ماجرای نامزدی سید حسن خمینی در انتخابات که به سرعت مطرح و در فضای مجازی فراگیر شده بود با همان سرعت به پایان رسید تا سیمای انتخاباتی اردوگاه اصلاحطلبان همچنان در هالهای از ابهام باشد.
دیدارنیوز ـ حامد سیاسیراد: اصلاحطلبان «سید حسن آقای خمینی» صدایش میکنند. وقتی برای شرکت در انتخابات خبرگان رهبری کاندیدا شد، برای اولین بار عنوان آیتالله را به او دادند هرچند شورای نگهبان برای تأیید صلاحیت او و دیگرانی درخواست کرد تا در امتحانی کتبی شرکت کنند و اینگونه صلاحیت فقهی خود را اثبات کنند. سید حسن خمینی حاضر به شرکت در این امتحان نشد و شورای نگهبان دلیل ردصلاحیتش را همین شرکت نکردن در آزمون عنوان کرد. در آن روزگار هیچ یک از حامیانش مخالف کاری که او کرد نبودند. آنها معتقد بودند که سیب سیاست ایران در سقوطی بیانتها هزاران چرخ میخورد و سید حسن خمینی هم هنوز جوان است و اهمیت مجلس خبرگان در این دوره پایینتر از این است که او سطح خود را پایین آورده و در کنار طلابی پشت میز امتحان بنشیند و بخواهد خودش را به فقهای شورای نگهبان ثابت کند.
حالا شش سال از آن روزگار گذشته است. آیتالله هاشمی رفسنجانی که از اصلیترین حامیان سید حسن خمینی بود دیگر در قید حیات نیست و اصلاحطلبانی که او را عزیز میشمارند هم در شرایطی سخت و پربحران زیست سیاسی میکنند.
با این حال، اما سید حسن خمینی از معدود روحانیون سرشناس و با درجه علمی بالایی است که به اصلاحطلبان نزدیک است، اما هنوز به شکل کامل از حلقه حاکمیت کنار گذاشته نشده است. شاید اصلیترین دلیل بقای سیاسی سید حسن در درون ساختار سیاسی، وراثت او و نسبت نسبیاش با بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران باشد. دلیل دیگر، اما حضور کمرنگ او در سیاست است. او نه در ساحت نظر سیاسی و نه در ساحت اجرا چندان مجرب نیست و به جز مدیریت تولیت آستان امام (ره) کارنامه اجرایی دیگری ندارد، اگرچه به گواه بسیاری از نزدیکانش در حوزه نظری فقه و فلسفه و عرفان بسیار توانمند و فعال است.
اما در چند روز گذشته اخباری از گوشه و کنار فضای سیاسی ایران به گوش رسید که گواه این بود که سید حسن خمینی قصد دارد برای بار دوم و بعد از ورود ناکام به انتخابات خبرگان رهبری، بساط کار حوزوی را کنار بگذارد و پا به عرصه عمومی سیاست بگذارد. حالا نام او به عنوان یکی از اصلیترین گزینههای کاندیداتوری اصلاحطلبان در انتخابات ریاستجمهوری پیش رو مطرح شده بود!
اسفند سال گذشته، وقتی از سید حسن خمینی در رابطه با احتمال کاندیداتوریاش سؤالی پرسیده شد پاسخی رندانه داد و گفت: «به این مسئله فکر نکردهام!»
کمتر از یک ماه بعد از این اظهار نظر به نظر میآمد که سید حسن خمینی و جریان اصلاحات کم کم فکرهایشان را کرده بودند.
جریان اصلاحات قصد شرکت در انتخابات را دارد، این را میتوان از اظهارات و همینطور ترکیب اعضای نهادی که ساخته شده تا نیروی این جریان را در آستانه انتخابات متمرکز کند، دید. یکی از اعضای نهاد اجماع ساز اصلاحطلبان علیرضا علویتبار است. بسیاری او را تا پیش از پیوستن به این سامانه وحدتبخش با نظریات و قلم دقیق و البته رادیکالش به یاد میآوردند و حضور او در این نهاد موجب تعجب بسیاری شد.
