جوانان بیش از هر گروه اجتماعی دیگر نیاز به تفریح دارند. از طرفی برای انجام تفریحات نیاز به امکانات اقتصادی است. این در حالی است که نوسانات قیمت ارز و بیکاری در جامعه جیب جوانان و مادر و پدر او را هم خالی کرده است.
دیدارنیوز ـ جوانان بیش از هر گروه اجتماعی دیگر نیاز به تفریح دارند. از طرفی برای انجام تفریحات نیاز به امکانات اقتصادی است. این در حالی است که نوسانات قیمت ارز و بیکاری در جامعه جیب جوانان و مادر و پدر او را هم خالی کرده است. به تمام این موارد اگر محدودیت‌هایی که از نظر فرهنگی برای تفریحات در ایران در نظر گرفته شده است، اضافه شود راهی برای جوانان و حتی بزرگسالان برای داشتن ساعاتی خوش باقی نمی‌ماند. چنین روندی موجب شکل‌گیری تفریحات به شکل‌های دیگر شده است.
به گفته رئیس مرکز تحقیقات ایدز، آمار ایدز در میان نوجوانان رشد چشمگیری داشته است و مسئولان بخش‌های آموزشی نیز همواره ترجیح می‌دهند سکوت کنند و به انکار این موضوع مهم بپردازند که بسیار مخرب است. مینو محرز درباره علل رشد ده برابری بیماری ایدز در میان زنان گفت: شیوع بیماری ایدز مدتی در میان اشخاصی که سوء مصرف مواد داشتند و آنهایی که به صورت تزریقی و با سرنگ مشترک به مصرف مواد می‌پرداختند، بالا گرفته بود و به صورت اپیدمی درآمده بود و از آنجایی که تعداد معتادان مرد بیشتر از زن‌ها است، آمار مبتلایان به ایدز در مردان بالاتر از زنان بود، اما پس از آنکه بیماری ایدز در میان معتادان تزریقی کنترل شد و در این زمینه کاهش آسیب صورت گرفت، اپیدمی موجود، طبق معمول دیگر کشورها به سمت انتقال از طریق تماس‌های جنسی رفت، به همین دلیل تعداد زنان مبتلا به ایدز بیشتر شده است. به گزارش ایلنا، محرز درباره نقش روابط نامشروع در بالا رفتن آمار زنان مبتلا به ایدز ادامه داد: با اینکه روسپی‌گری و روابط نامشروع نیز در بالا رفتن آمار ایدز در زنان موثر است، اما در آن حد نیست که باعث رشد ده برابری ایدز در زنان شود، یعنی برقراری تماس‌های مشروع و عادی برای رشد ده برابری ایدز در زنان کافی است. پیش از این رئیس انجمن متخصصان داخلی با بیان اینکه در سال‌های اخیر شاهدیم که آمار مبتلایان به ایدز و HIV مثبت سال به سال افزایش پیدا می‌کند، به «آرمان» گفته بود: وسائل ارتباط جمعی باید مردم را درباره این بیماری و راههای پیشگیری از آن آگاه کنند. به عنوان یک پزشک اعتقاد دارم این موارد باید در مدارس آموزش داده شود تا جوانان مخصوصا پسرهای ما که 16 یا 17 سال سن دارند متوجه شوند که چگونه به این بیماری مبتلا می‌شوند و چگونه باید از ابتلا به آن جلوگیری کرد اگر این راهنمایی صورت گیرد تعداد به این سرعت افزایش پیدا نمی‌کند که شاهد آن در آمار منتشر شده هستیم. خسروپناه با اشاره به اینکه اگر تعداد مبتلایان به ایدز را عددی در نظر بگیریم فقط تعداد آنها در زنان 10 برابر شده است و به معنی پیشی گرفتن زنان از مردان در ابتلا به HIV نیست، ادامه داده بود: نبود آموزش درباره نحوه ابتلا به بیماری HIV یکی از ضعف‌های سیستم آموزشی ماست. باید این مساله در کتاب‌های درسی بیان شود و همچنین در نمایشنامه‌ها و روزنامه دیواری‌هایی که کودکان می‌نویسند و به دیوار می‌زنند، به این مساله توجه شود و همچنین رادیو و تلویزیون هم باید به این مساله بپردازد و از پزشکان برای راهنمایی به مردم استفاده کنند. از طرفی مصرف مواد مخدر در جامعه افزایش یافته است. دبیر کل جمعیت مبارزه با دخانیات ایران، در خصوص آمار مصرف سیگار و قلیان در کشور گفت: ۲۴ درصد آقایان در ایران اقدام به مصرف سیگار کر‌د‌ه‌اند که این رقم در بین زنان دو تا چهار درصد است. در خصوص میزان مصرف قلیان آمار رسمی وجود ندارد اما مطالعات نشان می‌دهد که ۲۵ درصد دانشجویان ما تجر‌به یک بار مصرف قلیان را دارند. محمدرضا مسجدی ادامه داد: مصرف قلیان در سال‌های اخیر چهار تا پنج برابر افزایش یافته است. باید توجه کنیم حدود دو میلیون و ۷۰۰ هزار معتاد در کشور داریم که اغلب آنها در سنین جوانی هستند و از سیگار و قلیان به عنوان دریچه ورود به اعتیاد نام می‌برند. به گزارش فارس، مسجدی با انتقاد از اختصاص ارز دولتی به صنایع دخانیات توضیح داد: دولت باید مایحتاج اصلی مردم را شناسایی کند و به آنها ارز دولتی اختصاص دهد، اما متأسفانه مشاهده می‌کنیم که به صنایع دخانی نیز ارز دولتی اختصاص داده شده است.
