۸۰ درصد صادرات ایران تحت الشعاع کرونا/بحران کاهش ارزش کالای صادراتی

دیدارنیوز ـ در طی سال های اخیر، صنعت فولاد کشورمان در زمینه صادرات به جایگاه قابل توجهی در سطح منطقه و بین‌الملل دست یافت و حتی با وجود تحریم‌های شدید اعمالی در دو سال اخیر، در ردیف دهم تولید فولاد قرار گرفت که نشان دهنده رشد این صنعت در ایران بود اما به نظر می رسد با ورود «کروناویروس»، داستان این پیشرفت در حال تغییر یافتن است.

با توجه به بسته شدن مرزها، صادرات فولاد کشور با مشکل مواجه شده و احتمال ریزش شدید رشد آن مطرح شده است که می‌تواند ضربه مهلکی به این بخش ارزآور وارد سازد، البته فعالان در این حوزه کار خود را تعطیل نکردند و برای حفظ بازار، اقدام به فروش با قیمت پاپین کرده اند اما داستان، شکل نگران کننده‌ای به خود گرفته است.

مدیرکل دفتر توسعه خدمات بازرگانی سازمان توسعه تجارت ایران در این خصوص به دنیای اقتصاد گفته است: «بررسی صادرات در همین بازه زمانی نیز نشانگر آن است که صادرات از نظر وزنی ۲۰ درصد و از نظر ارزشی ۳۰درصد کاهش داشته است؛ پس در یک مقایسه ساده به نظر می‌رسد که کاهش ۳۰ درصدی صادرات، ناشی از شیوع ویروس کرونا بوده است. دولت ها به‌ صورت لحظه‌ای، بعضی اوقات به صورت سلیقه‌ای و بدون توجه به پروتکل‌های بین‌المللی بهداشتی و استانداردی، نسبت به بستن مرز‌های خود اقدام می‌کنند که این امر، تجارت خارجی ایران را با چالش روبه‌رو ساخته است؛ اما با این وجود درخصوص واردات شاهد هستیم که میزان واردات چه از لحاظ وزنی و چه از لحاظ ارزشی افزایش یافته که این نشان می‌دهد کشور‌های همسایه، توجه چندانی به شیوع این ویروس در کالا‌های صادراتی خود به ایران ندارند.»

نگرانی فوق تنها به صنعت فولاد ارتباط پیدا نمی‌کند، صنایع دیگر از جمله پتروشیمی و نفت، خشکبار و... را نیز شامل می‌شود.

صادرات با کاهش ۱۰ یا ۱۵ درصدی ارزشی مواجه می‌شود

سید حمید حسینی فعال اقتصادی در بخش پتروشیمی و عضو اتاق بازرگانی ایران در رابطه با وضعیت صادرات؛ با توجه به شیوع ویروس کرونا در گفت‌وگو با دیدارنیوز گفت: با توجه به اینکه برخی از مرز‌ها بسته شده، بعضی از ارتباطات به حالت قطعی درآمده، تعدادی از صرافی‌ها تعطیل کرده‌اند و به علاوه، ایام نوروز را نیز پشت سر گذاشتیم، بنابراین با کاهش صادرات روبرو شده‌ایم.

وی درباره تاثیر کاهش صادرات بر اقتصاد کشور بیان کرد: اثر آن از دو طریق، نمایان می شود: اول آنکه سبب کاهش ارزش کالای صادراتی می‌شود و مسئله بعدی این است که با توجه به مشکلات موجود، حداقل در مدت یک یا دو ماهه ابتدای سال، میزان صادرات احتمالا کاهش پیدا خواهد کرد؛ گرچه ممکن است در بقیه ماه‌های سال، افزایش یابد و کالای وارداتی هم به همین نسبت کمتر و ارزان تر شود.

این فعال اقتصادی در خصوص راهکار جبران خسارت وارد شده، اظهار داشت: باتوجه به وجود بحث کرونا، اکنون توان انجام کاری را نداریم، تنها باید واحد‌های راه‌اندازی شده را سرپا نگه داشت و از تعطیلی آن‌ها جلوگیری به عمل آورد، البته از آنجا که به تدریج فعالیت‌های اقتصادی در حال شروع کار خود هستند و بازار‌هایی که در آن فعال هستیم خیلی تحت تاثیر کرونا قرار نگرفته‌اند و هنوز آلوده نشدند، می‌توان به آینده امیدوار بود؛ به این معنا که کشور‌هایی مانند کره جنوبی، کرونا را مهار کرده اند و عراق و افغانستان هم از این حیث خیلی بحران‌زا نشده‌اند، بنابراین انتظارمی‌رود دوباره صادرات از سرگرفته شود و وضعیت به شکل عادی درآید.

