دیدارنیوزـ هاتف سپهر: ابراهیم عواد ابراهیم البدری را شاید کمتر کسی بشناسد اما همگان او را با نام ابوبکر البغدادی می‌شناسند و با جنایاتی که مرتکب شده آشنایند. اطلاعات کامل و متقنی از ابوبکر البغدادی در دسترس نیست. گفته می‌شود او در سال ۱۹۷۱ در شهر سامرا و در خانواده‌ای باسواد و مذهبی متولد شده است. طبق گزارش‌ها، بغدادی پس از اشغال عراق در سال ۲۰۰۳ توسط آمریکا، رهبری چند گروهک نظامی را برعهده داشته و پس از آن، منصبی را در مجلس شورای مجاهدین عراق و انجمن قضایی دولت اسلامی عراق کسب کرده است.
بغدادی سال ۲۰۰۲ مدرک کارشناسی ارشد و ۲۰۰۶ مدرک دکترای شریعت اسلامی را از دانشگاه بغداد گرفت. او امام جمعه و خطیب یکی از مساجد بغداد بود و در سال ۲۰۱۰ به‌عنوان سرکرده گروهی بنیادگرا و تروریستی در عراق در پی کشته شدن ابوعمر بغدادی انتخاب شد. بعد از آغاز بحران سوریه، ابوبکر البغدادی دامنه فعالیت گروهش را گسترش داد و سال ۲۰۱۴ نام گروه خود را به «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) تغییر داد.
«دِرک هاروی» مشاور اطلاعاتی ویژه ژنرال پترائوس، فرمانده سابق نیروهای مرکزی آمریکا در معرفی ابوبکر البغدادی نوشت که بغدادی را برتر از همتای‌اش ابومصعب الزرقاوی بنیانگذار القاعده در عراق می‌داند و او را از اسامه بن لادن هم در برخی زمینه‌ها برتر می‌شمارد.
آزادی بغدادی توسط آمریکایی‌ها
هاروی مدعی است آمریکایی‌ها به اشتباه، خلیفه را آزاد کرده‌اند و تصریح کرد نیروهای آمریکایی در ماه فوریه سال ۲۰۰۴، بغدادی را بازداشت کرده بودند اما ناکارآمدی تدابیر اجرایی و نبود اطلاعات کافی درباره عناصر «جهادی» سبب شد که در دسامبر همان سال، متوجه شویم که ابوبکر البغدادی بدون هیچ قید و شرطی آزاد شده است. در مدت چند ماه، روند عملیات اطلاعاتی در عراق، بهبود یافت و فرماندهی مرکزی متوجه شد که بغدادی یکی از بانفوذترین عناصر گروه الزرقاوی است.
هاروی سپس خاطر نشان کرد: در سال ۲۰۰۵، نیروهای آمریکایی یک منزل را در شمال عراق به ضرب موشک هدف قرار دادند و با صدور بیانیه‌ای مطبوعاتی اعلام کردند که به نظر می‌رسد در این حمله، بغدادی کشته شده است، اما یک هفته بعد، متوجه شدیم که او همچنان زنده است. این مسئله، دو بار تکرار شد و منازلی که به‌طور قطع گمان می‌کردیم منزل اوست را مورد حمله قرار می‌دادیم اما او در آن خانه‌ها نبود. بغدادی در سال ۲۰۰۵ توسط نیروهای آمریکایی دستگیر شده و به مدت ۴ سال در اردوگاه بوکا واقع در جنوب عراق بازداشت بوده است. گفته‌های برخی از منابع عربی حاکی از آن است که او در همین محل به تمرین با القاعده پرداخته است. این مکان در سال ۲۰۰۹ تحت فرمان عراقی‌ها درآمد که عراقی‌ها او را آزاد کردند. کمی پس از آزادسازی، او در ۱۶ می۲۰۱۰، پس از کشته شده ابوعمر البغدادی در یک شبیخون در ماه قبلش، خود را رهبر دولت اسلامی عراق خواند.
عملیات ترور و تخریب از آغازین روزها
بغدادی چند سال در افغانستان حضور پیدا کرد و در آنجا با گروه‌های افراطی و طالبان به همکاری پرداخت. آن گونه که از شواهد برمی‌آید، بغدادی در اوایل دهه ۱۹۹۰ به همراه ابومصعب الزرقاوی (بنیانگذار القاعده عراق در سال۲۰۰۳)، به افغانستان رفته بود. هسته اصلی گروه داعش، آن روزها در اطراف زرقاوی بودند.
