دیدارنیوز ـ همه آنجا هستند مگر تعداد کمی که نیستند! این تعریف در وصف شبکه‌های اجتماعی که پررفت‌وآمدترین بستر حضور آدم‌ها در عصر جدیدند، چندان بی‌راه نیست. پس بی‌دلیل نیست که بیشترین حضور و بروز فعالیت، معرفی، تبلیغ، اعتراض و رساندن صدا در همین شبکه‌های اجتماعی رخ می‌دهد. داستان ساده است، می‌خواهی دیده شوی؟ یک اکانت در شبکه‌های اجتماعی راه‌اندازی کن. هفته گذشته شهر ماکو در شمالی غربی‌ترین نقطه ایران میزبان بیشتر از 60 بلاگر و اینفلوئنسر شبکه‌های اجتماعی بود تا در قالب جشنواره‌ای جذابیت‌های گردشگری این شهر را به مخاطبانشان معرفی کنند.
چنین جشنواره و برنامه‌ای تا کنون برای معرفی ظرفیت‌های یک منطقه جذاب توریستی پیش از این در ایران برگزار نشده بود. ایده برگزارکنندگان جشنواره این بود که افراد تأثیرگذار و خلاق و پرمخاطب دنیای شبکه‌های اجتماعی را به ماکو دعوت کنند تا در چهار، پنج روز جشنواره از دیدنی‌ها و جذابیت‌های این شهر بنویسند و در پایان به بهترین‌ها جایزه بدهند. نتیجه کار هم موفقیت‌آمیز بود؛ شهری مانند ماکو در استان آذربایجان‌غربی که در همسایگی سه کشور ترکیه، ارمنستان و جمهوری آذربایجان واقع شده است، با همه جذابیت‌ها و زیبایی‌هایش کمتر شناخته شده بود اما در زمان این جشنواره هزاران عکس و نوشته و ویدئو درباره مناطق مختلف این شهر در وبلاگ‌ها و حساب‌های کاربری شرکت‌کنندگان در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. به‌گونه‌ای که در آن مدت برای خیلی از مخاطبان و کاربران این سؤال پیش آمده بود که ماکو چه خبر است که همه دارند از این شهر می‌نویسند.
قضیه چه بود؟
اصل داستان چه بود؟ توضیح این ماجرا را از زبان آرش نورآقایی، از کارشناسان و متخصصان حوزه گردشگری که ایده‌پرداز و برگزارکننده این جشنواره با عنوان ماکوگرام بود، بخوانید: «ماکوگرام، تولید محتوای خلاق در گردشگری ماکو بود. پیش‌تر مشابه این پروژه در سال ۹۵ برای قشم با عنوان بلاگرهای قشم اجرا شد. ماکوگرام در قالب گردشگری الکترونیک به تولید محتوا در فضای مجازی توجه داشت و هدف آن شناساندن ماکو به گردشگران بود. شهر ماکو به‌هیچ‌عنوان در گردشگری ایران شناخته‌شده نبود و هدف ماکوگرام نیز معرفی شهری بود که اتفاقا داخل ایران است و برای سفر به آن نیاز به داشتن پاسپورت نیست. در قالب جشنواره کسانی که دعوت شدند و شروع به تولید محتوا کردند، در مجموع حدود یک‌میلیون فالوور در شبکه‌های اجتماعی داشتند. تعداد آنها به‌صورت مشخص ۶۳ نفر بود که ۹ نفر بومی و ۵۴ نفر کشوری و یک خارجی بودند. همچنین ۱۰ وبلاگ، ۵۲ صفحه اینستاگرام و یک صفحه فیس‌بوک برای معرفی ماکو در سطح کشور و حتی خارج از کشور فعال شدند. در هفته‌ای که ماکوگرام برگزار شد، شرکت‌کنندگان در رویداد ماکوگرام به بوم‌گردی، بحث مرتبط با لک‌لک‌ها، منشورهای بازالتی، قره کلیسا، باغچه جوق، آبشارهای ماکو، موسیقی محلی، فولکلور و زبان محلی پرداختند و مناطق مختلف اطراف این شهر را به مخاطبان خود معرفی کردند. موضوعات جشنواره نیز توسعه پایدار، بوم‌گردی، طبیعت‌گردی عکاسی در شب، خوراک، توریسم فرهنگی و گردشگری خرید بود. در مجموع باید گفت وظیفه جشنواره‌هایی مانند ماکوگرام بردن گردشگران به ماکو نیست بلکه تولید محتوای فراوان برای شناساندن چنین مناطقی در شبکه‌های اجتماعی و فضای اینترنت بود و حالا وظیفه مسئولان این شهر و منطقه آزاد ماکو است که بستر لازم را برای توسعه و رشد گردشگری این شهر فراهم کنند».
