دیدارنیوز ـ دیپلماتی است که از لیوبلیانا به تهران آمده و با شور و هیجان از محیط زیست می‌گوید. وقت صحبت از طبیعت و بهبود شرایط غذایی انسان‌ها تفاوتی بین ایران و اسلوونی، کشور مادریش احساس نمی‌کنید. خوشحال است که کشورش توانسته روزی را برای گرده افشان‌هایی مثل زنبور به ثبت برساند تا جهان را متوجه جایگاه آنها در تامین غذا کرده و آنها را مجاب به تجدیدنظر در استفاده نادرست از آفت کش‌ها کند. کریستنا رادی در دورانی تصدی سفارت اسلوونی در ایران را به عهده گرفته است که برجام شرایط مناسبی را برای انعقاد قراردادها بین دوکشور فراهم کرده بود. امروز اما با خروج آمریکا از برجام شرایط برای این دیپلمات هم کمی متفاوت شده است و او می‌گوید برای ادامه تعاملات با تهران منتظر، نتیجه مذاکرات ایران با اتحادیه اروپا هستند. شرایطی بین بیم و امید دارند و تنها توصیه که می‌توانند به تجار خود بکنند صبر است. کریستینا رادی سفیر اسلوونی در تهران که کار خود را پس از تعطیلی چهارساله این نمایندگی آغاز کرده است از فعالیتش در ایران می‌گوید.
پیش‌تر رئیس جمهور و وزیر امور خارجه اسلوونی بر لزوم پایبندی کشورهای عضو مذاکرات هسته‌ای به برجام تاکید کرده بودند. امروز که آمریکا از این توافق خارج شده است رویکرد مسئولان این کشور درقبال این خروج چیست؟
حتما شما اخبار را دنبال می‌کنید. ما نسبت به نتیجه این مذاکرات خیلی نگران هستیم. در هر صورت این اتفاق واقعا رخ داده است. در همین راستا هم آقای ظریف به چین، مسکو و بروکسل سفر کرد. تمام تلاشمان را برای زنده نگهداشتن برجام انجام می‌کنیم. دنبال راهی هستیم که ببینیم چطور می‌توانیم از برجام حمایت کنیم. قطعا خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران روی برنامه‌های ما تاثیر خواهد گذاشت. اسلوونی قبل از اینکه ترامپ از توافق خارج شود در زمینه همکاری‌های اقتصادی اقداماتی را اتخاذ کرده بود. از جمله این اقدامات می‌توانم به آغاز همکاری‌ها با دو بانک پاسارگارد و ملت برای واریز پول و انجام معاملات اشاره کنم. درحال حاضر اگر بخواهم صادقانه بگویم ما فقط منتظر و نگران هستیم.
شما گفتید که منتظر هستید. این به آن معناست که درحال حاضر این تعاملات متوقف شده است؟
درحال حاضر منتظر قوانین و دستورالعمل‌های بانک مرکزی ایران هستیم. زیرا ایران هم تغییرات زیادی را برای ارتباط مالی و تجاری با کشورهای خارجی ایجاد می‌کند، بنابراین ما باید خود را با پیشنهاد‌های ایرانی هم تطبیق بدهیم. بانک مرکزی ایران چند بانک را معرفی کرده که می‌توانند با بانک‌های خارجی تعامل کنند ولی این اسامی درحال تغییر است. بنابراین ما باید کمی صبر کنیم تا آب‌ها از آسیاب بیفتد. متاسفانه همه تحولات با هم رخ داد و بسیاری از کمپانی‌های اسلوونی با سفارت تماس می‌گیرند و از ما برای چگونگی ادامه همکاری‌ها با تهران راهنمایی می‌خواهند؛ زیرا ما با طرف‌های ایرانی همکاری بسیاری داشتیم. زمان زیاد مناسبی برای تصمیم‌گیری نیست. باید صبر کنیم. کمپانی‌های ما نمی‌دانند معاملاتشان را از چه طریق دنبال کنند و از ما دستورالعمل و راهنمایی می‌خواهند. تنها جواب ما این است که الان زمان مناسبی برای اقدام نیست. این فقط شامل اسلوونی نمی‌شود زیرا هر کشور اتحادیه اروپا تعداد زیادی قرارداد با ایران دارد که همگی معلق شده‌اند. نیاز به یادآوری نیست که ایرباس، توتال، زیمنس و... همگی جز همین قراردادها بودند.