نظرات علویتبار در هیئت عضو نهاد اجماع ساز کمی با آنچه علویتبار تئوریسین میگفت و مینوشت متفاوت است.
اگر چند ماه پیش گفته میشد که یکی از مشوقان سید حسن خمینی برای کاندیداتوری در انتخابات به عنوان کاندیدای حداکثری اصلاحطلبان، علویتبار است شاید چندان منطقی به نظر نمیرسید، اما سیاست در ایران همیشه سورپرایزهایی برای مخاطبان دارد. علیرضا علویتبار در دیداری که چند روز پیش با سید حسن خمینی داشت به نوعی از او دعوت کرد تا در انتخابات حاضر شود و نیز ابراز امیدواری کرد تا دیگرانی بتوانند او را برای شرکت در انتخابات قانع کنند.
واکنش ارگانهای اصولگرایی به این دعوت حمله به سید حسن بود. عبدالله گنجی، مدیرمسئول روزنامه جوان در یادداشتی خطاب به سید حسن خمینی به او یادآور شد جناحی که از او دعوت به شرکت در انتخابات میکند، به زعم گنجی سکولارترین بخش اصلاحات است و با امام (ره) هم مخالف است!
کیهان نیز در واکنش به این دعوت و در مطلبی عنوان کرد کسی که سابقه مدیریت یک بخشداری را ندارد چطور میخواهد رئیسجمهور شود؟
بسیاری دیگر از اصولگرایان نیز به چنین مواردی و به موارد دیگر مانند زیست اشرافی سید حسن خمینی و خانوادهاش به خصوص پسر بزرگش اشاره کردند و اینگونه موضعی مخالف در برابر کاندیداتوری او گرفتند.
بخشی از نسل اول اصلاحطلبان که زمانی با نام چپ خط امام شناخته میشدند، اما سرخوش از حضور احتمالی سید حسن بودند. برای مثال جواد امام، خمینی را کاندیدای حداکثری اصلاحات خطاب کرد و تأیید صلاحیت او را حتمی دانست و داوود سلیمانی با بیان اینکه مهر امام (ره) در قلوب جامعه هست، رأی سید حسن را بالا پیشبینی کرد.
کمی بعد خبرهایی رسید که عدهای از اصلاحطلبان نزدیک به طیف رادیکال این جریان با سید حسن خمینی دیدارهایی داشتهاند و برای حضور او در انتخابات به توافقاتی نیز رسیدهاند.
در نهایت نیز غلامحسین ظرفیان، عضو شورای مرکزی مجمع ایثارگران به شکل رسمی اعلام کرد این که حزب اصلاحطلب سید حسن خمینی را به عنوان کاندیدای اجماعی به نهاد اجماع ساز اصلاحطلبان معرفی کرده است.
ماجرا همانطور که قابل پیشبینی بود به کلاب هاوس کشیده شد و اتاقی مجازی با نام «کاندیداتوری سید حسن خمینی» به راه افتاد. عموم چهرههای حاضر در این روم از سکنات و وجنات سید حسن خمینی تعریف کردند و در این بین تعریف و تمجید و حمایت محمدتقی کروبی از او برای بسیاری عجیب مینمود.
بخشی از چهرههای اصلاحطلب، به خصوص نیروهای جوان این جریان، اما با این کاندیداتوری مخالف بودند و عدهای این مخالفتشان را با نگاشتن توییت، علنی کردند. مهدی شیرزاد یکی از این افراد بود. این عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت با اشاره به وراثت در سیاست نوشت: «خلاصه سیاست در یکی از کشورهای خاورمیانه: اگر مردم به گزینه الف رأی دهند، قدرت را در خاندان الف موروثی کردهاند! اگر به گزینه الف رأی ندهند، قدرت را در خاندان ب موروثی کردهاند!»
