در مجموع فراکسیون امید اقدامات مثبتی داشته، اما کافی و وافی نبوده چرا که انتظارات و مطالبات مردم همچنان برآورده نشده و انفعال عملکردها بر قوت خود باقی است. فراکسیون امید نماینده آن عده از مردم در مجلس است که برای تغییر رویکرد‌ها و تصمیمات در جهت اصلاح طلبانه در مجلس تشکیل شده است.
دیدارنیوز ـ مشکلات اقتصادی حاکم بر کشور موجب شده است تا زندگی روزمره مردم با چالش‌های زیادی در حوزه معیشت خود مواجه باشد و طبعا از مسئولان نسبت به این شرایط گلایه‌مندی‌هایی دارند که این نارضایتی‌ها بیشتر خود را در موسم انتخابات نشان خواهد داد. از این جهت است که جریان‌های سیاسی به‌خصوص اصلاح‌طلبان شرایط به مراتب سخت تری را نسبت به گذشته در انتخابات پیش رو دارند. چرا که از طرفی باید درصدد چاره‌ای برای رفع مشکلات مردم باشند و از طرف دیگر دیدگاه‌های بدبینانه جامعه به اصلاح‌طلبان به خاطر عملکرد ناموفق دولت را با برخی رویکردهای مثبت و تاثیرگذار از بین ببرند. لذا است که اصلاح‌طلبان در سال جاری علاوه بر دغدغه کسب مشروعیت در بین مردم در انتخابات مجلس بیش از پیش با چگونگی جذب آرا و ترغیب مردم به مشارکت سیاسی مواجهند. از طرف دیگر با وجود وعده‌های داده شده از سوی فراکسیون امید و انتظاراتی که مردم از این فراکسیون داشتند طی ۳ سال گذشته شاهد عملکرد بعضا منفعلانه اصلاح‌طلبان مجلس بوده‌ایم و در بزنگاه‌ها کمتر صدایی از اصلاح‌طلبان مجلس به‌جز تعداد محدودی بلند شده است. مجموع این مسائل حکایت‌گر شرایط، موقعیت و چگونگی حضور اصلاح‌طلبان در آوردگاه اسفند ۹۸ است که باید با جلسات متعدد به یک رویکرد و سیاست کلی برای حضور در انتخابات مجلس برسند. لذا هنوز مشخص نیست که اصلاح‌طلبان گام چهارم خود را چگونه خواهند برداشت. برای بررسی شرایط اصلاح‌طلبان در انتخابات پیش رو، نحوه اقناع افکار عمومی برای مشارکت در انتخابات و تاثیر عملکرد فراکسیون امید بر شرایط اصلاح طلبان«آرمان» با حسین کاشفی فعال سیاسی اصلاح طلب به گفت و گو پرداخته است که می‌خوانید.