البته زیمنس قراردادهایش با ایران را کنسل کرد. فکر می‌کنید سرنوشت سایر قرار دادهای شرکت‌های اروپایی با ایران چه می‌شود؟
آنگلا مرکل صدراعظم آلمان از تمام کشورهای اروپایی درخواست کرد که درقبال برجام با هم متحد باشند. موگرینی رئیس اتحادیه اروپا هم در صحبت‌هایی که با آقای ظریف داشت کاملا شفاف گفت تلاششان را می‌کنند تا راهی برای نگهداشتن توافق هسته‌ای پیدا کنند. بعد از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای کسب و کار چند شرکت اسلوونی در ایران به حالت تعلیق درآمده است. زمانی که رئیس جمهور اسلوونی به ایران آمد دفتری برای فعالیت شرکت‌های اسلوونیایی در تهران تاسیس کرد. ولی در حال حاضر تعدادی از قرار دادها معلق شده‌اند. طرف اسلوونی در راستای همکاری با ایران، تسهیلات بانکی برای معاملات درنظر گرفت و در حال حاضر همه منتظر تصمیم کمپانی‌های ایرانی هستیم؛ زیرا با توجه به بحران ارز آنها امنیت چندانی برای ورود به معاملات ندارند. باید کمی صبر کنیم و ببینیم چه اتفاقی می‌افتد.
کاراکتر دکتر ظریف را چطور ارزیابی می‌کنید؟
ظریف صدای ایران است. همچنین اگر با دقت بیشتری نگاه کنیم می‌بینیم که چقدر نسبت به اسلوونی و همکاری با این کشور هم احساس تعهد دارد. وزیر خارجه ایران در مدت سه روز 36 مصاحبه در حاشیه نشست سپتامبر در سازمان ملل داشت و این حد از تعهد و انرژی برای من بسیار قابل احترام است. صادقانه بگویم نگران سلامتی او هستم. شنیدم که به خاطر فشار و استرس چندباری ناخوش شدند. برای ایشان و خانواده‌اش آرزوی سلامتی دارم.
نگاه و حس شما به آینده برجام چیست؟
به عنوان یک دیپلمات باید بگویم که خواستن توانستن است.
به عنوان یک سفیر زن که در ایران فعالیت می‌کنید، چه حسی دارید؟
بسیار خوشحال هستم. همه جا برخورد خوبی با من داشتند حتی رفتارها نسبت به همکاران مرد با من بهتر است. ارتباط بسیار خوبی با آقایان ظریف و عراقچی دارم و همیشه درهای اتاق‌هایشان برای گفت‌وگو به روی من باز بوده است. امیدوارم که در آینده دیپلمات‌های خانم ایرانی بیشتری ببینم. تا امروز فقط خانم افخم به عنوان سفیر در مالزی هستند. احساس می‌کنم که این برایم یک مزیت است که به عنوان یک دیپلمات خانم در ایران فعالیت می‌کنم و دوست نداشتم جای دیگری باشم. قدرت اصلی ایران خانم‌های این کشور هستند.
اسلوونی باوجود مساحت کمی که دارد در حوزه گردشگری یکی از موفق‌ترین کشورهای حوزه بالکان است. موفقیت اسلوونی در بخش گردشگری مدیون چیست؟
رمز موفقیت ما در حوزه گردشگری این است که دولت اسلوونی استراتژی که برای پیشرفت توریسم پیشنهاد شده بود را پذیرفت. قرار است اسلوونی را به عنوان مقصد گردشگری سالم، سبز و فعال معرفی کنند. این برنامه‌ای است که بخش گردشگری آنها ارائه می‌دهد. باتوجه به اینکه 60 درصد اسلوونی جنگل است، نمی‌توانیم پذیرای تعداد بسیار زیادی توریسم باشیم. درحال حاضر روی توریسم جوانان، اسکی، قایقرانی کوهنوردی، طبیعت گردی و ماهیگیری کار می‌کنیم. اسلوونی مملو از درختان و رودخانه‌های زیبایی است که توریست‌ها می‌توانند در آن تجربه جدیدی از ماهیگیری داشته باشند. حتما باید اسلوونی را ببینید و هیچ گاه شنیدن جای دیدن را نمی‌گیرد.
