دیدارنیوز ـ اسفندیار عبداللهی: آیت‌الله شیخ محمد یزدی، رئیس جامعه مدرسین و عضو مجلس خبرگان رهبری صبح روز چهارشنبه ۱۹ آذر ۱۳۹۹ در سن ۸۹ سالگی پس تحمل یک دوره کسالت و بیماری دار فانی را وداع گفت. درگذشت او را می‌توان نمادی از کمرنگ شدن نقش محافظه‌کاران سنتی در درون جناح اصولگرا دانست. یزدی از نسل روحانیونی بود که بعد از انقلاب اسلامی بهمن ۱۳۵۷ بر فضای سیاسی ایران حاکم شدند و تا پایان عمر در صحنه سیاست باقی ماندند، هر چند روزگار همیشه کاملا بر وفق مراد آن‌ها نبود و اساسا فضای سیاسی ایران به خصوص در دو دهه گذشته به سمت و سویی رفته است که نقش راست و چپ سنتی و نسل روحانیون دهه نخست انقلاب در آن کمرنگ شده است. شیخ محمد یزدی تا پایان عمر در درون قدرت ماند. جناح راست سنتی، پدر اصولگرایی در ایران بود و شیخ محمد یزدی از زعمای آن؛ اما روشن نیست که فرزند اصولگرایی در ادامه عمر تا چه اندازه به راه پدران خواهد رفت.
محمد یزدی‌زاده ۱۰ تیر ۱۳۱۰ در ورزنه اصفهان رئیس سابق قوه قضائیه ایران، روحانی شیعه و سیاست‌مدار ایرانی، عضو سابق شورای نگهبان، نماینده استان قم در مجلس خبرگان رهبری، دبیر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و دبیر شورای عالی حوزه‌های علمیه بود. او نمایندهٔ استان تهران در دومین، سومین و چهارمین دوره مجلس خبرگان رهبری بوده و در چهارمین دوره برای یک سال ریاست این مجلس را برعهده داشت. وی که از دورهٔ دوم مجلس خبرگان رهبری تا دوره چهارم عضو آن بود، با ناکامی در انتخابات سال ۱۳۹۴ این مجلس، از راهیابی مجدد به آن بازماند. او در انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ از حامیان محمود احمدی‌نژاد بود.
بیشتر بخوانید: درگذشت شیخ محمد یزدی؛ کوچ تدریجی سنت از اصولگرایی
روح‌الله زم اعدام شد
روز ۲۲ آذر ۹۹ دادسرای عمومی و انقلاب تهران اعلام کرد: «حکم اعدام «روح‌الله زم» مؤسس و گرداننده رسانه معاند آمدنیوز اجرا و به دار مجازات آویخته شد». غلامحسین اسماعیلی سخنگوی قوه قضاییه سه شنبه ۱۸ آذرماه اسماعیلی در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه که آیا حکم اعدام روح الله زم در دیوان عالی کشور تأیید شده است؟ گفت: بله. در حدود بیش از یک ماه قبل، دیوان عالی کشور به این پرونده رسیدگی کرده و حکم صادره از دادگاه انقلاب در این باره به تأیید دیوان عالی کشور رسیده است.
قبل از اعدام او از خانواده زم خواسته بودند که با او ملاقات کنند. حجت الاسلام محمدعلی زم پدر روح الله زم در واکنش به اعدام فرزندش در صبح همان روز، در یادداشتی با عنوان «قصۀ روح‌الله» به آن واکنش نشان داد. در این یادداشت در صفحه‌ی شخصی خود به رسم معمول سلسله‌ی یادداشت‌هایش خطاب به «به جای رییس‌جمهور» نوشت: امروزجمعه ۲۱ آذر ۹۹ حوالی ظهر، مسئول پرونده روح‌الله در اطلاعات سپاه اعلام داشت ساعت ۳ می‌توانید همراه خانواده با روح‌الله ملاقات داشته باشید، با حدود دو ساعت معطلی در سرمای سوزان جلوی در زندان (اوین) مقارن وقت مغرب به اتاق ملاقات راه یافتیم. دقایقی بعد از دیدار وقت نماز شد، بچه‌ها و روح‌الله درخواست جماعت کردند، به‌قدری نور وجودش را گرفته بود خجالت کشیدم جلو بایستم. تعارفش کردم حتی خواستم عبا بر دوشش بیاندازم، تواضع کرد و بوسید. همراه او و خانواده بدون شرکت مأموران در جماعت، نماز خواندیم. اما نماز عجیبی از کار درآمد!