ارزیابی شما از عملکرد سه ساله فراکسیون امید در فاصله چند ماه مانده به انتخابات مجلس یازدهم چگونه است؟
در مجموع فراکسیون امید اقدامات مثبتی داشته اما کافی و وافی نبوده چرا که انتظارات و مطالبات مردم همچنان برآورده نشده و انفعال عملکردها بر قوت خود باقی است. فراکسیون امید نماینده آن عده از مردم در مجلس است که برای تغییر رویکرد‌ها و تصمیمات در جهت اصلاح طلبانه در مجلس تشکیل شده است. لذا برای اینکه باز هم مردم در انتخابات مشارکت کنند و فارغ از افرادی که در لیست‌های انتخاباتی حضور پیدا می‌کنند به اصلاح‌طلبان رأی دهند اعضای فراکسیون امید باید تلاش و کوشش خود را برای ایجاد تغییرات و بر آورده کردن مطالبات جامعه افزایش دهد. مهمترین وجهی که باعث میشود مردم به محقق شدن مطالبات و خواسته‌های خود امیدوار شوند این است که ارتباط نمایندگان با بدنه جامعه قطع نشود. به نحوی که نمایندگان خود را از مردم جدا ندانسته و به این موضوع اشراف داشته باشند که فردا بازهم از همین مردم برای حضور در مجلس رأی خواهند گرفت. لذا نباید ارتباط میان نمایندگان بخصوص فراکسیون امیدی‌ها که رسالت بیشتری بر دوش دارند با مردم قطع شود. از جمله اشکالاتی که وجود دارد و امیدواریم در قانون جدید انتخابات به این مساله توجه شود این موضوع است که برخی کاندیدا‌ها که با حمایت جریانات و احزاب سیاسی به مجلس راه می‌یابند، احساس می‌کنند که کارکرد مردم فقط تا پای صندوق رأی و انتخاب نامزدهای مد نظر برای حضور در مجلس است و پس از انتخابات و طی 4 سال نمایندگی نباید به جامعه یا جریان سیاسی که از آن برآمده‌‌اند پاسخگو باشند. البته این مساله صرفا در جوامع جهان سومی که احزاب نقش پر رنگی در آن ایفا نمی‌کنند اتفاق می‌افتند؛ در صورتی که در جوامع پیشرفته که احزاب از جایگاه بالایی برخوردارند افرادی که از یک حزب وارد نهادهای انتخاباتی می‌شوند باید نسبت به عملکرد خود به حزب متبوع خود پاسخ دهند. در ایران نیز اگر به سمت تحزب و حزب محوری حرکت کنیم و احزاب قدرت بیشتری داشته باشند زمانی که نماینده‌ای وارد مجلس میشود موظف است که نسبت به بد یا خوب عملکرد خود در مجلس به حزب خود گزارش داده و پاسخگو باشد، لذا نمی‌تواند از این امر امتناع کند. از این رو نماینده مد نظر بر این امر واقف است که عملکرد وی و تلاش برای تحقق وعده‌های انتخاباتی مورد پایش احزاب و جریان های حامی قرار دارد. متاسفانه در گذشته نامزدها با حمایت احزاب وارد انتخابات شده و پس از پیروزی خود را فارغ از جناح‌های سیاسی و مستقل اعلام کرده وهیچ گونه ارتباط تشکیلاتی و حزبی نیز برای خود متصور نبودند. این در حالی است که امروزه این روند منسوخ شده و دیگر کارآیی ندارد. اکنون همه می دانند که کارها بر اساس تخصص،کارشناسی و خرد جمعی پیش می‌رود و تک روی معنایی ندارد. طبیعی است که یک نماینده مجلس نمی‌تواند در همه زمینه‌ها متخصص باشد. بنابراین نیازمند کار جمعی است. اینکه فردی خود را مستقل از گروه‌ها و جناح‌ها اعلام کند بدین معنی است که وی مشخصا به پشتیبانی جریان سیاسی بر آمده از آن، خرد جمعی که او را به این جایگاه رسانده و کار کارشناسی و علمی که صورت گرفته پشت پا زده ،آنها را دور زده و از نردبان آنها بالا رفته است. البته متاسفانه باید گفت، این ضعفی است که همچنان در جامعه وجود دارد. گرچه این موضوع بعد دیگری هم دارد که امیدواریم اصلاح شود. لذا در خصوص چگونگی ورود اصلاح‌طلبان به انتخابات باید بگویم شرایط حاکم بر انتخابات و زمانه تعیین خواهد کرد که چگونه در انتخابات حاضر شویم. اینکه از هم اکنون بگوییم اگر شروطمان پذیرفته نشد در انتخابات شرکت نمی‌کنیم اشتباه و خالی کردن عرصه برای جریان رقیب است. من معتقدم که نباید از الان نسبت به نتیجه انتخابات پیش داوری کنیم. البته اگر انتخابات را امری ملی بدانیم، نه جناحی و تلاشمان برای رشد و پیشرفت کشور و برون رفت از شرایط بحران باشد بحث جناح مطرح نیست و در راستای منافع ملی باید افراد شایسته از هر جریانی وارد مجلس شوند تا مشکلات کشور حل و فصل گردد.