سالانه چه تعداد ویزا برای سفر ایرانیان به اسلوونی صادر می‌کنید؟
به‌خاطر مشکلات اقتصادی در سال 2013 مجبور به بستن سفارت خود در ایران و 9 کشور دیگر شدیم. پس از احیا وضعیت اقتصادی نه تنها سفارت‌های بسته شده را باز کردیم بلکه در چند کشور دیگر هم که نمایندگی نداشتیم سفارت تاسیس کردیم. باتوجه که از آن زمان سفارت اتریش در تهران صدور ویزا‌های ما را به عهده داشت الان نمی‌توان آمار دقیقی اعلام کنم اما در سال 2013 حدود 80 درصد ویزای‌های صادره برای سفر ایرانیان به اسلوونی جنبه تجاری داشته است.
ایرانی‌ها از چه زمانی می‌توانند برای گرفتن ویزا اقدام کنند.
به صورت خوش‌بینانه می‌توانم بگویم که امیدواریم از ماه ژوئیه مجددا ویزا‌ها را در بخش کنسولی سفارت اسلوونی صادر کنیم.
اگر صدور ویزا از سفارت اتریش به اسلوونی منتقل شود برنامه‌ای برای صدور آسان‌تر ویزا برای ایرانیان دارید؟
شینگن، شینگن است. حوزه شینگن قوانین خود را دارد و ما هم باید تابع آن باشیم. ولی اگر بتوانیم در سفارت قسمت کنسولی خودمان را داشته باشیم، می‌توانیم درخواست‌های ویزا را نسبت به سفارت اتریش که غیر از اسلوونی برای مالت و چند کشور دیگر هم ویزا صادر می‌کند کمی راحت‌تر بررسی کنیم. در آن صورت می‌توانیم تمرکز بیشتری برای صدور ویزا داشته باشیم. از آنها قدردان هستیم زیرا در این مدت تمام تلاش خود را کردند ولی امیدواریم دیگر بتوانیم خودمان پذیرای ایرانیان برای دریافت ویزا باشیم.
رویکرد اسلوونی نسبت به پذیرش مهاجران را چطور ارزیابی می‌کنید؟
اسلوونی برای کمک به پناهجویانی که از خاورمیانه و از مسیر بالکان به قصد گذر از اسلوونی می‌آیند تا خود را به مقصد‌های دیگری در اروپا از جمله آلمان برسانند، تلاش‌های بسیاری کرده است. اسلوونی تنها محل گذر این پناهجویان بوده و مقصد اصلی آنها اروپا و آلمان بود. اسلوونی هیچ گاه درهایش را روی مهاجران نمی‌بندد و حساسیت زیادی بر روی موضوع حقوق بشر دارد. اسلوونی تنها کشتی جنگی خود را به ایتالیا فرستاد تا مهاجرانی که از آفریقا آمده بودند و در دریا گرفتار شده بودند را نجات بدهد. ما با موج عظیمی از پناهجویان روبه‌رو بودیم. این چالش مجددا در آینده نزدیک هم اتفاق می‌افتد و منتظر هستیم تا در آینده نزدیک هم شاهد تکرار هجوم این موج باشیم. امیدواریم کشورهای عضو اتحادیه اروپا تمام تلاش خود را برای کمک به این پناهجویان بکنند. حتی اگر از نظر تاریخی هم بخواهیم نگاه کنیم اروپا به عنوان یک قاره ستون حمایت از حقوق بشر است و ما بر این استراتژی و فلسفه باقی می‌مانیم.
