتی که شورای ملی رای به انحلال و جلوگیری از فعالیت تشکلی بدهد طبق قوانین بازهم تصمیم شورای ملی با تایید مراجع قضایی قابلیت اجرایی شدن پیدا خواهد کرد». علی ربیعی سخنگوی دولت نیز در بازدید از یک مرکز خیریه بدون اشاره به ماجراهای اخیر جمعیت امام علی (ع) به این نکته اشاره کرد که باید دید امنیتی را از تشکلها و سمنها برداریم.
واکنشها در سطح مقامات تا همین حد باقی ماند، ولی گروههای سیاسی اجتماعی مختلف از جریانات گوناگون در حمایت از جمعیت یا بیانیه دادند یا با توییت کردن و گذاشتن پستی در اینستاگرام این پیام را رساندند. جمعی از شبکههای ملی و تخصصی سازمانهای مردمنهاد به وزیر کشور عبدالرضا رحمانی فضلی، در راستای برخورد خارج از شأن تشکلهای مدنی با جمعیت امام علی (ع) نامهای نوشتند و خواستار پیگیری وضعیت بازداشتیان، پرهیز از برخورد امنیتی، ارائه توضیح شفاف، ملاقات با تشکلها برای ابراز مواضع شدند.
چهرههای سیاسی مختلفی نیز در حمایت از جمعیت امام علی نکاتی را مطرح کردند. یاسر عرب، پروانه سلحشوری، عماد بهاور، مصطفی تاجزاده، عماد الدین باقی و بسیاری از چهرههای سیاسی از جمله افرادی هستند که در حمایت از جمعیت امام علی اظهار نظری داشتند.
در مقابل روزنامه کیهان مجدد به سراغ جمعیت امام علی رفت و در گزارشی با عنوان
نیکوکاران تبهکار همان بحثهای گذشته نظیر ترویج تفکرات انحرافی و ایجاد فرقه گرایی را مطرح کرد. کیهان در این گزارش به سراغ پیشینه خانوادگی و تفکرات پدر شارمین میمندی نژاد رفت و مدعی شد که شارمین میمندی نژاد همان تفکرات را دنبال میکند و بدون هیچ دانشی در کلاسهای خود تفکرات انحرافی را نشر میدهد. در توییتر نیز برخی به حمله به جمعیت امام علی و عبارت سازیهایی نظیر جمعیت معاویه و جمعیت ابن ملجم به این سازمان مردم نهاد حمله کردند و آن را پروژه نفوذ دشمن دانستند. برخی از این کاربرها به این نکته اشاره کردند که چرا برخی رسانههای خارج از کشور اخبار دستگیری شارمین میمندی نژاد را منتشر میکنند و چرا به این سراغ این جمعیت رفته اند و این مساله را با طرح مساله ارتباط با بیگانه نیز توضیح میدادند.
در مقابل حامیان جمعیت امام علی به سراغ فعالیتهای مختلف این جمعیت رفته اند و آن را نشان میدهند. آنها از اقدامات شارمین میمندی نژاد و مرتضی کی منش و کتایون افرازه در بخشهای محروم کشور میگویند البته بسیاری نیز تاکید کرده اند که از این به بعد فعالیت خود را در جمعیت امام علی (ع) دو برابر خواهند کرد. بسیاری از تجربیات کار خود در جمعیت امام علی نوشتند و به این نکته اشاره کردند که از این طریق بود که با واقعیتهای روز جامعه آشنا شدند. گروهی دیگر نیز بر این نکته تاکید داشتند که تنها مجموعهای که به آن اعتماد داشتند جمعیت امام علی بود و از این به بعد نیز همان مسیر گذشته خود را ادامه میدهند.
گروهی دیگر نیز با حفظ موضع نسبت به دو طرف این ماجرا نسبت به رویکرد امنیتی نسبت به یک تشکل مردم نهاد اعتراض داشتند و بر این نکته تاکید میکردند که منطق فعالیت اجتماعی با منطق کار امنیتی متفاوت است و همانطور که در مواجهه با فعالین محیط زیستی و فعالین کارگری و معلمان نیز شاهد این رویکرد امنیتی بودیم و نتیجه خوبی حاصل نشد، امروز نیز این سازمان مردم نهاد با این رویکرد درگیر است و نباید فضای فعالیت اجتماعی را هر روز محدودتر کنیم.
روشن است که اگر جمعیت امام علی یا مسئولین آن تخلفی داشته اند یا حتی اقدامی علیه امنیت ملی کرده اند – هر چند که همه این اتهامات را تکذیب کرده اند- باید این پرونده روال قانونی خود را طی کند و موضع گیریهای برخی رسانهها و افراد این نگرانی را ایجاد میکند که به دنبال اعمال فشار هستند و این پرونده یک روال عادی ندارد. برخوردهایی از این دست باعث میشود که دیگر سازمانهای مردم نهاد نیز انگیزه فعالیت مستقل و کارآمد را از دست بدهند و در نهایت دودش به چشم همه میرود. در شرایطی که حمایتهای مردمی از یک سازمان مردم نهاد باعث تعجب بسیاری از کارشناسان شده باید از این سرمایه اجتماعی استفاده کرد نه اینکه آن را تخریب کرد.