سایر رهبران عراقی هم مانند مقتدی صدر به همین شکل رفتار میکنند و نباید توقع داشت در عراق چهره سیاسی وجود داشته باشد که به طور مطلق دوست ایران به شمار آید. از آقای حکیم و صدر گرفته تا سایرین همه به دنبال منافع خود هستند و در صورتی که حضور ایران برای آنها نفعی به دنبال داشته باشد، مورد استقبال قرار میگیرد، اما زمانی که احساس میکنند افکار عمومی عراقی موافق نفوذ ایران در عراق نیست، آنها هم سعی میکنند تا از این امواج برای افزایش قدرت بهره ببرند.
دیدارنیوز ـمژگان فرجی: تظاهرات و راهپیماییهای اخیر عراق همچنان ادامه دارد. اوایل روز شنبه، کمیسیون عالی حقوق بشر عراق اعلام کرد که شمار کشته شدگان در نا آرامیهای اخیر عراق به ۳۰ نفر افزایش یافته و بیش از ۲۳۰۰ نفر مجروح شده اند و برخی گزارشها حاکی از آن است که دولت عراق فعالیت شبکههای الحدث و العربیه را در این کشور به حالت تعلیق درآورده است. دولت عراق در توضیح این اقدام اعلام کرد این دو شبکه فاقد مجوز فعالیت بودند.
از روز دوشنبه هم دانشجویان و دانش آموزان بغدادی با انتشار بیانیهای از تعطیلی مدارس و دانشگاهها و شرکت در تظاهرات اعتراضی علیه دولت در عراق خبر دادند. دانشجویانی که کلاسهای درس خود در شهر دیوانیه در جنوب بغداد را ترک کردهاند، شعار «نه مدرسه، نه کلاس تا سقوط رژیم» سر دادند. انجمن دانشگاهها و مدارس دیوانیه اعلام کرده اند از روز دوشنبه به مدت ده روز تا پایان سقوط دولت کلاسهایشان را تعطیل کردند.
در این میان بسیاری از رسانهها و محافل عراقی، تشدید درگیریها را ناشی از اقدامات گروه سیاسی سائرون به رهبری مقتدا صدر در کشور میدانند. نمایندگان این ائتلاف در پارلمان عراق روز شنبه با برگزاری تحصن در صحن مجلس نمایندگان این کشور، پایان تحصن را به برآورده شدن خواستههای مشروع معترضان منوط کردند. «بدر الزیادی» عضو ائتلاف سائرون تأیید کرد این تحصن زمانی پایان خواهد یافت که «تمام اصلاحاتی که مردم عراق خواستار آن هستند» به صورت قانون درآید و مقتدی صدر نیز رسما اعلام کرد خواستار برگزاری زود هنگام انتخابات مجلس با نظارت سازمان ملل و بدون دخالت احزاب سیاسی موجود در عراق است.
با توجه به شرایط موجود در عراق اکنون این مساله مطرح میشود که مقتدی صدر در موقعیت کنونی، یعنی در شرایطی که بسیاری از شهرهای عراق با معضل بزرگ تظاهرات گسترده مردمی مواجه هستند، چه میخواهد و در پی چیست؟
قاسم محبعلی تحلیلگر مسائل بینالمللی و مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه در گفتگو با دیدارنیوز درخصوص چرایی رفتارهای اخیر مقتدی صدر گفت: آقای صدر روانشناسی خاصی دارد و متناسب با شرایط، مواضع خود را تغییر میدهد، بنابراین نمیتوان به او اطمینان حاصل کرد.
وی در ادامه اضافه کرد: هدف مقتدا صدر دستیابی به قدرت است، بنابراین هرزمان که زمینههایش به وجود آید برآن سوار میشود. تظاهرات در عراق هم که به دلیل ساختار غیرکارآمد و باطل موجود در این کشور شکل گرفته، و براثر آن مردم و به خصوص جوانان دچار ضعف اقتصادی شدهاند و آثاری از منافع نفتی که بعد از عربستان سعودی دومین تولید کننده نفت اوپک محسوب میشود، برای مردم دیده نمیشود، زمینههای دستیابی به قدرت را برای صدر فراهم کرده است.
