منابع طبیعی لرستان سال‌هاست قربانی ناتوانی مدیران این استان در جلوگیری از کوچ زودهنگام عشایر می‌شود و در نبود برنامه مدونی برای مدیریت کوچ، زادآوری طبیعت امسال نیز در نطفه خفه شد.
دیدارنیوز ـ کوچ زودهنگام عشایر از سمت استان خوزستان به سمت شهر‌های لرستان به ویژه پلدختر و بروجرد و حرکت آن‌ها به سمت استان همدان به موضوعی بغرنج تبدیل شده است که رفع این مشکل همکاری دستگاه‌های متولی را می‌طلبد.
هرساله متولیان مدیریت کوچ عشایر در اخبار متعدد از برنامه ریزی‌ها برای جلوگیری از کوچ زودهنگام می‌گویند، اما گویا این برنامه ریزی‌ها در حد حرف باقی می‌ماند و همچنان مراتع و منابع طبیعی لرستان قربانی کوچ زودهنگام عشایر می‌شوند و رویش‌های طبیعت در نطفه خاموش می‌شود.
این در حالیست که اقدامات مدیریت زمان کوچ عشایر در استان‌های همجوار به خوبی پیش می‌رود و تنها در لرستان است که عزمی برای اقدام جدی و مؤثر در این رابطه وجود ندارد.
عشایر کوچ رو اواخر اسفند وارد لرستان شدند
مسئولان لرستان در حالی از جلوگیری از کوچ زودهنگام عشایر سخن می‌گویند که گله‌های دام عشایر کوچ رو از اواخر اسفندماه وارد پلدختر شدند و هشدار‌های متعدد رسانه‌ها در این رابطه نیز مورد توجه متولیان امر قرار نگرفت.
صمد چراغی پور شهردار پلدختر ۲۴ اسفندماه سال گذشته بود که در گفتگو با خبرنگار مهر از حضور عشایر کوچ رو با دام‌های خود در ورودی شهر پلدختر خبر داد.
وی در سخنانی گفت: در شرایط فعلی و شیوع بیماری کرونا می‌بایستی به طور جدی از کوچ پیاده عشایر جلوگیری شود؛ اما امروز در حالی هزاران رأس دام عشایر در ورودی جنوبی شهر پلدختر توسط مأموران شهرداری متوقف شد که خبری از هیچ کدام از ادارات ذی ربط و متولی نبود.
مسئولانی که از خواب زمستانی بیدار نشده اند
با ورود عشایر کوچ رو به مراتع لرستان دیگر امکان جلوگیری از حرکت و تردد عشایر وجود ندارد و اقدامات دستگاه‌های متولی باید متمرکز بر جلوگیری از ورود عشایر از سمت استان خوزستان به لرستان می‌شد، موضوعی که هر ساله از سوی متولیان مورد غفلت قرار می‌گیرد.
پس از ورود عشایر به مراتع لرستان و ادامه حرکت آن‌ها به سمت استان همدان، متولیان امر در استان همدان با انجام اقدامات پیشگیرانه مانع از ورود عشایر به مراتع این استان می‌شوند و در نتیجه این مراتع لرستان است که برای روز‌های متولی محل چرای دام عشایر می‌شود و در فصل بهار منابع طبیعی لرستان به خزان می‌نشینند.
سهل انگاری مسئولان اداره منابع طبیعی و آبخیزداری، اداره امور عشایری، مدیران هماهنگ کننده و… در جلوگیری از ورود عشایر به مراتع لرستان منجر به شرایطی می‌شود که عشایر برای مدت طولانی در مراتع این استان اتراق کنند.
در حال حاضر عشایر پیش از موعد مقرر به بروجرد کوچ کرده اند و امکان ورود آن‌ها به همدان نیز وجود ندارد
امیر ثقلینی رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد در این رابطه با اشاره به اینکه همه ساله در زمانی مشخص عشایر با یک مسیر مشخص از استان لرستان به سمت همدان حرکت می‌کنند، اظهار داشت: هر ساله با کوچ زودهنگام عشایر که در بروجرد اتراق می‌کردند، عشایر را با فشار نیرو‌های خود به سمت استان همدان هدایت می‌کردیم.
وی تصریح کرد: امسال با توجه به شیوع ویروس کرونا، طبق مصوبه کمیته ملی مبارزه با این بیماری، مقرر شده است دامداران نباید زودتر از ۲۰ اردیبهشت ماه از سمت خوزستان وارد لرستان شوند.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد با بیان اینکه، اما در حال حاضر عشایر پیش از موعد مقرر به بروجرد کوچ کرده اند، ادامه داد: متأسفانه دام‌های عشایر در سطح شهر می‌چرخند و در حوزه روستای دهکرد به سمت جاده اراک شاهد تجمع آن‌ها هستیم که این وضعیت باید مدیریت شود.
تقاضا می‌کنیم مرز همدان برای هدایت عشایر هرچه زودتر باز شود
به گفته ثقلینی، برای رویش مراتع در این فصل از سال زحمات زیادی کشیده شده است و تقاضای منابع طبیعی بروجرد این است که مرز شهرستان با استان همدان هر چه زودتر بازگشایی شود تا عشایر را به سمت این استان بفرستیم.