مطرح میشود که به دلیل برخی نظارت‌ها افراد کارآمد و توانا حذف شده و افرادی با نیمی از توانایی در حوزه‌های مختلف وارد شده که موجب بروز برخی نارکارآمدی ها و عدم پاسخگویی‌ها می‌شوند، رویکرد شما در این خصوص چیست؟
این روند تا حدی به رویکرد برخی نهادهای نظارتی باز می‌گردد که با اعمال برخی فیلترها، افراد کارآمد را از صحنه رقابت حذف می‌کنند و در زمان بروز مشکلات نیز افرادی که باید پاسخگو باشند، به جهت اینکه آنطور که باید کارآمدی لازم را ندارند مسئولیتی را متوجه خود نمی‌دانند. برکسی پوشیده نیست که امروزه کشور با بحران نا‌کارآمدی روبه‌رو است. پرسش اینجا است که این نا کارآمدی از کجا به وجود می‌آید؟ وقتی عده‌ای نتوانند در جایگاه مناسب قرار گیرند طبیعی است که امروزه به مشکلاتی برخورد می‌کنیم که بحران آفرین میشود. ضمن احترام به تمام نمایندگانی که در حال خدمت هستند،اما این سوال وجود دارد که آیا مجلس نمی‌توانست از ساحت بالا‌تر و توانمندی بهتری برخوردار باشد؟ حتما میسر بود. در حالی با این وضعیت روبه رو هستیم که کشور باید رو به توسعه و رشد باشد و جوانان احساس امید کنند. اما وقتی عدم توانمندی در کشور ایجاد شود و افرادی که نگاه ملی و روبه پیشرفت دارند از عرصه خدمت حذف شوند با مشکلاتی که امروزه با آن دست و پنجه نرم می کنیم مواجه خواهیم شد. امروز به آن چیزی که باید دست می‌یافتیم و مورد انتظار مردم بود نرسیده‌ایم.
به اعتقاد شما راه حل برون رفت از این شرایط چیست و چه رویکردهایی باید اتخاذ شود؟
من معتقدم اگر نظام حزبی در کشور جایگاه مناسبی پیدا کند و در انتخابات به این موضوع توجه شود که افرادی که در هر نهادی قرار می‌گیرند به این امر واقف باشند که باید به حامیان خود که مطالبات مردم را دنبال می‌کنند پاسخ دهند بسیاری از مسائل حل خواهد شد. لذا باور بر پاسخگویی موجب می شود که به طور شفاف به مسائل رسیدگی شود. نمایندگان در مواضعی که اتخاذ می‌کنند و به قانون تبدیل میشود می‌توانند احساس کنند که از یک پشتوانه قوی برخوردار خواهند بود. فراکسیون امید با یک ارتباط کاملا شفاف و دو سویه می‌تواند اعتماد مردم را مجددا به سمت خود جلب کند. این موضوع امری ضروری است که جامعه در جریان همه امور قرار گیرد. اما آنچه که امروز شاهدیم این است که برخی رفتارها باعث شده تا نا امیدی و بی اعتمادی در بین مردم ریشه بدواند. اگر قرار باشد وحدت و انسجام ملی نداشته باشیم طبیعتا کشور با مشکلات عدیده‌ای مواجه خواهد شد که در آن صورت نیز نمی‌تواند در جهت رشد و توسعه گام‌های بلندی بردارد. وظیفه مسئولان است که بستر همفکری را فراهم کنند تا وقتی به موسم انتخابات نزدیک می‌شویم اشکالات و ایراداتی که وجود داشته بر طرف شود. مردم با اعتمادی که به اصلاح‌طلبان داشتند به لیست حمایتی آنها رای دادند. لذا اصلاح‌طلبان باید همواره شعارها و برنامه‌هایی که پیش از انتخابات از سوی دولت و منتخبان به مردم داده شده را رصد و در صورت لزوم پیگیری نمایند. این جریان باید برای جذب آرای مردم مشکلات را کارشناسی کند و همچنین باید فضایی ایجاد شود که تا بتوان با کارشناسی بر معضلات و مشکلات کشور فائق آمد. نباید فراموش کنیم که مردم در انتخابات به وظیفه خود عمل کردند و حالا نوبت مسئولان است که به وعده های خود جامه عمل بپوشانند. از سوی دیگر احزاب و تشکل‌های اصلاح طلب نیز همراهی کنند تا برنامه‌های دولت و شوراها و مجلس اجرایی شود. البته این امر مانع انتقاد آنها از نقاط ضعف و کاستی‌ها نخواهد بود. همه باید کاری کنند جوانان که سرمایه‌های اصلی کشور هستند احساس امید کنند و فردا برایشان به مراتب بهتر از روزهای گذشته باشد.