قلیان تبدیل به برند شد
مصرف دخانیات در کشور رو به افزایش است اما نکته مهم در این مساله کاهش سن مصرف مواد مخدر است. یک جامعه‌شناس درباره کاهش سن مصرف مواد مخدر به «آرمان» می‌گوید: مصرف دخانیات به طور کلی در بین جوانان و به خصوص دختران در حال افزایش است، من عضو جمعیت مبارزه با دخانیات هستم و در این جمعیت آمار دقیقی از جوانانی که مواد مخدر مصرف می‌کنند در دست نیست اما حقیقت را در مجامع عمومی می‌بینیم که جوانان تا چه اندازه به این مساله روی آورده اند. دکترحسین باهر با اشاره به وجود مافیایی که برای توزیع مواد مخدر ایجاد شده است، ادامه می‌دهد: قلیان به شکلی تبدیل به نوعی برند میان جوانان شده است تا جایی که وانمود می‌کنند من هم قلیان می‌کشم! به گفته این جامعه‌شناس مساله قلیان و مواد مخدر فقط از منظر جامعه‌شناسی قابل بررسی نیست و این مساله دارای لایه‌های اقتصادی مهم است، او ادامه می‌دهد: از نظر اقتصادی لطمه‌های زیادی در توزیع و مصرف این مواد وجود دارد. افراد زمان زیادی را در رستوران‌ها و کافه‌ها می‌گذرانند که قلیان مصرف کنند که برای صاحبان کافه‌ها و رستوران‌ها سود‌های خوبی به همراه خواهد داشت. باهر در ادامه به بررسی دلایل روی آوردن جوانان به قلیان می‌پردازد و توضیح می‌دهد: دو علت این مساله، یکی اقتصادی و نبود کار برای جوانان است و مساله دوم فرهنگی است. تفریحات سالم برای جوانان ما در سطح جهانی وجود ندارد یعنی مطابق با آنچه امروز جوانان جهان تفریح می‌کنند. حتی برای استفاده از یک هنر ساده هم محدودیت‌هایی در نظر گرفته شده است. تنها راه تفریحات ناسالم همین مواد مخدر است، استفاده از قلیان امروز برای جوانان به برندی تبدیل شده است تا با آن برای یکدیگر ادعایی داشته باشند.
با شیوع افسردگی شادی کم می‌شود
این جامعه‌شناس به جوانانی که در کوه و شهر با آنها روبه‌رو می‌شود اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: آنها همواره در پی استفاده از قلیان هستند. الان بهانه جوانان برای اینکه بتوانند دور هم بنشینند بیشتر استفاده از قلیان است در صورتی که سیگار را به تنهایی هم می‌توان کشید. از سال‌ها قبل برای مصرف قلیان تجمعی همراه با تفریح برگزار می‌شد. رشد همزمان آمار مصرف قلیان و ابتلا به HIV در جامعه نگران کننده است، باهر درباره این همزمانی توضیح می‌دهد: همزمانی این دو مساله نشان دهنده افسردگی در جامعه است چون با شیوع افسردگی شادی کم و فرافکنی‌ها بیشتر می‌شود و بالاخره افراد مجبورند مساله را حل یا خود را منحل کنند. انحلال به شکل‌های مختلفی وجود دارد که یکی از آنها مصرف سیگار یا قلیان است. بعد اعتیادهای بالاتر تا به خودکشی برسد. این جامعه‌شناس راه برون رفت از چنین شرایطی را در جامعه، بهبود شرایط زندگی جوانان می‌داند و ادامه می‌دهد: برای بهبود اوضاع باید برای جوانان کار، شأن، شغل و ازدواج مهیا شود. خانواده و جامعه و حتی در سطح بین‌المللی دنبال حل این مشکلات جوانان باشند. همانطور که در سطح بین‌المللی دنبال معتاد می‌گردند در سطح بین‌المللی دنبال پیدا کردن علل اعتیاد باشند.
منبع: آرمان/ آیدین پورخامنه/۲۴ دی ۹۷