وی با تاکید بر بازگشایی مرز‌ها از طریق رایزنی یا قوه قهریه و فرستادن عشایر به سمت همدان، اظهار داشت: امور عشایری استان و شهرستان باید ایل راه‌های مسیر کوچ را ساماندهی کند، این دام الان وارد بروجرد شده است و تنها راه حل فعلی خارج کردن دام تحت فشار و عبور عشایر از بروجرد به سمت همدان است.
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری بروجرد یادآور شد: در حال حاضر تجمع دام را در شهرک‌های بروجرد مشاهده می‌کنیم و پیشنهاد می‌کنیم امر ساماندهی عشایر با تقسیم کار بر عهده دستگاه‌های اجرایی به حوزه‌های شهری و روستایی قرار گیرد تا هر چه سریع‌تر عشایر عبور کرده و راه‌ها راه باز کنیم تا به سمت همدان فرستاده شوند.
به گفته ثقلینی، ساماندهی ایل راه‌ها که عشایر بتوانند از آن عبور کرده و از بروجرد خارج شوند بر عهده امور عشایری است که کاملاً این نهاد تعطیل است.
رضا پرندوش مسئول اداره امور عشایر بروجرد نیز در این رابطه گفت: در غالب انجمن‌ها تمامی عشایر و دامداران شناسایی شده است و از طریق پیامک با آن‌ها در ارتباط هستیم.
وی افزود: همه دستگاه‌های اجرایی شهرستان در مقابل ساماندهی و عبور عشایر از بروجرد وظیفه دارند و خدمات دهی به عشایر بر عهده سازمان امور عشایری استان و شهرستان بروجرد است.
مسئول اداره امور عشایر بروجرد ادامه داد: قانونی نداریم که عشایر در شهری اتراق کنند و بیش از ۷۲ ساعت در آن شهر ماندگار شود.
طی ۲۰ سال گذشته هیچ گونه برنامه مدونی برای عبور عشایر در استان نداشته ایم
محسن یعقوبی فر بخشدار مرکزی بروجرد نیز در این رابطه اظهار داشت: طی ۲۰ ساله گذشته هیچ گونه برنامه مدونی برای عبور عشایر در استان و بروجرد نداشته ایم.
وی با بیان اینکه بروجرد محل عبور و خروج عشایر است و بیشترین فشار را متحمل می‌شود، افزود: طبق قانون کوچ، عشایر ۷۲ ساعت فرصت دارند به شکل کوچ پیاده رو عبور کنند که همه مسئولین دستگاه‌های مربوطه باید برای این مدت زمان برنامه ریزی داشته باشند.
به گفته بخشدار مرکزی بروجرد، در بدو ورود عشایر در مبادی ورودی بروجرد باید کارت کوچ آن‌ها که از سوی امور عشایری صادر شده گرفته شود تا مشخص باشد در زمان اتمام مدت زمان اتراق در شهرستان این دامدار شهرستان را ترک کرده و یا برای تحویل گرفتن کارت مراجعه می‌کند یا خیر.
باید همانند استان همدان برنامه‌هایی مدون شود تا در سال‌های آینده نیز با مشکل کوچ زودهنگام مواجه نشویم
یعقوبی فر تاکید کرد: در گذشته مسیر عبور عشایر از بالای شهرک اندیشه بود، اما امروزه با توجه به توسعه این شهرک باید این مسیر تغییر کند و می‌بایست ورودی‌های شهر بروجرد را مسدود کنیم و همانند همدان برنامه‌هایی مدون شود تا در سال‌های آینده نیز با مشکل مواجه نشویم.
وی با اشاره به کوچ زودهنگام عشایر از خوزستان به سمت بروجرد و ورود تعدادی از آن‌ها به روستا‌های بخش مرکزی بروجرد، اظهار داشت: همچنین برای خروج عشایر به سمت همدان نیز باید برنامه ریزی داشته باشیم، راه‌ها مشخص و مرز‌ها بسته شود و عشایری که وارد شهرستان شده اند را به جایگاه قبلیشان هدایت کنیم تا برگردند.
بخشدار مرکزی بروجرد ادامه داد: مدت ۳ سال است که با فشار قهریه یکم اردیبهشت ماه عشایری که زود کوچ می‌کنند را به سمت همدان می‌فرستیم و همه ساله حدود ۲۰ هزار رأس دام در حوزه خروجی اشترینان جمع می‌شود و قرار نیست تمامی خسارت‌های ناشی از کوچ زودهنگام را بروجرد متحمل شود بلکه این مساله باید با استان همدان تقسیم شود.
مسدود کردن ورودی‌های استان بهترین راه رفع مشکل کوچ زودهنگام است
رضا غلامپور معاون خدمات شهری شهرداری بروجرد نیز در سخنانی گفت: بهترین راه حل برای رفع مشکل کوچ زود هنگام عشایر از سمت خوزستان به بروجرد، بستن و مسدود کردن تمام راه‌های ورودی شهرستان است.