شرکت‌کنندگان برای حضور در برنامه باید اصولی را رعایت می‌کردند که در داوری نهایی آثار، مدنظر داوران جشنواره قرار داشت؛ مواردی از جمله تولید محتوای خلاق، استفاده از عنوان و متن در ترکیب با تصویر، پیوستگی مطالب و هماهنگی عنوان و متن با تصویر، استفاده از عنوان روایی برای متن و عکس‌ها به‌گونه‌ای که مخاطب را با منطقه مورد بازدید آشنا کند، توجه به ساده‌نویسی و املای صحیح، زیبایی تصویر و توجه به کادربندی و اصول عکاسی، استفاده از امکانات مختلف فضای مجازی جهت تولید محتوا، استفاده از لایو و استوری و بقیه امکانات شبکه‌های اجتماعی و فضاهای مجازی، استفاده از هشتگ‌های مرتبط با محتوا.شرکت‌کنندگان باید هر روز برای صفحه اجتماعی خود از منطقه آزاد ماکو محتوا تولید و طبق قوانین آن را به‌روز می‌کردند و موضوعات تولید محتوا نیز باید به سفر، گردشگری، عکاسی، محیط زیست، حیات‌وحش، صنایع‌دستی، غذا، تاریخ، اقوام و آداب و رسوم و... منطقه آزاد ماکو مرتبط می‌بود و هر شرکت‌کننده فقط می‌توانست از یک بستر (اینستاگرام، فیس‌بوک یا وبسایت و وبلاگ) برای شرکت در جشنواره استفاده کند. اجرای چنین ایده‌ای یک استفاده مفید و خلاقانه از بستر شبکه‌های اجتماعی برای رونق‌دادن به گردشگری و پتانسیل‌های یک منطقه است که می‌تواند برای بسیاری دیگر از مناطق کمتر شناخته شده اما سرشار از جذابیت‌های طبیعی استفاده شود و به‌موتور محرکه صنعت گردشگری این مناطق تبدیل شود.
ماکو کجاست؟
شهر ماکو با جمعیت ۲۰۰ هزار نفر مانند رودخانه‌ای در دره میان دو کوه کشیده شده است و هم خودش و هم شهر و روستاها و طبیعت اطرافش سرشار از مناطق و جذابیت‌های دیدنی و زیباست، ۳۰ بنای تاریخی تنها در شهر ماکو شناسایی شده است که از این تعداد ۲۳ بنای تاریخی به ثبت ملی رسیده است. مهم‌ترین بناهای شناسایی‌شده در ماکو یک مجموعه قاجاری شامل پنج بنای تاریخی ساختمان بانک ملی، ساختمان شهربانی، ساختمان زندان، ساختمان کلاه فرنگی در داخل شهر است که در سال‌های گذشته با بی‌توجهی جدی مواجه و تخریب شده است. ماکو غیر از بناهای تاریخی زیبایی مانند خانه سردار ماکو که در حال مرمت است، جاذبه‌های روستایی و عشایری بسیاری نیز دارد. طبیعت بکر و دست‌نخورده منطقه با چشم‌اندازهای کم‌نظیر دشت و کوهستان یکی از مقاصد مهم گردشگری ایران در همسایگی سه کشور ترکیه، ارمنستان و تا حدودی جمهوری آذربایجان است.
منبع: شرق/۱۸ مرداد ۹۷