دیدارنیوز ـ رئیس پلیس پیشگیری ناجا گفت: «براساس مواد ۱۰۶ و ۱۰۸ قانون احکام دائمی هیچ توسعه و نوسازی نباید بدون پیوست انتظامی و امنیتی انجام شود، اما متاسفانه در این زمینه همچنان مشکل داریم.» امنیت در شهرهای بزرگ بسیار سخت‌تر از شهرهای کوچک بدست می‌آید، اما بسیار راحت‌تر از بین می‌رود. طراحی درست فضاهای شهری یکی از مجموعه اقداماتی است که می‌تواند به کاهش میزان جرم در شهرهای بزرگ کمک کند و در عین‌حال سبب بهبود امنیت و آرامش در شهرها شود. استفاده از نورپردازی مناسب و فضاهای امن شهری قطعا به کاهش میزان خطرات برای مردم به‌ویژه قشر آسیب‌پذیر جامعه کمک می‌کند.
براساس بررسی کارشناسان و جامعه‌شناسان شهری رابطه مستقیمی میان بافت شهر و میزان آسیب‌های‌اجتماعی در آن وجود دارد. در واقع به نسبت آنکه شهر از بافت فرسوده، قدیمی و ناایمن رنج ببرد به همان میزان نیز از آسیب‌های اجتماعی گوناگون در عذاب خواهد بود. به‌عنوان مثال بافت‌های فرسوده یکی از اصلی‌ترین کانون‌های بروز جرم، جنایت، آسیب‌های اجتماعی، فقر و فحشا در کلانشهرها هستند و به همان نسبت نیز بافت‌های نو و ایمن شهری از این معضلات تا حدود زیادی در امان‌اند. تهران شهری با حداقل یک چهارم بافت فرسوده شهری است، این میزان به استثنای بافت‌های شهری فرسوده در اطراف تهران و همچنین شهرهای اقماری است. بنابراین بافت‌های فرسوده در افزایش میزان جرم و جنایت در این کلانشهر بی‌تقصیر نیستند.
زندگی در بافت‌های فرسوده به سرعت در حال تغییر است و ساکنان اصلی این بافت‌ها به مرور زمان به‌دلیل نبود امکانات زندگی و رفاهی کافی در این بافت‌ها و همینطور کمبود امنیت و آرامش در این مناطق دست به مهاجرت اجباری می‌زنند و جای خود را به ساکنان جدید می‌دهند. ساکنان جدید این بافت‌ها عموما از اقشار کم‌درآمد و بی‌درآمد شهری و مستعد انواع مشکلات، معضلات و آسیب‌های اجتماعی هستند و به مرور این بافت‌ها ماهیت خود را از دست داده و به محلی برای فساد و فحشا تبدیل می‌شوند.
انتقاد ناجا از عدم لحاظ «پیوست انتظامی و امنیتی»
رئیس‌پلیس پیشگیری ناجا درباره ساختمان‌های مخروبه و فرسوده‌ای که به پاتوق معتادان، سارقان و ... تبدیل شده است، گفت: یکی از راه‌های پیشگیری از وقوع جرم در شهرها طراحی خوب و مناسب محیط است، یعنی اگر در شهرها و مناطق حاشیه‌ای طراحی‌شهری محیط مناسب باشد و از نور کافی برخوردار بوده و خیابان‌ها عریض و استحکامات مناسبی به کار رفته باشد، طبیعتا در کاهش وقوع‌جرم بسیار موثر است. هر قصوری در این زمینه نیز می‌تواند آسیب‌های اجتماعی را تشدید و جرائم عمومی را افزایش دهد. محمد شرفی خاطرنشان کرد: یکی از وظایفی که براساس مواد ۱۰۶ و ۱۰۸ قانون احکام‌دائمی برعهده دستگاه‌های دولتی گذاشته شده، این است که هیچ توسعه و نوسازی نباید بدون پیوست انتظامی و امنیتی باشد، اما متاسفانه ما در این زمینه همچنان مشکل داریم. او خاطرنشان کرد: براساس این قانون اگر سازمان‌ها و سیستم‌ها همکاری کنند و هر نوسازی و توسعه‌ای را با پیوست انتظامی انجام دهند و از نظر کارشناسی پلیس استفاده کنند، بی‌شک درصد آمار جرائم در مناطق نیز کاهش خواهد یافت.
شرفی افزود: اگر مالکیت زمین‌ها و ساختمان‌هایی که اموال عمومی محسوب می‌شوند و همینطور مراتع و جنگل‌ها یا ساختمان‌های مخروبه مشخص نباشد، قطعا هر لحظه در معرض تصرف قرار می‌گیرد. او با اشاره به نظارت پلیس بر مناطق حاشیه‌نشین در شهرها گفت: یکی از اقدامات ما در حوزه درون سازمانی بحث توسعه کمی کلانتری‌ها و پاسگاه‌ها و استقرار آنها در مناطق حاشیه‌نشین برای کنترل آن مناطق است. این موضوع سهل‌الوصول نیست، چراکه نیاز به ساختار، ساختمان و اعتبار دارد. شرفی تصریح کرد: با توجه به اینکه اعتبار و زیرساخت لازم برای ایجاد کلانتری و پاسگاه در این مناطق وجود ندارد، یکی از راه‌های سهل‌الوصول پلیس برای نظارت این مناطق راه‌اندازی واحدهای سیار پلیس است. منابع اعتباری این طرح پیش‌بینی شده و قرار است در طول برنامه ششم توسعه‌هزار دستگاه خودرو که برای این موضوع طراحی شده، به کار گرفته شود. او با بیان اینکه در این خودروها سامانه‌های اطلاعاتی نصب و همچنین امکان پایش محیط پیرامون و تحلیل‌جرم نیز وجود دارد، گفت: قرار است در سال جاری ۱۰۰ خودرو تهیه و در اختیار رده‌های اجرایی قرار بگیرد. اولویت به‌کارگیری این خودروها نیز در مناطق حاشیه‌نشین تهران، مشهد و خوزستان است. شرفی ادامه داد: اولین سری از این خودروها در هفته نیروی انتظامی در مهرماه رونمایی می‌شود، در حال حاضر نیز با گشت‌های شبانه‌روزی این مناطق را پوشش می‌دهیم.