فارغ از محدودیت‌هایی که موجب شد اصلاح‌طلبان با حداقل ظرفیت خود فراکسیون امید را در مجلس داشته باشند؛ این فراکسیون در چه حوزه‌هایی می‌توانست بهتر از این عمل کند و کاستی‌ها کجا بود؟
جدای از بحث محدودیت‌ها که تاثیر بسزایی در نحوه عملکرد منتخبان اصلاح‌طلب در مجلس می‌گذارد باید بگویم فراکسیون امید طی 3 سال گذشته در مقاطع مختلف و حساس آنطورکه باید فعالانه عمل نکرده و در اکثر موارد رویکرد منفعلی از خود بروز داده که این نوع رویکرد را در مسائل مختلف می توان مشاهده کرد. از طرف دیگر درست است که هرچه موانع و محدودیت‌ها کم شود دست افراد باز‌تر خواهد شد،اما اگر افراد واقعا احساس مسئولیت کنند و بتوانند در زمینه‌های مختلف با مسئولیت بیشتر کار کنند نتایج بهتری بدست خواهد آمد. نمایندگان می‌توانند از فرصتی که دارند استفاده مطلوبتری داشته باشند، در بحث انتخاب کابینه، مسائل مختلف در حوزه‌های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و نحوه عملکرد وزرا انتظارات بیشتری از مجموعه فراکسیون امید داشتیم. انتظار می‌رفت با توجه به پتانسیلی که در انتخابات به وجود آمد این فراکسیون در مجلس فعال‌تر عمل کند، اما مشخص نیست این انفعال و سکوت فراکسیون امید ناشی از چیست و تا کی ادامه خواهد داشت.