در هفته‌ای که گذشت مقام معظم رهبری در دیدار با دست‌اندرکاران مراسم سالگرد شهید سردار سلیمانی به مباحث مختلفی از حتمی بودن انتقام خون سردار سلیمانی، شهید فخری‌زاده و دیگر شهدای ترور تا برجام و رفع تحریم‌ها سخن گفتند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی صبح روز چهارشنبه ۲۶ آذر در دیدار اعضای ستاد بزرگداشت سالگرد سپهبد شهید سردار سلیمانی و خانواده آن شهید والامقام، شهید سلیمانی را قهرمان ملت ایران و قهرمان امت اسلامی خواندند و گفتند: تشییع میلیونی شهید سلیمانی و شهید ابومهدی المهندس در عراق و ایران، اولین سیلی سخت به آمریکایی‌ها بود، اما سیلی سخت‌تر «غلبه نرم افزاری بر هیمنه پوچ استکبار» و «اخراج آمریکا از منطقه» است، البته آمران و قاتلان سردار سلیمانی نیز باید انتقام پس دهند و این انتقام در هر زمانی که ممکن باشد، قطعی است.
رهبری: به جای مذاکره با دشمن با هم گفتگو کنید
رهبر انقلاب اسلامی در این دیدار چهار توصیه مهم به مسئولان و ملت ایران داشتند: «در همه زمینه‌ها قوی شوید»، «به دشمن اعتماد نکنید»، «اتحاد ملی را حفظ کنید» و «بیش از آنکه به فکر رفع تحریم باشید، به فکر خنثی کردن تحریم باشید». حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در توصیه اول تأکید کردند: باید در همه عرصه‌ها از جمله اقتصاد، علم و فناوری و دفاعی قوی شویم، چون تا قوی نشویم دشمنان از طمع، تعرض و تجاوز دست بر نخواهند داشت و در بیان توصیه دوم گفتند: توصیه قطعی من این است که به دشمن اعتماد نکنید. برای رفع مشکلات مردم و درست شدن آینده کشور به وعده‌های این و آن اعتماد نکنید، زیرااین‌ها وعده‌های خوبان نیست بلکه وعده‌های اشرار است، ضمن آنکه دشمنی‌ها را نیز نباید از یاد ببرید.
رهبری ضمن اینکه از رفع تحریم‌ها استقبال کرد در مورد مذاکره و گفتگو توصیه‌ای به مسئولان نظام کردند. ایشان فرمودند این همه از مذاکره با خارجی‌ها حرف می‌زنید به جای آن با هم گفتگو کنید. ایشان با بیان این واقعیت که «رفع تحریم به دست دشمن است، اما خنثی‌سازی آن به دست خودمان است»، گفتند: بنابراین باید بیش از آنکه به فکر رفع تحریم باشیم بر خنثی کردن آن تمرکز کنیم. البته نمی‌گوییم دنبال رفع تحریم نباشیم، چرا که اگر بتوان تحریم را رفع کرد، حتی یک ساعت هم نباید تأخیر کنیم، اگرچه اکنون چهار سال است که تأخیر شده و از سال ۹۵ که بنا بود همه تحریم‌ها یک‌باره برداشته شود، تا امروز نه تنها تحریم‌ها برداشته نشد بلکه زیادتر هم شد. اگر بتوان با روش درست، عاقلانه، ایرانی- اسلامی و عزتمندانه تحریم‌ها را برطرف کرد باید این کار را انجام داد، اما تمرکز عمده باید بر خنثی‌سازی تحریم‌ها باشد که ابتکار آن به دست شما است. من از مسئولین کشور حمایت می‌کنم به شرطی که به اهداف ملت پایبند باشند.
