در حالت کنونی، نمایندگان مجبورند برای کسب رای، در جریان برخی ارتباطات شخصی قرار بگیرند که بدهی شخصی به دنبال خواهد داشت. نماینده مجبور است پیگیر قول و قرار‌هایی باشد که در ایام تبلیغات به حامیانش داده است و لذا اکثر زمان خود را در ارتباطات بخشی نگری خود تلف کرده و وظیفه قانونگذاری و نگاه ملی را فراموش می‌کند.
دیدارنیوز – اسفندیار عبدالهی: طرح استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی بار دیگر مطرح شده است و بهارستان‌نشینان، برای تصویب این طرح دست به کار شده‌اند.
این بار، اما شورای نگهبان به طور صریح، مخالفت نکرده است. عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان پس از مطرح شدن این طرح در مجلس دهم، در توییتی نوشت: «نسبت به مصوبات مجلس، از جمله اصلاح قانون انتخابات و استانی شدن نمی‌توان قضاوت پیشینی داشت. با وصول مصوبه، شورای نگهبان نظر خواهد داد. لیکن درخصوص کاهش مشارکت مردم و بروز مشکلات امنیتی باید دقت لازم انجام شود. شایسته‌گزینی، شفافیت و نظارت بر عملکرد نمایندگان به ارتقای جایگاه مجلس می‌انجامد.»
گرچه این بار نظر شورای نگهبان نسبت به استانی شدن انتخابات مجلس مانند گذشته منفی نیست و بهارستان‌نشینان می‌توانند امیدوار باشند با انجام اصلاحاتی، نظر مثبت این شورا را جلب کنند، اما سرنوشت این طرح در مجلس هنوز مشخص نیست و مخالفان و موافقان متعددی دارد.
موافقان و مخالفان طرح استانی شدن انتخابات، هر یک مواردی را در رد یا تایید این طرح ذکر می‌کنند. مخالفین از عمده دلایل مخالفت خود را کاهش مشارکت، کمرنگ شدن حضور نمایندگان اقوام در نهاد قانونگذاری، ایجاد انحصار برای احزاب و عدم حضور مستضعفان در مجلس بیان می‌کنند و موافقین نیز از جمله نقاط قوت استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی را تقویت تحزب، کاهش هزینه‌های تبلیغات و ملی شدن نگرش و جهت گیری‌های نمایندگان می‌دانند.
در همین رابطه، محمد محمودی شاه‌نشین نماینده مردم شهریار، قدس و ملارد در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با دیدارنیوز گفت: کسانی که می‌گویند سیستم استانی در کشور‌های دیگر وجود ندارد، مطالعه نکرده و بی اطلاعند. در کشور ما انتخابات خبرگان رهبری به صورت استانی برگزار می‌شود، به نظرم برای مجلس شورای اسلامی نیز می‌توان چنین طرحی را انجام داد. ما آفت‌ها و چالش‌هایی در مجلس شورای اسلامی داریم که آن چالش‌ها را باید رفع کنیم. اولین چالش این است که رای برخی از نمایندگان، تناسبی با جمعیت حوزه انتخابیه آن‌ها ندارد.
محمودی شاه نشین اضافه کرد: بر همین اساس نکته دیگری که باید مطرح کرد این است که در یک حوزه ممکن است چند شهر وجود داشته باشد و چند نفر کاندیدای نمایندگی نیز در صحنه حضور داشته باشند. در این حالت هر کدام از شهر‌های این حوزه می‌خواهند همشهری خودشان نماینده شود، بدیهی است که برنده انتخابات، نماینده شهری است که بیشترین جمعیت را داشته باشد. در شهرستان‌ها انتخاب بین بهترین و کار آمد‌ترین در مقابل ضعیف نیست بلکه بحث همشهری، هم قومی و هم طایفه‌ای مطرح است.
