با وجود تاکید دین اسلام بر برابری حقوق افراد، قانون مجازات اسلامی حاوی مقررات متفاوتی درباره زن و مرد است که برخی در مورد زنان جنبه حمایتی دارد و برخی دیگرمانند سن مسئولیت کیفری، شهادت، دیه و قصاص به ظاهر تبعیض آمیز است. بر اساس ماده ۵۵۰ این قانون، دیه زن نصف دیه مرد است و علت آن علاوه بر برخی دلایل فقهی، تفاوت جایگاه اجتماعی و اقتصادی زنان در برابر مردان ذکر شده است.
دیدارنیوز ـ با دقت در مبانی فقهی مربوط به این موضوع علاوه بر سکوت در خصوص دیه زن و مرد، دلالت روایات مطروحه در این حوزه نیز با عنایت به تردید در سندیت برخی از ادله، مغایرت آنها با محتوای احکام مندرج در قرآن کریم و اختصاص برخی از روایات به امور خاص و در نتیجه عدم امکان تعمیم به موارد مشابه، لزوم نابرابری دیه زن و مرد را با چالش مواجه می‌سازد. فقدان اجماع در این حوزه و نیز تغییر در وجوه عقلی واستحسانی تفاوت دیه زن ومرد، نشانه‌ای از امکان تغییردرحکم عدم برابری دیه زن ومرداست.درباره تدوین لایحه اصلاح قانون برابری دیه زن و مرد، معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان از ارسال این لایحه به دولت خبر داد. اواسط تیر امسال بود که پروانه سلحشوری، عضو فراکسیون زنان مجلس، از تهیه طرحی برای تساوی دیه زن و مرد خبر داد و گفته بود برابری دیه زن و مرد یکی از مواردی است که فراکسیون زنان از ابتدای تشکیل مجلس دهم به دنبال آن بوده است، تدوین طرح تساوی دیه زن و مرد در اواخر سال ۹۶ در این فراکسیون آغاز و پس از بررسی‌های کارشناسی آماده شد. پس از پیگیری‌های مستمر فراکسیون زنان مجلس درباره این طرح، معصومه ابتکار،معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده نیز از پیگیری این معاونت برای تساوی دیه زن و مرد خبر داد و گفت: در قرآن کرامتی که برای زن قائل شده است، مساوی کرامتی است که برای مردان در نظر گرفته شده است و ذات و روح انسان‌ها در برابری کامل با هم قرار دارد. بنابراین از آنجا که در قرآن کریم به عددی برای دیه اشاره نشده است، این امکان وجود دارد که با توجه به تغییراتی که در اوضاع اقتصادی و اجتماعی رخ داده است و زنان نقش مهمی در اقتصاد خانواده ایفا می‌کنند، درموضوع دیه با تکیه بر مقتضیات زمان بازنگری صورت بگیرد و تفاوت موجود از میان برداشته شود.
فریده غیرت، وکیل دادگستری، نیز درزمینه تاثیرگذاری لایحه برابری دیه زن و مرد بر جامعه به «پانا» گفت: من در خلال تدوین این لایحه همکاری داشته‌ام. این لایحه با همکاری معاونت امور زنان و نمایندگان مجلس تهیه شده و در تدوین آن تلاش شده است از جنبه‌های مختلف عرفی و شرعی به دیه زن و مرد پرداخته شود. اکنون بین دیه زن و مرد تبعیض وجود دارد و دیه زن نصف دیه مرد است و حق کمتری به زنان تعلق می‌گیرد در حالی که وقتی لایحه تصویب شود دیه زن و مرد مساوی می‌شود. این وکیل دادگستری درباره مخالفت‌های احتمالی با طرح برابری دیه زن و مرد گفت: از طرف مخالفان نمی‌توانم صحبت کنم اما برای تدوین لایحه بررسی‌های زیادی صورت گرفته است و ریشه‌های فقهی نیز به طور کامل بررسی شده است؛ به همین دلیل هم برابری دیه پیشنهاد شده است. عضو پیشین هیات مدیره کانون وکلای مرکز اضافه کرد: حالا عده‌ای هم با برابری دیه زن و مرد مخالف هستند، این عده با هر پیشنهادی که به نفع زنان باشد مخالفت خود را اعلام می‌کنند که نمی‌توان درباره آن اظهار نظر کرد و نهایتا باید ببینیم که لایحه به کجا می‌رسد.
گام بزرگ در جهت تحقق حقوق زنان
غیرت با بیان اینکه تصویب لایحه اصلاح قانون در راستای برابری دیه زن و مرد مسلما در جامعه تاثیرگذار است، گفت: اکنون دیه زن نصف دیه مرد است و حق کمتری به زنان تعلق می‌گیرد در حالی که وقتی لایحه تصویب شود دیه زن و مرد مساوی می‌شود. این فعال حقوق زنان با بیان اینکه ریشه‌های فقهی موضوع برابری دیه زن و مرد بررسی شده است، گفت: امیدواریم با لایحه مخالفت نشود چون وقتش رسیده است که قانونگذاران چنین قانونی را تغییر دهند و گام بزرگی در جهت تحقق حقوق زنان بردارند. غیرت تصریح کرد: در نگاه عرفی، دو برابر بودن دیه مردان دیگر چندان پذیرفته نیست و مقتضات زندگی امروز، شاغل بودن زنان، حضور آنها در عرصه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی و سیاسی این تصوررا کنار می‌زند که دیه مردان به دلیل اینکه بار زندگی بر دوش آنهاست باید بیشتر باشد. از نگاه شرعی هم مستنداتی وجود دارد که می‌توان به برابری دیه زن و مرد با استفاده از آنها حکم داد.
منبع: آرمان/ فاطمه غفاری/۶ اسفند ۹۷