سعودیها در ابتدا یک اضافه برآوردی نسبت به ترامپ داشتند، ولی با گذشت زمان واقعبینتر شدند و در حقیقت با پیامهای ترامپ که هفته گذشته به صراحت به مشاورانش گفته بود چرا آنها (سعودیها) خود وارد جنگ نمیشوند، از او برای شروع درگیری با ایران ناامید شدهاند. علاوه بر این، بن سلمان پس از شرکت در اجلاس اوزاکا و گروه ۲۰ به دنبال برگزاری اجلاس بعدی در ریاض است که این کار نیاز به ثبات داخلی، عدم وجود تنش، جنگ و درگیری دارد، زیرا با وجود تنش و جنگ و درگیری، دعوت از سران ۲۰ کشور به عربستان کار سادهای نیست.
دیدارنیوز ـ با وجود آنکه عادل الجبیر، وزیر مشاور در امور خارجه عربستان گفته بود که همه گزینهها از جمله عملیات نظامی علیه ایران روی میز است، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی در مصاحبهای با شبکه سی بی اس آمریکا تاکید کرد که راه حل دیپلماتیک را به گزینه نظامی در برابر ایران ترجیح میدهد.
اشاره الجبیر به حمله موشکی و پهپادی به تاسیسات آرامکو است که منجر به ایجاد اختلال در دست کم نیمی از تولید نفت روزانه عربستان شد، به طوری که در همان برآوردهای اولیه معلوم شد عربستان بیش از پنج میلیون بشکه از ظرفیت ۱۰ میلیون بشکه روزانه خود را در نتیجه این حمله از دست داده است.
بلافاصله پس از این حمله، عربستان و آمریکا مطرح کردند که برآورد کارشناسان آنها این است که موشکهای کروز و پهپادها از آسمان شمال عربستان وارد حریم هوایی عربستان شده اند، این در حالی است که حوثیهای یمن که پنج سال است با عربستان و ائتلاف تحت رهبری آن در حال جنگند، مسئولیت آن حملات را پذیرفته بودند.
بن سلمان در آن مقطع با وجود آنکه بلافاصله مطرح کرد عملیات فوق یک اقدام به جنگ محسوب میشود و هشدار داده بود که شدت گرفتن بحران میتواند برای همه کشورها عواقب جدی داشته باشد، اما در گفتگوی اخیر خود با شبکه سی بی اس آمریکا به شکل دیگری نظرات خود را مطرح کرد.
او در کنار آنکه تاکید کرد اگر جامعه بینالمللی در برابر ایران تدابیر قاطعی اتخاذ نکند احتمال مختل شدن عرضه نفت به بازارهای جهانی و افزایش بیسابقه قیمت آن وجود دارد، گفت: «راه حلهای سیاسی و دیپلماتیک همیشه از راه حلهای نظامی بهتر است.»
این اظهار نظر ولیعهد عربستان بیش از هر مقام دیگری مورد توجه علی لاریجانی، رئیس مجلس ایران قرار گرفت. او در گفتوگویی با شبکه الجزیره ضمن استقبال از اظهارات ولیعهد سعودی درباره حل اختلافات ریاض و تهران، تأکید کرد که چنین گفتوگویی میتواند بسیاری از مشکلات را حل کند.
نصرتالله تاجیک سفیر پیشین ایران در اردن و کارشناس مسائل بینالملل در رابطه با تغییر لحن ولیعهد عربستان درخصوص ایران در گفتگو با دیدارنیوز گفت: بن سلمان هرگز موضع جنگی با ایران نداشت و امیدوار بود تحولات یمن را به صورت نظامی پیش ببرد و از جایگاه بالا وارد مصالحه شود.
وی در ادامه اضافه کرد: بن سلمان امید داشت در صورتی که برای تواناییهای انصارالله، بهای کمتری پرداخت شود، وضعیت انصارالله یا یمن را آن طور که مدنظرش است با موقعیت نظامی، پیش ببرد و پس از پیروزی، وارد مذاکره و مصالحه با ایران راجع به مسائل دیگر یا همین موضوع شود.