پس از آنکه بغدادی خود را رهبر دولت اسلامی عراق خواند دست به یکسری اقدامات تروریستی زد. بین ماه‌های مارس تا آوریل ۲۰۱۱، دولت اسلامی ادعای ۲۳ حمله به جنوب عراق را کرد که همگی آنها تحت فرمان بغدادی صورت گرفته بودند. به دنبال حمله آمریکا در ۲ می ۲۰۱۱ در پاکستان که منجر به کشته شدن اسامه بن لادن شد، بغدادی بیانیه‌ای منتشر کرد و ضمن ستایش بن لادن تهدید کرد که مرگ او را تلافی می‌کند.
خانه به خانه به دنبال مخفیگاه ابوبکر البغدادی
ابوعلی البصری، مدیر دفتر اطلاعات در وزارت کشور عراق به فاکس نیوز گفت: ما در تعقیب ابوبکر البغدادی هستیم و معتقدیم که وی بیشتر از یک روز در یک‌جا نمی‌ماند. ما اطلاعاتی داریم که نشان می‌دهند او بین روستاها و شهرک‌های سوریه در رفت و آمد است و از طریق استان الانبار از مرزها عبور می‌کند و همچنین از طریق استان صلاح‌الدین به تحرکات خود ادامه می‌دهد.
وی گفت: اطلاعات جدید سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهند که ابوبکر البغدادی در منطقه مرزهای شرقی در سوریه است و بین شهرک‌های هجین و دشیشه در حسکه در رفت و آمد است. او بیشتر مواقع با لباس غیرنظامی معمولی رفت و آمد می‌کند تا کسی او را شناسایی نکند. او و معاونانش هیچ‌گونه تلفن همراه یا دستگاه الکترونیکی دیگری با خود حمل نمی‌کنند تا مبادا ردیابی شوند.
آخرین افرادی که با بغدادی دیدار داشته‌اند اسماعیل العیسوی، عضو کمیته آموزش داعش و جمال خلیل المشهدانی، فرمانده داعش در کرکوک هستند. این دیدار ماه نوامبر در شهرک دشیشه و ۱۰ روز قبل از بازداشت المشهدانی توسط سازمان اطلاعات عراق انجام شد.
از سوی دیگر، فاضل ابو رغیف، تحلیلگر امنیتی گفت: ما فکر می‌کنیم که ابوبکر البغدادی در صحرای سوریه است و سوار خودروی معمولی می‌شود و هیچ محافظی همراهش نیست و همگی کسانی که دور او هستند هم لباس غیرنظامی می‌پوشند تا شناسایی نشوند.
منابع امنیتی به فاکس نیوز گفتند: شبه‌نظامیان محلی در سوریه و نیروهای امنیتی در عراق به منازل، یورش می‌برند و تا زمان پیدا کردن ابوبکر البغدادی دست از این کار برنمی‌دارند.
هاشم الهشامی، عضو کمیته آشتی ملی و پژوهشگر امور تروریستی گفت: ابوبکر البغدادی استاد تغییر قیافه است و همچنان در مناطق تحت سیطره داعش در سوریه به سر می‌برد و از ۲۰۱۷ وارد عراق نشده است. در صورت بازداشت یا قتل بغدادی، داعش با سه سناریو روبه‌روست. یکی فروپاشی داعش، دوم انتخاب رهبر جدید و سوم پیوستن به القاعده.
فاکس نیوز به نقل از یک فعال در شهر رقه سوریه گزارش داد: بغدادی در مرزهای بین عراق و ایران است و می‌خواهد به افغانستان برود.
روزنامه العربی الجدید فاش کرد که نیروهای ویژه آمریکایی از خاک اقلیم کردستان عراق برای بازداشت ابوبکر البغدادی به سوریه رفته و در حال حاضر بغدادی در محاصره این نیروها در دیرالزور سوریه قرار دارد.
روزنامه العربی الجدید به نقل از یک مسئول نظامی عالی‌رتبه عراقی نوشت: بعد از اینکه اطلاعاتی در خصوص حضور ابوبکر البغدادی، سرکرده داعش در داخل منطقه‌ای به مساحت ۱۰ کیلومتر در استان دیر الزور و مشخصاً بین الباغوز و المراشده و صحرای البوکمال به دست آمد تعدادی از نیروهای ویژه آمریکایی از راه زمینی به سوریه رفتند. یگان مسلحی از نیروهای سوریه دموکراتیک (قسد) نیز آنها را همراهی می‌کردند.