وی خاطر نشان کرد: نکته دیگری که باید ذکر کرد این است که در حالت کنونی، نمایندگان مجبورند برای کسب رای، در جریان برخی ارتباطات شخصی قرار بگیرند که بدهی شخصی به دنبال خواهد داشت. نماینده مجبور است پیگیر قول و قرار‌هایی باشد که در ایام تبلیغات به حامیانش داده است و لذا اکثر زمان خود را در ارتباطات بخشی نگری خود تلف کرده و وظیفه قانونگذاری و نگاه ملی را فراموش می‌کند.
عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی اظهار داشت: نکته بعدی اینکه، چون تعدادی از نمایندگان به صورت فردی و با رای پایین وارد مجلس می‌شوند، هیچ وقت پاسخگوی مطالبات کلان نیستند. اگر آن‌ها از طرف حزب یا جناح بودند، پاسخ مردم را همان حزب یا جناح می‌داد. در این سیستم حاضر، تخلفات انتخاباتی به شدت بالاست، خرید و فروش آرا رایج است و دخالت کاندیدای پر نفوذ شهرستان، سرنوشت را مشخص می‌کند.
محمودی شاه نشین ادامه داد: شمارش آرا به صورت استانی، یکی از موارد این طرح است. موارد دیگری مانند نحوه برخورد با تخلفات انتخاباتی، نحوه تشکیل کمیسیون عالی نظارت، تشکیل هیئت اجرایی کشوری و اصلاح نقاط ضعفی که در قانون فعلی است، در طرح انتخابات فعلی دیده شده است. اکثر مخالفان، این موارد را مطالعه نکردند و فقط شنیدند که قرار است انتخابات، استانی شود.
عضو کمیسیون شورا‌ها و امور داخلی مجلس تاکید کرد: این طرح، ماده، تبصره و بند دارد و به موارد متعددی پرداخته است. اگر یک نفر رای بالای ۴۰% آورد نیاز به شمارش تمام آرا نیست و مستقیم وارد مجلس می‌شود. در این طرح، تمام مردم استان می‌توانند به همه کاندیدا‌های استان رای بدهند.
محمودی شاه نشین افزود: در این طرح برای لیست‌ها هم شرایطی در نظر گرفته شده است که می‌تواند در قالب لیست اصلاح طلبان، اصولگرایان، مستقل و یا اتلاف‌ها باشد که اگر در استانی، کاندیدا‌ها در قالب لیست وارد عرصه شدند، هر لیست با توجه به درصد آرایی که کسب می‌کند کرسی می‌گیرد.
وی بیان داشت: نوع دوم، تناسبی است. در کشور افغانستان و بیش از ۳۵ کشور دیگر، انتخابات به صورت تناسبی برگزار می‌شود، بدین صورت که احزاب مشخص هستند و کرسی‌ها به تناسب درصد آرایی که احزاب به دست آوردند تقسیم می‌شود. اگر بخواهم یک نمونه از نقص انتخابات در ایران را مثال بزنم انتخابات تهران است که همیشه یک گروه برنده و گروه دیگر بازنده اند و تناسب اقلیت و اکثریت رعایت نمی‌شود.
نماینده شهریار و قدس در مجلس یادآور شد: آقای کدخدایی بسیار خوب و امیدوار کننده توضیح دادند. به نظر من قدم اول و مفیدی که در طرح استانی شدن انتخابات مجلس شورای اسلامی وجود دارد تقویت اصل تحزب است لذا احزاب دارای ریشه، برنامه و فکر می‌توانند برنامه‌های خود را به مردم ارائه و به اندازه‌ای که مردم می‌پسندند کرسی بگیرند. این همه حزب در کمیسیون ماده ۱۰ احزاب وزارت کشور مجوز گرفتند، ولی هیچ کارایی ندارند.
محمودی شاه نشین تاکید کرد: ما نباید به دنبال این باشیم که انتخابات حداکثری و مشارکت حداکثری داشته باشیم. جمهوری اسلامی دنبال این است که آحاد مردم بهترین و با کیفیت‌ترین انتخاب را انجام بدهند.