لزوم اقدامات فرهنگی و هنری در شهر
یک عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران در گفت‌وگو با «آرمان» در ارتباط با «پیوست انتظامی و امنیتی» در طرح‌های توسعه شهری می‌گوید: مصوبه‌ای در مورد الزام پیوست امنیتی انتظامی در شوراها نداشته‌ایم. همچنین ابلاغیه مشخصی برای شهرداری‌ها مبنی بر الزام چنین پیوستی در مورد ساختمان‌های عمومی یا تجاری تاکنون دریافت نشده است. محمود میرلوحی می‌افزاید: زندگی شهرنشینی به مرور ایجاد شد و مدت‌ها از زمان ایجاد شهرنشینی جدید، کلانشهرها و هجوم گسترده به شهرهای بزرگ می‌گذرد. در واقع مردم از زندگی در ساختمان‌های بزرگ و سرسبز به ارتفاع و برج‌ها نقل مکان کردند و بحث زندگی شهری مطرح شد. البته در اوایل این روند پیچیدگی‌ها و مشکلات زندگی شهری به میزان زیادی احساس نشد، اما به مرور زمان هنگامی که خشونت‌های خانوادگی، همسایگی و مشکلات زندگی شهری بالا گرفت کارشناسان مربوطه مشکلات را ریشه‌یابی کردند و مفاهیمی مانند جسم و روح شهر مطرح شد. او می‌گوید: براساس سیاست جدید اینکه معماری داخل ساختمان‌ها، منظر شهر و امکانات و خدمات زیرساختی در شهرها به چه شکل باشد در شورا و میان کارشناسان به‌طور جدی مطرح شد. میرلوحی می‌افزاید: بنابراین امروز باید پرسید چه باید کرد تا جمعیت انبوه 10میلیونی این روزهای کلانشهر تهران که از نظر ترافیک، آلودگی هوا، کمبود فضای سبز، تنگی معابر و تماس فشرده ساکنان برای رفتن به کار و استفاده از حمل‌و‌نقل عمومی اصطکاک زیادی را تحمل می‌کند، بتواند از پس فشارهای وارده بر خود برآید و همچنین میزان آن را در شهر کاهش دهیم. او تاکید می‌کند: بنابراین نیازمند پیوست انتظامی و امنیتی هستیم، اما مساله اصلی مهاجرت‌های زیاد و تمرکز جمعیت در کلانشهری مانند تهران است که نباید رخ می‌داد، اما اکنون که رخ داده چاره‌ای برای آن نیست.
میرلوحی می‌افزاید: راه‌حل‌هایی را باید برای مهار و مدیریت آسیب‌ها، محدودیت‌ها و مسائل در زندگی شهری یافت تا این معضلات تقلیل یابند و شهر نرم، جذاب و آرامش‌بخش شود و تا حد امکان روح و روان ساکنان را آزار ندهد. او می‌گوید: باتوجه به تمام تلاش‌های صورت‌گرفته امروز مسائل فرهنگی، روحی، روانی و نشاط اجتماعی در مقابل افسردگی و مشکلات زندگی فشرده و پراصطکاک شهری مطرح می‌شود. بنابراین باید فضای سبز و طبیعی افزایش پیدا کرده، ترافیک کمتر شده و معماری‌های داخلی ساختمان‌ها بهبود پیدا کند و در نهایت منظر شهرها اصلاح شود. علاوه بر این برخی اقدامات در زیباسازی و تبلیغات، مسائل موجود در معابر شهری باید صورت گیرد. میرلوحی می‌افزاید: اگر کار گسترده فرهنگی، اجتماعی و روانشناختی در سطح شهر صورت گیرد در این صورت آستانه تحمل شهروندان نیز زیاد شده و میزان خشونت جامعه کاهش می‌یابد.
امروز خشونت‌های خانوادگی و خشونت‌های موجود در سطح شهر افزایش پیدا کرده است و دلایل برای بروز خشونت در میان افراد جامعه بیشتر شده است، بنابراین نیازمند بازگشت آرامش نسبی به زندگی شهری هستیم. اگر در راستای پیوست‌های فرهنگی و هنری بتوانیم گام‌های بلندی برداریم قطعا این موضوع بر افزایش میزان امنیت و آرامش شهر اثرگذار است.
منبع: آرمان/ آرزو ضیایی/۲۶ تیر ۹۷