دیدارنیوز - برخی از دفاتر بسیج دانشجویی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور با انتشار بیانیه‌ای سوالاتی را در خصوص استعفای معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و حواشی ایجادشده، مطرح کردند.
متن این بیانیه به شرح زیر است:
«بسم الله الرحمن الرحیم
"باید صد درصد کار علمی، تلاش علمی، تهیه مقاله علمی ناظر باشد به نیازهای شما"
انتشار خبر استعفای جناب آقای دکتر ملک‌زاده، معاون محترم تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت در شب آغاز محدودیت‌های جدید کرونایی باعث شگفتی بسیاری از جامعه بهداشت و درمان کشور شد. ضمن تشکر از زحمات آقای دکتر ملک‌زاده در سال‌های طولانی مسئولیت در نظام سلامت، تعدادی از بسیج دانشجویی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور بنا بر وظیفه خود و به دور از مسائل حاشیه‌ای و بی‌مبنا، لازم می‌داند پنج سؤال از دوره عملکرد ایشان در این معاونت کلیدی مطرح نماید تا به رسم معمول مسئولین ارشد کشور، استعفا بهانه‌ای برای شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت و عدم پاسخگویی نسبت به افعال و ترک افعال در دوره مسئولیت نباشد:
۱) رهبر معظم انقلاب اسلامی بارها بر موضوع جهت‌دهی تحقیقات و پژوهش‌های دانشگاهی به سمت رفع نیازهای کشور تأکید داشته‌اند؛ من‌جمله در دیدار چند سال قبل با اساتید دانشگاه‌ها که فرمودند: «ببینیم واقعاً کشور به چه احتیاج دارد و پژوهش‌ها را در جهت نیازهای کشور قرار بدهیم... والّا صرف اینکه مثلاً یک مقاله در یک مجله ISI منتشر کرده یا چه تعداد مقاله منتشر کرده، کافی نیست؛ یعنی محقق و پژوهشگر ما نباید برای کسب رتبه علمی به دنبال این باشد که مقاله‌ای را تهیه و تولید کند که برای کشور هیچ فایده‌ای ندارد و هیچ خلأیی از خلأهای پژوهشی کشور را پر نمی‌کند. بله، آن کسی که آن را در مجله چاپ می‌کند، ممکن است برایش مفید باشد یا برای کس دیگری و جای دیگری مفید باشد؛ اما برای کشور مفید نیست. این کار را می‌کند صرفاً برای اینکه رتبه علمی به دست آورد».
متأسفانه مسئله پژوهش‌های بی‌فایده در حوزه بهداشت و درمان و ارزشیابی اعضای هیئت علمی و نیز دانشجویان علوم پزشکی کشور به صرف شاخص‌های کمی و بی‌توجهی به انجام تحقیقاتی که برای کشور مفید باشند، تبدیل به یکی از چالش‌ها و مشکلات بزرگ نظام سلامت شده است که پس از مدت‌های فراوان، سرانجام رسماً توسط وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز مورد تأکید قرار گرفت. مطرح شدن این موضوع از نفر اول مدیریت بهداشت و درمان کشور که «۹۸ درصد از تحقیقات در نظام سلامت، صرف انتشار مقالات در فلان مجلات می‌شود که به کار نمی‌آید. به شدت به روند تحقیقات نظام سلامت، انتقاد دارم» و تأکید بر آن در حکم انتصاب سرپرست جدید این معاونت، هرچند جای خرسندی دارد؛ اما بسیار دیرهنگام صورت پذیرفت و در صورتی که همچون بسیاری از موضوعات دیگر در وزارت بهداشت، به بیان انتقاد بسنده شود و راهکاری برای آن ارائه نگردد، صرفاً ضربه‌ای بر پیکر پردرد نظام سلامت وارد خواهد نمود.
سوق دادن پژوهشگران و اساتید دانشگاه‌های علوم پزشکی و گره زدن مسئله ارتقای اعضای هیئت علمی به ارائه مقاله در مجلات ISI و پر کردن رزومه بدون توجه به کیفیت مقالات و کم‌رنگ شدن تحقیقات بنیادی و کاربردی و عدم تأثیر آن‌ها در حل معضلات نظام سلامت ایران، همواره از دردهای بزرگ نخبگان و دلسوزان کشور بوده است.