امیر آریازند، دیگر عضو شورای مرکزی حزب اتحاد ملت نیز با رویکردی مشابه نوشت: «اوج ابتذال نهاد سیاست در یک دموکراسی نوپای خاورمیانهای آن است که در میانه روزگار بلا و ابتلا وسط تحریم و کرونا بر جبین نهادهای مدرن حکمرانی مثل احزاب و ائتلافهای سیاسی، تار و پود رقابتهای عشیرهای و قبیلهای ببافیم و به الگوهای موروثی سعودی پناه ببریم.»
اگرچه بر اساس شنیدهها بحث کاندیداتوری سید حسن خمینی بیش از آن چه به نظر میرسد جدی است، اما میشود حدس زد که چهرههای دیگری نیز در این میان با حضور او موافق نیستند. برای مثال وقتی بحث روز، حضور سید حسن خمینی بود، حمیدرضا جلاییپور در یکی از اتاقهای کلاب هاوس تمام قد از حضور دکتر ظفرقندی در عرصه انتخابات حمایت میکرد.
با این حال مهمترین اظهار نظر در رابطه با خمینی جوان را غلامحسین کرباسچی انجام داد. او که اواخر دوشنبه شب در یک گفتوگوی اینستاگرامی زنده با انصافنیوز شرکت کرده بود، در پاسخ به سؤالی در رابطه با احتمال کاندیداتوری سید حسن خمینی گفت: «ایشان شخصیت ارزشمند علمی است و بیشتر تلاش ایشان دراین حوزه مصروف است. منتها دلسوزیای که نسبت به کشور دارند شاید این احساس در ایشان ایجاد شود که حضورش میتواند مناسب باشد. من شخصاً احساس میکنم که وجود ایشان یک وجود مغتنمی برای امروز و فردای کشور است. بالاخره ایشان یک نیروی جوان علمی برای آینده حوزهها هستند!» تأکید کرباسچی بر حوزوی بودن خمینی میتواند گویای نظر کرباسچی راجع به حضور سید حسن خمینی در عرصه سیاست اجرایی باشد. او در پاسخی به آینده سید حسن خمینی و یا ابراهیم رئیسی و کسانی که نامشان برای جانشینی جایگاه رهبری مطرح است هم مضموناً عنوان کرد حضور در عرصه اجرا باعث سوختن چنین چهرههایی میشود، نه قدرت گرفتنشان!
در حالی که بحثها در مورد نامزدی یا عدم نامزدی سید حسن خمینی در میان اصلاحطلبان بالا گرفته بود و موافقان و مخالفان در رسانهها و تشکلها به بحث و گاه مجادله مشغول بودند؛ بازی به سرعت به پایان رسید.
شامگاه روز دوشنبه سید یاسر خمینی در مصاحبهای با سایت جماران اعلام کرد که دیروز سید حسن خمینی ملاقاتی با رهبری داشته است و ایشان او را از نامزدی در انتخابات منع کردهاند. یاسر خمینی اعلام کرده که سید حسن خمینی قطعا نامزد انتخابات نخواهد شد.
واکنش بعدی یکی از اعضای خانواده خمینی مربوط به فرزند ارشد سید حسن خمینی میشد. احمد خمینی در صفحه اینستاگرامی خود با انتشار اتصویری از پدرش در کنار رهبری این بیت از حافظ را نوشت: «عاقلان نقطه پرگار وجودند ولی/عشق داند که در این دایره سرگردانند.»
به این ترتیب ماجرای نامزدی سید حسن خمینی در انتخابات که به سرعت مطرح و در فضای مجازی فراگیر شده بود با همان سرعت به پایان رسید تا سیمای انتخاباتی اردوگاه اصلاحطلبان همچنان در هالهای از ابهام باشد.