این تحلیلگر مسائل بینالملل در این رابطه اظهار داشت: درچنین شرایطی، طبیعی است که سیاست مداران و کسانی که به دنبال قدرت هستند تلاش میکنند تا بر امواج مردم عادی سوار شوند و منافع خود را به دست آورند، بنابراین فردی مانند مقتدا صدر در چنین وضعیتی میتواند به بهرهبرداری از این شرایط بپردازد تا نفوذ بیشتری در ساختار عراق به دست آورد.
مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه تحلیل خود را از وضعیت عراق چنین بیان کرد: ساختاری که در عراق پس از فروپاشی حکومت صدام شکل گرفته با فساد داخلی و مداخله جویی خارجی همراه شده است.
محبعلی در ادامه توضیح داد: مردم عراق از حکومت به دلیل تشکیل یک شرکت سهامی از رهبران قومی، قبیلهای و خانوادگی که منافع قابل توجهی از اقتصاد عراق (پول حاصل از فروش نفت) به دست آوردهاند ومتناسب با قدرت خانوادگی بین خود توزیع کردهاند، رضایت ندارند، زیرا از سود ناشی از فروش پول نفت، خیلی بهرهمند نمیشوند، بنابراین تا زمانی که سیستم تبدیل به یک سیستم شهروندی نشود و مردم جدا از اینکه شیعه، سنی یا کرد هستند در حکومت به طور مساوات با آنها برخورد نشود در عراق روی آرامش و ثبات دیده نخواهد شد.
وی در این رابطه تاکید کرد: قدرتهای منطقه ای و بینالمللی هم از این شرایط سوء استفاده میکنند و مداخلات خود را در عراق گسترش میدهند که همین امر بر تشدید مناقشات مزید برعلت خواهد بود.
این تحلیلگر مسائل بینالملل درخصوص اینکه آیا مقتدا صدر به عنوان یک دوست قابل اعتماد برای ایران است افزود: همانطور که مورد اشاره قرار گرفت، مقتدا صدر یک آدم سیاستمدار است که کسب قدرت برای او در اولویت قرار دارد و متناسب با شرایط در راه کسب آن رفتارهایی را برمیگزیند.
مدیرکل پیشین خاورمیانه وزارت خارجه در ادامه تصریح کرد: سایر رهبران عراقی هم به همین شکل رفتار میکنند و نباید توقع داشت در عراق چهره سیاسی وجود داشته باشد که به طور مطلق دوست ایران به شمار آید. از آقای حکیم و صدر گرفته تا سایرین همه به دنبال منافع خود هستند و در صورتی که حضور ایران برای آنها نفعی به دنبال داشته باشد، مورد استقبال قرار میگیرد، اما زمانی که احساس میکنند افکار عمومی عراقی موافق نفوذ ایران در عراق نیست، آنها هم سعی میکنند تا از این امواج برای افزایش قدرت بهره ببرند.
محبعلی در این رابطه اظهار داشت: در چنین وضعیتی طبیعی به نظر میرسد نقشی که ایران را پر رنگ نشان می دهد، به جای دریافت نتایج مثبت، آثار منفی از آن دیده میشود و با واکنشهایی در داخل عراق روبرو میشود بطوریکه امنیت را برای حضور ایرانیان در عراق به خطر انداخته است.
وی در پایان گفت: ایران باید درک کند مداخله در عراق مورد توافق اکثریت مردم نیست و کشوری توسعه یافته در همسایگی برای ایران سود بیشتری به دنبال دارد، در چنین وضعیتی کشورهای دیگر هم مانند عربستان سعودی وارد این داستان میشوند که مسئله فوق نه به سود ایران و نه عراق تمام خواهد شد.