لازم است آقای دکتر ملک‌زاده نسبت به عملکرد ۷ ساله خود در این زمینه پاسخگو باشند. آیا پایشی در خصوص جهت‌دهی وضعیت تحقیقات حوزه علوم پزشکی به این سمت صورت گرفته است؟
۲) هم‌زمانی استعفای ایشان با آغاز محدودیت‌های جدید کرونا بهانه مناسبی است تا عملکرد ایشان در این حوزه مورد سؤال قرار گیرد. متأسفانه اولویت نظام تحقیقات و فناوری در حیطه کرونا به سمت انجام کارآزمایی‌های بالینی و همکاری گسترده با سازمان جهانی بهداشت و ارائه نظریات غلط و هزینه‌ساز رفت و نسبت به ارائه راهکار در جهت چگونگی مدیریت بیماری و استفاده از ظرفیت‌های فراوان کشور، توجه کافی صورت نگرفت. به علاوه اعتماد بیش از حد رئیس‌جمهور به عنوان رأس ستاد ملی مقابله با کرونا به مشاوره‌های اشتباه آقای دکتر ملک‌زاده هزینه‌های بالایی را برای کشور ایجاد نمود. من‌جمله فرضیه ابتلای ۲۵ میلیون ایرانی نسبت به کرونا و یا اعلام موضوع غیرعلمی و غیراخلاقی ایمنی دسته‌جمعی که در جلسه چهارم ستاد مورخ ۲۶ اسفند ماه ۹۸ به صراحت از سوی ایشان توسط رئیس‌جمهور مطرح گشت.
۳) مدت‌هاست که دلسوزان و کارشناسان نظام سلامت، تعارض منافع را بزرگ‌ترین معضل کشور در این عرصه می‌دانند. آقای دکتر ملک‌زاده می‌بایست نسبت به ابهامات مطروحه در این خصوص پاسخگو باشند. تأسیس شرکت دارویی و تصدی سمت ریاست هیئت مدیره آن، هم‌زمان با حضور در سمت معاونت وزیر و تجویز برخی داروهای بی‌تأثیر برای درمان کرونا از ابهاماتی‌ست که پاسخ معاون مستعفی را می‌طلبد.
هم‌چنین علی‌رغم منع پرداخت بودجه مؤسسه ملی توسعه تحقیقات علوم پزشکی کشور (نیماد) -که وظیفه حمایت مالی از طرح‌های پژوهشی کلان و مهم مرتبط با علوم پزشکی را بر عهده دارد- به اعضای اصلی و رؤسای کمیته‌های آن، بیشترین تخصیص صورت‌گرفته از زمان تأسیس این مؤسسه تاکنون، مربوط به پژوهشکده تحت مدیریت و وابستگان علمی ایشان بوده است. موارد مذکور ورود دستگاه‌های نظارتی به موضوع را می‌طلبد.
۴) اسناد بالادستی نظام، تأکیدات فراوانی بر استفاده از طب سنتی در نظام سلامت کشور دارند؛ من‌جمله بند دوازدهم سیاست‌های کلی نظام سلامت با موضوع «بازشناسی، تبیین، ترویج، توسعه و نهادینه‌کردن طب سنتی ایران»، نقشه جامع علمی کشور، سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی، برنامه‌های پنج‌ساله پنجم و ششم توسعه کشور، منشور احیاء و کاربرد طب سنتی ایران و... . با این حال معاون سابق تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت با بی‌اعتقادی به استفاده از درمان‌های مکمل به تمسخر طب سنتی پرداخته و در حالی که می‌بایست ۵ درصد از پژوهش‌های کشور در حیطه طب سنتی و گیاهان دارویی باشند، به عنوان مخالف توسعه این پژوهش‌ها و ادغام طب سنتی در شبکه بهداشت و درمان قد علم نمودند..
۵) علاقه دکتر ملک‌زاده بر انجام مطالعات کوهورت متعدد در سالیان طولانی که مسئولیت‌های مختلف وزارتخانه را به عهده داشتند، من‌جمله کوهورت پرشین، گلستان و... و نیز مشارکت‌های گسترده جمهوری اسلامی در طرح‌های مطالعاتی جهانی حیطه علوم پزشکی، که در همه‌گیری کرونا هم نمایان بود، باعث دستاوردهای فراوان و درخشش کشور در مجامع علمی جهانی شده است -که به نوبه خود جای تقدیر و تشکر فراوان دارد- اما جا دارد به دور از هیاهوی سیاسی و دادن آدرس غلط، مسائل امنیتی این تحقیقات و انتشار اطلاعات مردم ایران، که جنگی تمام‌عیار و همه‌جانبه علیه آن‌ها به راه افتاده، توسط نهادهای مربوطه بررسی گردد.
بسیج دانشجویی بدون جانب‌داری از هیچ شخص و مسئولی در مسائل اخیر، مطالبه مذکور، در خصوص هدایت تحقیقات به سمت رفع نیازهای کشور را، از جناب آقای دکتر نمکی وزیر محترم بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در طول ۲۳ ماه تصدی منصب وزارت نیز دارد و از هم‌اکنون منتظر دریافت پاسخ درمورد مسائل مطروحه می‌باشد که بدون شک چشم‌انداز درخشان نظام سلامت تنها در این مسیر قابل مشاهده است.»
طی روزهای گذشته و به دنبال انتقاد وزیر بهداشت از فعالیت های تحقیقات سلامت، رضا ملک زاده، معاون تحقیقات این وزارتخانه از سمت خود استعفا داد.