سفیر پیشین ایران در اردن در اینباره اظهار داشت: با توجه به اینکه نه تنها مسئله مورد اشاره تحقق پیدا نکرد، بلکه تحولاتی در منطقه و خلیج فارس مانند جریان نفتکشها و سقوط پهپاد آمریکایی رخ داد که مسببات شروع ناامیدی اعراب نسبت به حمایت صددرصدی ترامپ از آنها را به وجود آورد، بنابراین درصدد برآمدند تا راه بهتری را برگزینند.
این کارشناس روابط بینالملل در این رابطه چنین توضیح داد: اعراب براین تصور بودند که ترامپ به خاطر آنها وارد جنگ با ایران میشود که چنین نشد، رئیسجمهور آمریکا حتی زمانی که پهپادش توسط ایران از بین رفت کاری از دستش برنیامد، بنابراین سعودیها به این نتیجه دست یافتند که باید از طریق مصالحه با جمهوری اسلامی به جای آنکه وارد فضای تنشآلود شوند، پیش روند و از افزایش جنجالها ممانعت به عمل آورند.
تاجیک در ادامه اضافه کرد: سعودیها علاوه بر مسئله مورد اشاره، بر روی چند گسل عمده زندگی میکنند که برای آنها دردسرساز شده است. بحران جانشینی، جنگ قدرت، مطالبات انباشته شده زنان، جوانان، قتل خاشقچی و مشکلات دیگر که یمن هم در این چند ساله به آنها اضافه شده که دولتمردان عربستان را بسیار آسیبپذیر کرده و آنان علاقه دارند تا بسیاری از این مسائل را حل و سروسامان دهند.
وی در همین رابطه اظهار داشت: در کنار مجموعه این موارد باید مدنظر داشت که بن سلمان پس از شرکت در اجلاس اوزاکا و گروه ۲۰ به دنبال برگزاری اجلاس بعدی در ریاض است که این کار نیاز به ثبات داخلی، عدم وجود تنش، جنگ و درگیری دارد، زیرا با وجود تنش و جنگ و درگیری، دعوت از سران ۲۰ کشور به عربستان کار سادهای نیست، به اضافه اینکه فروش سهام آرامکو هم اخیرا مورد توجه قرار گرفته، زیرا آنها نزدیک به ۷۰ میلیارد دلار برای جنگ هزینه کردند و همین مقدار هم کسر بودجه دارند که در نتیجه آن، فشار مضاعفی بر اقتصاد و جامعه وارد شده است. از طرف دیگر امیدوار هستند ۱۰۰ میلیارد دلار از طریق فروش سهام آرامکو به داخل عربستان تزریق شود که در صورت وجود تنش و درگیری، هیچ سرمایهگذاری حاضر به انجام این کار نیست.
سفیر پیشین ایران در اردن در ادامه افزود: مجموعه این شرایط سبب شده تا سعودیها به جای پیگیری نظامی علیه یمن به مصالحه نسبی روی آوردند که طرح اولیه آن هم آتشبس محدود بود، البته انصارالله آن را نپذیرفت. در مجموع به نظر میآید عربستان علاقمند به کاهش تنشها با ایران، یمن یا انصارالله است.
این کارشناس روابط بینالملل درخصوص ناامیدی ولیعهد عربستان از وقوع جنگ با ایران توسط آمریکا تصریح کرد: سعودیها در ابتدا یک اضافه برآوردی نسبت به ترامپ داشتند، ولی با گذشت زمان واقعبینتر شدند و در حقیقت با پیامهای ترامپ که هفته گذشته به صراحت به مشاورانش گفته بود چرا آنها (سعودیها) خود وارد جنگ نمیشوند، از او برای شروع درگیری با ایران ناامید شدهاند.
تاجیک در رابطه با انجام مذاکره بین ایران و عربستان با توجه به اظهار نظر علی لاریجانی در برابر سخن بن سلمان افزود: زمانی که آقای روحانی در سازمان ملل حاضر شده بودند، ظاهرا ملاقات خصوصی داشتند که به نظر میرسد در یکی از آنها عمران خان پیامی مبنی بر اظهار علاقه عربستان برای مذاکره را منتقل کرده است، بر همین اساس مشاهدات نشان میدهد روند در پیش گرفته شده، در صورتی که هر دو طرف اضافه برآورد نداشته باشند، مفید واقع شود و ایران و عربستان به معنای واقعی برای ایجاد صلح و ثبات در منطقه کنار هم بنشینند.