از دید شما ضعف عملکرد فراکسیون امید چه تاثیری بر اعتبار و جایگاه اصلاح‌طلبان در افکار عمومی خواهد گذاشت؟
به هر حال تبعات دارد و شرایط را برای اصلاح‌طلبان سخت می‌کند، اما اصلاح‌طلبان باید واقعیت‌ها را به مردم بگویند. برای برون رفت از مشکل باید به دنبال راه‌های درست و منطقی رفت. لذا اگر فراکسیون امید ارتباط خود را با جامعه برقرار کنند با توجه به اعتبار و جایگاه اصلاح‌طلبان و شخصیت‌های موجود در این جریان که به صداقت و پاکدستی و دغدغه ملی در بین مردم مشهور هستند می‌توان به حمایت مردم از اصلاح‌طلبان امیدوار بود. اینگونه نیست که بگوییم مردم رویگردان از این جریان هستند. لذا مردم آگاهانه مسائل را رصد می‌کنند و بر این هم واقفند که باید برای آینده‌ای بهتر تلاش کرد و اگردر مسیر تصمیم‌گیری مشارکت مدنی نداشته باشند چه آینده‌ای برای آنها قابل ترسیم خواهد بود. حال به زمان انتخابات که نزدیکتر شویم و فضای انتخاباتی شکل گیرد گفت‌وگو‌ها ابعاد بیشتری را روشن می‌کند. اکنون تجربه ائتلاف سال94 با اصولگرایان میانه‌رو و اعتدالیون را داریم و بر همین اساس اکنون این فشارها به اصلاح‌طلبان وارد میشود که چرا با وجود وعده‌های داده شده فراکسیون امید آنگونه که باید عمل نکرد. از این جهت است که اکنون مشاهده میشود اعتبار، علاقه‌مندی و نگاه مثبت مردم به اصلاح‌طلبان کمتر شده است. البته این سخن بدین معنا نیست که عملکرد ناموفق فراکسیون امید به دلیل ائتلاف بوده چون شرایط آن زمان ایجاب می‌کرد که ائتلاف صورت پذیرد، اما نکته اینجاست که می‌شد افراد بهتر و تواناتری را در لیست قرار داد. گرچه نباید از یاد برد که رد تایید صلاحیت‌ها موجب شد تا نتوانیم آنطور که باید افراد تواناتری را به مجلس بفرستیم. لذا باید تاملی روی موانع هزینه‌ها و راه‌حل آن صورت گیرد. از طرف دیگر شاید عده‌ای مطرح کنند که اصلاح‌طلبان به دلیل مشکلات موجود در انتخابات شرکت نکنند، اما آنها این مساله را در نظر نمی‌گیرند که اگر به صندوق رأی پشت کنند ممکن است شرایط از بدتر و وخیم‌تر شود. از این رو به هر صورت اصلاح‌طلبان نباید از صندوق رأی فاصله بگیرند. لذا بهترین کار این است که با استفاده از تجربه انتخابات موفق گذشته و در نظر گرفتن شرایط فعلی سیاست مناسبی در راستای چگونگی حضور در انتخابات مجلس اتخاذ کرد.
فراکسیون امید در این زمان باقی مانده باید چه اقداماتی انجام دهد تا اعتماد و امید مردم به اصلاح‌طلبان برای انتخابات پیش رو بازگردد؟
به نظر من ارتباط فراکسیون امید با مردم، احزاب و کسانی که این زمینه و بستر را فراهم کردند که آنها به مجلس راه پیدا کنند باید از سر گرفته شود. باید در زمینه موضوعاتی که در مجلس مطرح است و ارتباط مستقیم با مشکلات مردم دارد ،فعال تر عمل کنند.گرچه انتظار می رفت در گذشته هم اینگونه عمل کنند، اما اکنون که این فرصت را دارند، این کم توجهی را جبران کنند تا جامعه از این وضعیت رهایی یابد. از وظایف مجلس قانون گذاری است، پس قوانینی که از سوی نمایندگان به تصویب می‌رسد باید نتیجه بخش باشد و نظارت گسترده هم نسبت به اجرای آن صورت گیرد. ضرورت دارد تا نظارت مستمر در نهادها و وزارتخانه‌ها و دیگر ارگان‌ها برای مردم ملموس باشد و مشخص شود که تا چه اندازه دغدغه مردمی در پس این طرح ها و مصوبات نهفته است. مجلس باید در معضلاتی مانند مشکلات اقتصادی و معیشتی جامعه که امروز مردم دچار آن هستند ورود فعال تری داشته باشد و نتیجه بررسی‌ها و عملکردها به سمع و نظر مردم برسد. فراکسیون امید باید ارتباطش را با مردم و جریان‌های پشتیبان خود بیشتر کند تا به جلب اعتماد منجر شود. لذا بی‌اعتمادی مردم به منتخبان خود ضربه سنگینی به انسجام و وحدت در کشور که مهمترین رکن هر جامعه است می‌زند.
منبع: آرمان/ سارا ابراهیمی