هدف اصلی ترکیه از حمله به سوریه کاهش توجه به ادلب است

دیدارنیوز ـ با خروج آمریکا از سوریه، ارتش ترکیه فرصت پیدا کرد تا به کرد‌های شمال سوریه حمله کند؛ حمله به همان نیرو‌یی که ائتلاف به رهبری آمریکا برای شکست دادن داعش، بسیار به آن متکی بود. بر اساس اخبار منتشر شده، هدف دولت ترکیه از این اقدام نظامی، شکل دادن به یک منطقه حائل امن تا عمق ٣٢ کیلومتری خاک سوریه است که نیرو‌های کرد در آن حضور نداشته باشند. ترکیه می‌خواهد در این منطقه یک تا دو میلیون آواره سوری را که به کشورش رفته‌اند، اسکان دهد.

این اقدام ترکیه، بدون واکنش بین‌المللی نبوده است. نیرو‌های کرد می‌گویند که از سرزمینشان دفاع خواهند کرد، آمریکا را به خنجر زدن از پشت متهم می‌کنند و هشدار می‌دهند که این اقدام، شمال سوریه را "بدل به منطقه جنگی" می کند و زمینه را برای برگشت داعش فراهم می‌سازد.

دولت سوریه هم عملیات نظامی ارتش ترکیه در شمال شرقی این کشور را نقض فاحش حقوق بین‌الملل و قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل خواند و تأکید کرد که سوریه با تمام عزم و اراده خود با این اقدام مقابله می‌کند.

کاخ سفید نیزبا انتشار بیانیه‌ای تاکید کرد که ایالات متحده، اقدام ترکیه در حمله به شمال سوریه را تایید نمی‌کند و آن را ایده بدی می‌داند. در این بیانیه همچنین آمده است که ایالات متحده این تحولات را به دقت زیر نظر دارد.

آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد هم در این باره گفته است هرگونه عملیات نظامی باید با رعایت کامل منشور سازمان ملل و قوانین بشردوستانه بین‌المللی اجرا شود. ژان کلود یونکر، رئیس کمیسیون اروپا نیز از ترکیه خواست خویشتن‌داری به خرج داده و عملیات نظامی خود را متوقف سازد.

وزارت امور خارجه مصر عملیات ارتش ترکیه را محکوم کرده و آن را «حمله آشکار و غیرقابل قبول به حاکمیت یک کشور برادر عرب» خواند.

وزیر امور اروپای فرانسه هم گفته است که کشورش به همراه بریتانیا، خواستار برگزاری نشست فوق العاده شورای امنیت در این ارتباط خواهند شد. وی همچنین گفت که فرانسه، بریتانیا و آلمان در حال نهایی کردن یک بیانیه مشترک در محکوم کردن عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه هستند.

حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان نیز در واکنش به آغاز عملیات ارتش ترکیه در شمال شرق سوریه اعلام کرد «نگرانی» ترکیه نسبت به مرز‌های جنوبی‌اش باید برطرف شود، اما «توافقات پشت پرده» در این باره به «نفع منطقه نیست». وزارت امور خارجه هم با ابراز نگرانی نسبت به اقدام نظامی ترکیه در داخل اراضی سوریه و با توجه جدی به وضعیت انسانی و خطرات مترتب بر غیر نظامیان در منطقه تحت درگیری، توقف فوری حملات و خروج نظامیان ترکیه از خاک سوریه را مورد تاکید قرار داد. اما دلیل حمله ترکیه به سوریه چه بود؟

صباح زنگنه نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری کشور‌های اسلامی و کارشناس مسائل بین‌الملل درگفت‌و گو با دیدارنیوز دراین‌باره گفت: حمله ترکیه به کرد‌های سوریه ـ که از حمایت اروپا و آمریکا هم برخوردارند ـ ارتباط پیدا می‌کند، بنابراین وضعیت بسیار پیچیده‌ای در شرق فرات و سوریه ایجادشده که از یک طرف به توسعه جنگ منجر خواهد شد و از سوی دیگر فرصت بسیار مناسبی برای داعش و گروه‌های وابسته به آن به وجود می‌آورد، زیرا این گروه تروریستی فرصت پر کردن خلأها، توسعه قلمرو خود و تصرف مناطق دیگری از سوریه را به دست خواهد آورد. علاوه براین به دلیل نزدیکی‌اش با خاک عراق، برای این کشور هم پیامد‌های امنیتی گسترده‌ای در مناطق غرب و شمال آن به همراه می‌آورد.

زنگنه در رابطه با واکنش حامیان دولت سوریه اظهار داشت: ایران به مقامات ترکیه از ابتدا اعلام کرد که این کار اشتباه است و نباید به آن ورود پیدا کند، مقامات سوریه هم گفتند که یک تجاوز به سرزمین سوریه به حساب می‌آید و با آن برخورد خواهند کرد، ارتش سوریه هم آمادگی‌های لازم را دارد، اما به نظر می‌آید ترکیه با این اقدام خود، سعی کرده اولا از آمریکا امتیازاتی کسب کند، ثانیا موضوع ادلب که برای دو کشور سوریه و ترکیه از حساسیت بالایی برخوردار است، کمرنگ شود و تجمیع نیرو‌های ارتش سوریه در اطراف ادلب را با این ترتیب متفرق سازد، بنابراین محاسبات زیادی به لحاظ سیاسی، نظامی و علمیاتی وجود دارد که براساس آن‌ها بتوان اولویت‌ها را تشخیص داد وتصمیم گیری کرد.

نماینده پیشین ایران در سازمان همکاری کشور‌های اسلامی درباره هدف ترکیه از شروع این جنگ بیان کرد: یکی از اهداف ترکیه همانطور که اشاره کردم کمرنگ شدن موضوع ادلب است، خیلی از تروریست‌ها در آنجا جمع هستند و ترکیه تلاش دارد که به این مسئله رسیدگی شود و حمله‌ای از سوی نیرو‌های سوریه به این بخش صورت نگیرد، بنابراین هدف اعلام شده ترکیه مبارزه با کرد‌ها است، اما هدف بعدی یا اصلی آن کاهش توجه به ادلب است، علاوه براین فعالیت در جهت تحقق ایجاد منطقه امن در مرز‌های خود با سوریه و توسعه آن است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل در خصوص توان ترکیه برای ادامه جنگ با سوریه افزود: ادعای ترکیه در رابطه با تنوع جمعیت این مناطق که ترکیه حمله کرده، منتفی است. اغلب جمعیت آن عرب اهل سوریه هستند و در میان آن‌ها کرد‌ها هم زندگی می‌کنند که احزاب خود را دارند و تهدید عمده‌ای برای امنیت ترکیه محسوب نمی‌شوند، بنابراین ترکیه برای توسعه مناطق نفوذ خود در سوریه به بهانه، متوسل شده است، البته پیامد‌های گسترده‌ای خواهد داشت و اروپا در خط مقدم تحمل آثار پیامد‌های این عملیات از ایجاد مهاجرت، جابه جایی تا پناهندگان خواهد بود.

وی درباره پیامد‌های این حمله برای کشور سوریه تصریح کرد: احتمالات زیادی وجود دارد که یکی از آن‌ها توافق کرد‌ها با دولت سوریه و ارتش است که درصورت تحقق این اتفاق، برای ارتش ترکیه مشکل ایجاد خواهد شد، ولی در صورتی که چنین نشود، ارتش سوریه ناگزیر است که در چند جبهه (ادلب و شرق فرات) بجنگد.