بیستم ماه می، جشن روز زنبور را در تهران همزمان با اسلوونی برگزار کردید. اسلوونی پیشنهاد افزودن این روز را به سازمان ملل داد. دلیل ارائه این پیشنهاد چه بود؟
بله درست است. نامگذاری روزی به نام زنبور از طرف اسلوونی به سازمان ملل پیشنهاد داده شد و با افتخار می‌گویم که حدود 115 کشور از پیشنهاد ما حمایت کردند و درنهایت این روز در تقویم سازمان ملل ثبت شد. موضوع فقط زنبور و عسل نیست بلکه توجه ما بر موضوع حفظ محیط زیست و اطلاع رسانی درخصوص اهمیت حفاظت از گرده افشان‌ها و اهمیت آنها برای طبیعت است. ما از موقعیت‌هایی که این روز برای جلب توجه افکار عمومی ایجاد می‌کند استفاده خواهیم کرد تا اطلاعات مردم را در رابطه با خطراتی که آفت‌کش‌ها برای زنبورها ایجاد کرده‌اند افزایش دهیم. همزمان با تهران در اسلوونی هم جشنی برگزار می‌شود.
رویکردها درخصوص روز زنبور در ایران چطور بود؟
ما بازخورد بسیار خوبی از سوی اتحادیه‌های زنبورداری در ایران دریافت کردیم زیرا ایران در حوزه زنبورداری سابقه‌ای هزاران ساله دارد. با خانم رئیسی، رئیس اتحادیه زنبورداران ایران ملاقات داشتم و حس مثبتی در مورد همکاری با هم در این زمینه داریم. در ایران حتی انجمن زنان زنبوردار هم وجود دارد و می‌شود گفت ایران کشور زنبورداران است. از نظر من زنبورداری در منار اینکه سرگرمی است ولی یک دانش نیز محسوب می‌شود؛ زیرا از هر چهار قاشق غذاخوری یک قاشق غذاخوری به واسطه زنبورها و گردافشان‌ها تولید می‌شود و علاوه بر آن 70 درصد غذای دنیا ماحصل فعالیت گرده افشان‌ها است. اسلوونی یک پروژه پیلوت در بنگلادش انجام داد تا نشان دهد چطور می‌توانند امنیت غذایی را حفظ و از این طریق با گرسنگی در کشورها مبارزه کنند. مطمئن هستیم که در بنگلادش به خوبی این مطالب پذیرفته خواهد شد و قطعا این آموزه‌ها می‌تواند در حوزه اقتصاد آتیه خوبی را برای ما رقم بزند.
چه سفرهایی در ایران داشته‌اید و وضعیت محیط زیست در ایران را چطور مشاهده کردید؟
ایران با چالش‌های بسیاری در محیط زیست روبه‌روست البته مناطق دیگری در دنیا هم با این معضل دست به گربیان هستند. با گسترش کشاورزی وصنعتی شدن شهر‌ها آلودگی‌ها هم افزایش پیدا کرده است و در این میان استفاده از آفت کش‌ها صدمات زیادی به بخش غذایی ما می‌زند که نباید بی‌تفاوت از کنار آن عبور کنیم. من سفرهای بسیاری در ایران داشته‌ام چرا که پیش‌تر از سال 2009 تا 2013 به عنوان دیپلمات در تهران فعالیت و سفر می‌کردم و در چهار سالی که در این کشور سپری کردم تا توانستم مناطق مختلف را دیدم. البته امسال به واسطه بازگشایی مجدد سفارت و کارهای فراوانی که در این زمینه وجود دارد فقط توانسته‌ام به مشهد و اصفهان سفر کنم و اطراف تهران را ببینم. در هفته‌های پیش رو برنامه سفر به تبریز دارم و قرار است یک کمپانی اسلوونیایی را در آن شهر حمایت کنم. قبلا این شرکت اسلوونیایی برای توسعه پروژه مترو 3 در مشهد همکاری کرده بود. هدفم حمایت از شرکت‌های اسلوونیایی در تهران است.
منبع: روزنامه آرمان امروز/ ۵ خرداد ۹۷