این مسئول احتمال داد که این نیروی ویژه آمریکا همان نیرویی باشد که قبلاً مأمور تعقیب اسامه بن لادن، رهبر القاعده شده بود و توانست در سال ۲۰۱۱ در شهرک ابیت آباد شمال شرق پاکستان او را دستگیر کند. نیروی ویژه آمریکا در داخل پایگاه نظامی در اربیل بودند و از آنجا به خاک سوریه رفتند.
وی افزود: اطلاعات ما نشان می‌دهند که ارتش آمریکا ابوبکر بغدادی را زنده می‌خواهد. احتمالاً این مساله با تلاش دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا و نیازش به چنین دستاوردی در ارتباط باشد یا شاید ابوبکر البغدادی جواب‌های زیادی برای سؤالاتی داشته باشد که هنوز بی‌پاسخ مانده‌اند که از جمله آن، سرنخ مخفی درباره تعاملات این گروه با طرف‌های دیگر در سوریه و عراق است.
عید عماش الکربولی، عضو شورای استانداری الانبار به خبرگزاری اسپوتنیک گفت: براساس داده‌های سازمان اطلاعات عراق، ابوبکر البغدادی در صحرای الانبار در غرب کشور مخفی شده است.
وی تصریح کرد: این اطلاعات شاید دقیق باشند و شاید هم نه اما زمانی که بغدادی در خاک سوریه محاصره می‌شود به مکانی امن برای خودش و نیروهایش می‌گریزد که صحرای الانبار، نزدیک‌ترین گزینه برای او به دلیل هم‌جواری‌اش با مرزهای سوریه است.
این درحالی است که یک هواپیمای ناشناس، ماه آوریل اعلامیه‌هایی را در مرکز استان الانبار ریخت تا مکان رهبر داعش را بیابد. نعیم الکعود، رئیس کمیته امنیتی در شورای استانداری الانبار نیز به اسپوتنیک گفت: هواپیمایی ناشناس این اعلامیه‌ها را در شهر رمادی مرکز الانبار ریخت. الکعود تاکید کرد: این اعلامیه‌ها را که نمی‌دانیم چه کسی پخش کرده شامل شماره تماسی بود تا هرگونه اطلاعاتی درباره محل اختفای بغدادی را به آنها اطلاع دهند. این شماره تماس عراقی، آمریکایی و اروپایی نبود.
وی درباره انتخاب رمادی برای ریختن این اعلامیه‌ها گفت، بعد از آزادسازی آخرین مقر داعش در خاک سوریه، انتظار می‌رود بغدادی به سمت عراق گریخته باشد اما دقیقا نمی‌توان گفت که به الانبار فرار کرده باشد. الکعود تاکید کرد: ما اطلاعاتی داریم مبنی بر اینکه مرزهای عراق از سوی نیروهای ارتش، حشد شعبی و نیروهای گارد مرزی امن هستند و به هیچ تررویستی اجازه عبور از خاک سوریه به عراق داده نمی‌شود.
خبری که تکذیب شد
شبکه فاکس‌نیوز آمریکا اعلام کرد که اخبار منتشر شده در دوره اخیر درباره بازداشت ابوبکر البغدادی توسط آمریکا و نیروهای سوریه دموکراتیک صحت ندارند.
شبکه فاکس نیوز به نقل از کینو جابریل، سخنگوی نیروهای سوریه دموکراتیک (قسد) اعلام کرد: گزارش‌هایی که درباره بازداشت ابوبکر البغدادی، سرکرده داعش وجود دارند صرفاً شایعه هستند. وی زنده و آزاد است و فردی که بازداشت شد تنها نام خانوادگی وی را داشت.
اینکه دقیقا بغدادی در کدام منطقه حضور دارد بر نیروهای امنیتی و نظامی پوشیده است و در این‌باره احتمالاتی داده می‌شود که می‌تواند صحیح یا اشتباه باشد. کما اینکه این احتمال هم وجود دارد که درست بگویند اما آنچه مسلم است ابوبکر البغدادی در یک نقطه مشخص سکونت ندارد و به سرعت جابه‌جا می‌شود تا بتواند از دست نیروهای امنیتی بگریزد، هر چند به نظر می‌رسد سرانجام بهتری نسبت به بن لادن نخواهد داشت و باید منتظر اخبار تازه‌تری در این‌باره باشیم.