هومان رشیدی نقدی بر نوزدهمین برنامه تنگنا و گفته‌های داود سلیمانی دشاته که برای دیدار ارسال کرده است.
دیدارنیوز: میهمان یکی از مجموعه مصاحبه‌های تنگنا، آقای داود سلیمانی از اعضای سابق شورای مرکزی تحکیم وحدت بودند. ایشان در جایی در پاسخ به حامد شجاعی میزبان برنامه در مورد انتقاد به عملکرد تحکیم در زمان‌های گذشته، شاید به درستی اشاره می‌کند که عملکرد را باید در ظرف زمانی مربوطه قضاوت کرد. نمی‌توان منکر این موضوع شد، ولی اثرات مربوط به برخی رفتار‌های خشونت طلب آن موقع که بعضا ممکن است سرنوشت شخص، اشخاص و چه بسا ملتی را تحت تاثیر قرار داده باشد، چگونه قضاوت می‌شود؟
دانشجویانی که با نظر انجمن اسلامی از ادامه تحصیل محروم شدند و طبیعتاً سرنوشت زندگی‌شان دچار تغییرات ناخواسته‌ای شده باید به این موضوع بسنده کنند که آن رفتار تحت تاثیر فضای انقلابی بوده است؟ عده‌ای جوان انقلابی از هم‌سلکان آقای سلیمانی از دیوار سفارت یک کشور خارجی بالا رفته و آن را به تسخیر خود درآوردند و بیش از چهل سال است که عواقب آن در تمام زمینه‌ها دامنگیر این ملت بوده است، آیا با یک توجیه "جوانی" و "هیجان انقلابی" این موضوع باید تمام شده تلقی شود؟ بماند که هنوز بعد از چهل سال به اشتباه بودن این موضوع نمی‌پردازند و حتی آقای سلیمانی در این مصاحبه به دفعات به جای واژه سفارت از واژه لانه استفاده می‌کند.
من در ابتدای دهه هفتاد دانشجو بودم. در این دهه دیگر آن فضا‌های ملتهب سیاسی دهه شصت تمام شده بود، شور انقلابی فروکش کرده بود، اما آنچه را می‌دیدم رفتار دُگم و سرشار از خشونت انجمن اسلامی دانشجویان بود که خود را حاکم مطلق تمام محدوده دانشگاه می‌دانستند و حتی محل یک ایستگاه اتوبوس که هیچ ربطی به دانشگاه را نداشت به بهانه اینکه نزدیک یک مدرسه دخترانه است تغییر دادند. البته آقای سلیمانی در همین مصاحبه بیان می‌کند که رفتار انجمن‌ها از یک دانشگاه به دانشگاه دیگر مشی و منش‌های متفاوتی داشته و شاید دانشگاه محل تحصیل من یعنی علم وصنعت از اول تندروی‌های بیشتری را داشته، ولی همین رفتار را کمابیش در دانشگاه‌های دیگر هم شاهد بودیم.
حتماً آقای سلیمانی به خاطر دارند که در دودستگی و یا چند دستگی انجمن‌های اسلامی حاصل از انشعاب مجمع روحانیون مبارز، تحکیم وحدت در آن زمان به عنوان شاخه دانشجویی تندرو‌ها شناخته می‌شد. تندرو‌ها به عنوان نیروی پیرو خط امام، منتقد اصلی اصلاحات اقتصادی و سیاسی دوران سازندگی بودند. من قصد ندارم که به طرفداری از این اصلاحات، منتقد عملکرد نیرو‌های پیروی خط امام باشم، اما نکته مهم اینجاست که چندی بعد، عمده جناح‌ها با این عنوان و با این مشی انتقادی خود منادی اصلاحات شدند.
آقای سلیمانی حتما به خاطر دارند که جدایی در انواع انجمن‌ها و جامعه‌های دانشجویی که با عنوان اسلامی ایجاد شد به جایی کشیده شد که راهپیمایی‌های نمادین روز ۱۳ آبان تحت عنوان جدید و خاص «روز مبارزه با استکبار جهانی» هم به دو دسته صبح و بعدازظهر تقسیم شد و انجمن‌اسلامی دانشجویان که خود را مالک این روز می‌دانست شعار مرگ بر سازشکار را علیه اصلاحات سیاسی دولت هاشمی سر داده و آنقدر در راه بهبود روابط ایران با کشور‌های حاشیه خلیج فارس و در رأس آن عربستان بلوا ایجاد کردند تا بالاخره سفر پادشاه و ولیعهد عربستان به ایران لغو شد و جناب آقای کروبی به عنوان یکی از اصلی‌ترین حامیان انجمن اسلامی از تریبون ریاست مجلس اعلام داشتند که امام فرموده ما اگر روزی از صدام بگذریم از فهد نخواهیم گذشت.
البته به مرور زمان تغییرات زیادی در عملکرد تحکیم وحدتی‌ها ایجاد شد، اما این تغییرات عمدتاً تغییراتی از پایین به بالا بود. نسل‌های جدید دانشجویی که مخصوصا از سال ۱۳۷۶ به بعد انجمن‌های اسلامی را قبضه کردند دیگر هیجانات انقلابی را نداشتند و از طرف دیگر بسیاری از دانشجویان انقلابی قبل الان در بدنه حاکمیتی که داعیه اصلاحات و اصلاح طلبی داشت به میز و صندلی وزارت یا معاونت وزارت رسیده بودند، اما آنچه بر جای مانده بود حاصل رفتار‌های هیجانی ایشان در کمتر از یک دهه قبل بود که یا عده‌ای را از تحصیل محروم یا مهاجرت ناخواسته را تحمیل کرده بود و یا چالش‌های عظیم و حل ناشدنی سیاسی برای مردم ایجاد کرده بود. بماند که از شوخی روزگار، میانه رو‌های دیروزِ منتقد تندروی‌های تحکیم وحدت، محافظ نماد‌های برجای مانده از ایشان گشته و از جمله مخالفت با سازشکاری را با نام مبارزه با استکبار جهانی رهبری می‌کردند؛ و سخن آخر و خلاصه کلام که کاش بتوان به آقای سلیمانی رسانید این که همه ما دچار تغییر و تحول می‌شویم و بعضاً ممکن است از یک بنیادگرای انقلابی تندرو به یک اصلاح‌طلب تبدیل شویم، ولی رفتار‌های ما ممکن است زندگی‌های بسیاری را تحت تاثیر قرار داده و عواقب غیر قابل جبرانی داشته باشد. شوخی تراژیک اینکه شاید طراح کشتی تایتانیک هم بگوید ببخشید من در طراحی اشتباه کردم.
البته یادآور می‌شوم که تا کنون هیچ‌کدام از جوانان انقلابی دیروز دفتر تحکیم وحدت از رفتار‌های خشونت‌مدارانه خود طلب بخشش هم نکرده‌اند.
هومان رشیدی