حسن روحانی: اجازه نمی‌دهم که «پایان تحریم را به تاخیر بیندازند»
حسن روحانی رئیس‌جمهوری اسلامی ایران ضمن ابراز مخالفت مجدد با طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» که در مجلس شورای اسلامی تصویب شده است، گفت اجازه نمی‌دهد که برخی «پایان تحریم را به تاخیر بیندازند». روحانی که روز دوشنبه ۲۴ آذر در یک نشست خبری سخن می‌گفت، تاکید کرد که دونالد ترامپ و برخی در داخل ایران خواهان نابودی برجام بودند، ولی موفق نشدند.
او همچنین در واکنش به سوالی درباره تعیین پیش شرط برای بازگشت آمریکا به برجام گفت چنین اقداماتی «پایان تحریم را به تاخیر می‌اندازد» و اگر آمریکا به اجرای تعهدات قبلی خود برگردد، دولت ایران هم به طور کامل تعهدات خود را طبق برجام اجرا می‌کند. رئیس‌جمهوری ایران همچنین پذیرش پیش شرط از سوی آمریکا درباره برجام را رد کرد و گفت مسائل موشکی و منطقه‌ای ارتباطی با برجام ندارند و «قابل مذاکره» نیستند. حسن روحانی گفته است دولت در حال تهیه آیین‌نامه اجرایی طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها» است، ولی نوشتن این آیین‌نامه به‌گونه‌ای خواهد بود که به لغو تحریم‌ها کمک کند. او تصریح کرد: «تفسیری که ما داریم و آیین‌نامه بر همان اساس خواهد بود، در چارچوب عنوانش است؛ یعنی قانونی که تحریم را بردارد نه اینکه برداشتن تحریم را تاخیر بیندازد».
برجام، اعدام روح‌الله زم و اقدامات اروپایی‌ها به هم گره خوردند
شورای برگزاری نشست اقتصادی اروپا با ایران در اطلاعیه‌ای اعلام کرد این همایش سه روزه که قرار بود از ۲۴ آذر شروع شود، روز یکشنبه ۲۳ آذر به تعویق افتاده است. اروپایی‌ها در تمام دوران ترامپ تلاش کردند خط جدای خود را در ارتباط با ایران و برجام داشته باشند و پس از پیروزی بایدن از بازگشت ایران و آمریکا به تعهدات برجامی خود استقبال کردند و برای ایجاد ارتباط بیشتر با ایران در تلاش بودند در جلساتی اقتصادی مباحثی را با مقامات ایران پیش ببرند، ولی اعدام روح‌الله زم با واکنش شدید اکثر کشور‌های مهم اروپایی مواجه شد و اتحادیه اروپا نیز این اقدام را محکوم کرد. با این اوضاع به نظر می‌رسد موضوعاتی، چون برجام، مذاکره، رفع تحریم‌ها و اعدام روح‌الله زم با هم گره خورده‌اند. هر چند حسن روحانی معتقد است اعدام زم تاثیر زیادی بر معادلات بین ایران و اروپا ندارد، باید منتظر ماند و دید در هفته‌های پیش رو چه اتفاقاتی را در پیش خواهیم داشت.
انتخابات؛ مانیفست اصلاح‌طلبان و شایعه حمایت خاتمی از علی لاریجانی
در این هفته بلاخره بعد از مدت‌ها که گمانه‌هایی پیرامون فعالیت‌های اصلاح‌طلبان وجود داشت، این جریان که فعلا در قالب شورای هماهنگی جبهه اصلاحات فعالیت می‌کنند، با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کردند ۳۰ حزب اصلاح‌طلب سازوکاری را برای انتخابات خرداد ۱۴۰۰ در نظر گرفته‌اند و مانیفستی را تعریف کرده‌اند. این تنها خبر انتخاباتی اصلا‌ح طلبان نبود. طی روز‌های گذشته شایعاتی منتشر شد مبنی بر اینکه سیدمحمد خاتمی در جلسه‌ای گفته باید از علی لاریجانی حمایت کرد و از محمدجواد ظریف به عنوان کاندیدای کمکی برای جذب بخشی از آرا استفاده کرد و معاون اولی لاریجانی در نهایت به ظریف برسد. هر چند جواد امام این خبر را شایعه دانست و آن را تکذیب کرد، ولی شاید "تا نباشد چیزکی مردم نگویند چیزها".