حسینی پیش‌بینی خود را در زمینه صادرات برای سال ۹۹ چنین عنوان کرد: طرح این موضوع خیلی سخت است، زیرا بسیار به زمان ماندگاری بیماری کرونا بستگی دارد، ولی صادرات با یک کاهش ۱۰ یا ۱۵ درصدی ارزشی مواجه خواهد شد.

تاثیر ویروس کرونا برمیزان صادرات بسیار جدی است

پدرام سلطانی عضو شورای عمومی فدراسیون جهانی اتاق‌ها (ICC) و نایب رئیس سابق اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران نیز در رابطه با وضعیت صادرات با توجه به شیوع ویروس کرونا به دیدارنیوز گفت: تاثیر ویروس کرونا بر میزان صادرات بسیار جدی است. با توجه به اختلالی که در فرایند تولید به وجود آمده و نگرانی‌هایی که در کشور‌های همسایه دیده می‌شود، بسیاری از مرز‌های کشور، یا بسته هستند یا به شکل نیمه بسته درآمده‌اند و در شرایط موجود، کار تجارت به راحتی صورت نمی‌گیرد، از طرفی کاهش قیمت‌های جهانی بسیاری از محصولات از جمله نفت و مواد خام و فرآورده‌های نفتی، ارزش صادرات را پائین آورده که همین موضوع سبب شده تا نه تنها از حیث کمی، بلکه از نظر ارزشی هم با کاهش صادرات روبرو شویم.

وی در ادامه تصریح کرد: عموم صادرات تحت اختیار ایران، متاسفانه مشمول مواردی می‌شود که در دنیا اقبال به آن کمتر شده، حتی در حوزه صادرات خشکبار و کشاورزی هم این مسئله قابل مشاهده است. کاهش مصرف جهانی کالای ایرانی و احتیاط درخصوص مصرف مواد بسته‌بندی نشده یا تازه، به طور جدی پی گرفته می‌شود و در مجموع شاید بیش از ۸۰ درصد صادرات کشورمان تحت الشعاع بحران کرونا قرار گرفته است.

عضو شورای عمومی فدراسیون جهانی اتاق‌ها (ICC) درباره تاثیر صادرات بر شرایط اقتصادی کشور اظهار داشت: میزان تاثیر آن قابل توجه است، ولی بررسی دقیقش نیاز به آمار دارد که آمار گمرک را از سال گذشته به دلیل محرمانه شدن در اختیار نداشتیم، بنابراین نمی‌توان در خصوص آن نه مطالعه‌ای انجام داد و نه قضاوتی کرد، اما با توجه به اینکه مصرف داخلی و صادرات، همزمان با هم افت کرده‌اند، آثار آن به بخش تولید برمی‌گردد که بخش تولید منهای چند صنعتی که در این شرایط کالاهایشان مورد نیاز بوده، بازار لازم را نه در بازار صادراتی و نه در بازار داخلی برای عرضه کالا نداشته است. در دوران حاضر، کالا‌هایی مانند اقلام دارویی، بهداشتی، شوینده، و صنایع غذایی بسته‌بندی شده به ویژه ارزاق عمومی ضروری هستند که تقاضایشان جهش داشته، ولی سایر بخش‌ها مشمول کاهش تقاضا شدند.

سلطانی پیش‌بینی خود در زمینه صادرات برای سال ۹۹ را چنین بیان کرد: بی‌تردید سال بسیار سختی در پیش‌رو داریم و به طور حتم ایران هم مانند کشور‌های دیگر با کاهش رشد اقتصادی مواجه خواهد داشت. پیش‌بینی‌ها حاکی از این است که با رشد اقتصادی در حدود صفر یا مثبت نیم تا یک درصد در سال ۹۹ روبرو می‌شویم، اما این سبب منفی شدن نرخ رشد اقتصادی کشور و عمیق‌تر شدن رکود خواهد شد که طبیعتا معنای رکود، پائین آمدن ظرفیت تولید و بسته شدن بخشی از کارخانه‎ها، تعدیل نیرو و موضوعاتی از این دست است، بنابراین کار پیچیده‌ای پیش‌روی دولت و بخش خصوصی قرار دارد برای اینکه برخی صدمات و لطمات ناشی از کرونا به مدیریت درآید تا از اندازه عمق، شدت و وخامت آن کم شود، اما بی‌تردید میزانی که حتی با مقدورات فعلی دولت می تواند مدیریت شود ـ با فرض اینکه شیوه خوبی هم به کار گرفته شود ـ زیاد نیست.