وی افزود: آبرسانی با تانکر، تهیه علوفه دستی، ایجاد جایگاه سوخت و… از وظایف امور عشایری شهرستان بروجرد است که همه ساله منابع مالی به استان داده می‌شود که باید مشخص شود سهم نمایندگی بروجرد از این منابع به چه میزان است.
معاون خدمات شهری شهرداری بروجرد تاکید کرد: بروجرد در دهه‌های گذشته عشایر و ایل راه نداشت و با توجه به محدوده شهری کمربندی بروجرد در حال حاضر از معابر اصلی شهر به حساب می‌آید و مسیر عشایر باید تغییر کند.
غلامپور اظهار داشت: طبق قانون نگهداری دام در محدوده شهری خلاف بوده و شهروندان باید دام‌ها را به روستا‌ها برده و شهرنشینی تعریف خاص خود را دارد و با افراد متخلف برخورد قضائی خواهیم کرد.
دادستان بروجرد: سهل انگاری برخی مسئولان عامل وضعیت امروز است
مهدی محمدی دادستان بروجرد نیز در سخنانی با اشاره به اینکه متأسفانه بروجرد حیات خلوت و کانون تجمع عشایر شده است، اظهار داشت: موضوع کوچ زودهنگام عشایر از استان خوزستان به سمت بروجرد و اتراق آن‌ها در حوزه‌های شهری و روستایی از لحاظ آلودگی محیط زیست، تهدید بهداشت عمومی در سطح شهر با توجه به شیوع ویروس کرونا و تعرض بر اراضی ملی قابل اهتمام بوده و برای رفع این مشکلات باید در گذشته‌ها تصمیم گیری می‌شده است.
وی با بیان اینکه امور عشایر گرچه در این خصوص اقداماتی انجام داده، اما تاکنون به رؤیت ما نرسیده است، ادامه داد: مسیر کوچ عشایر باید از سوی دامداران به رسمیت شناخته شود و اگر امروز شاهد تعرض در مسیر کوچ در منطقه بروجرد هستیم به دلیل سهل انگاری برخی مسئولان و عدم مشخص بودن مسیر برای عشایر بوده است.
دادستان بروجرد تصریح کرد: با کوچ زودهنگام عشایر از خوزستان به سمت بروجرد، طبق قانون که قوه قضائیه آن را اجرا می‌کند این عشایر حق ماندگاری در حوزه بروجرد را ندارند.
مشکل اصلی در حال حاضر عدم فعالیت مصرانه دستگاه‌های اجرایی متولی است
محمدی با بیان اینکه مرکز بهداشت بروجرد و شهرداری باید اکیپی تشکیل دهند تا از ورود دام به سطح شهر جلوگیری کنند، تصریح کرد: مشکل اصلی در حال حاضر عدم فعالیت مصرانه دستگاه‌های اجرایی متولی است و اگر در این خصوص اقدام کنیم با قدرت پشت دستور قضائی صادره هم هستیم.
عبدالرحیم رحیمی فرماندار بروجرد در سخنانی با بیان اینکه بروجرد در مسیر اصلی عبور عشایر از سمت استان خوزستان به سمت همدان قرار دارد، تاکید کرد: این مشکل در شهر‌های الیگودرز و دورود هم وجود دارد.
وی گفت: امور عشایری شهرستان و منابع طبیعی باید قوی عمل کنند و باید نسبت به مدت زمان ماندگاری عشایر بیش از ۷۲ ساعت وقت قانونی عکس العمل نشان دهند.
امور عشایری و منابع طبیعی باید قوی عمل کنند
فرماندار بروجرد با بیان اینکه برای رفع مشکل همکاری بین بخشی دستگاه‌های اجرایی بروجرد لازم است، اظهار داشت: هیچ فرد روستایی حق اجاره دادن زمین را به عشایر ندارد و با مشاهده هر گونه تخلفی طبق دستور دادستانی با متخلفان برخورد قانونی خواهد شد.
رحیمی با اشاره به این مساله که مسیر عبور عشایر و خروج آن‌ها در بروجرد مشخص نیست، ادامه داد: باید طوری برنامه ریزی کنیم که برای سال آینده همانند همدان عمل کنیم و پیشنهاد می‌شود استاندار لرستان با استانداران خوزستان و همدان و امور عشایری کشور در سطح کلان برای رفع این مشکل نشستی داشته باشند و تصمیمات جدیدی اتخاذ شود.
وی تاکید کرد: در حال حاضر این تعداد دامی که وارد بروجرد شده اند باید مشخصات آن‌ها گرفته شود و ظرف ۷۲ ساعت از مسیر‌هایی که برای آن‌ها مشخص شده عبور کنند.
فرماندار بروجرد افزود: از این پس باید ایل راه‌های جدید بروجرد جهت عبور عشایر در سال‌های آینده مشخص شود تا با مشکلات کمتری مواجه شویم.
به هرروی، هرساله شاهد از بین رفتن طبیعت لرستان در جریان کوچ زودهنگام عشایر هستیم و همچنان مدیران لرستان برای مدیریت این وضعیت اقدام جدی نکرده اند و برنامه مدونی نیز ارائه نداده اند.