در حالی که رسانه‌های بین‌المللی از سقوط استان حلب سوریه توسط نیروهای مخالف بشار اسد خبر می‌دهند، نقش بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای در مناسبات مربوط به این تحولات، بیش از هر زمان دیگری، واجد تحلیل و تبیین خواهد بود. ابراهیم فراهانی، تحلیلگر ارشد مسائل ترکیه در یادداشتی که در اختیار «دیدارنیوز» قرار داده به اهمیت این منطقه استراتژیک در سوریه برای ترکیه پرداخته است.
دیدارنیوز-ابراهیم فراهانی* : در سال ۲۰۱۶ بعد از ۴ سال جنگ داخلی سوریه، حلب در آستانه آزادسازی بود که سفیر روسیه در آنکارا ترور شد. ضارب که از نیروهای امنیتی ترکیه بود، فرار نکرد و در مقابل دوربین‌ها چند تیر شلیک کرد و فریاد می‌زد:
«حلب را فراموش نکنید، سوریه را فراموش نکنید، شما انسان‌های بی‌گناه را کشته‌اید. اجازه چنین اقداماتی را نخواهیم داد. خون مردم کشته شده در حلب پایمال نخواهد شد. ما انتقام حلب را خواهیم گرفت.»
بعد از بهار عربی و اعتراضات دومینوگونه مردمی علیه دولت‌های عربی و خلا قدرت، ایران و ترکیه از این فرصت سیاسی بهره گرفتند و به دنبال نفوذ در این کشور‌ها شدند. تضاد منافع این دو کشور در زمین سوریه کاملا مشهود بود.
با ورود روسیه به سوریه در سال ۲۰۱۵، ورق ناگهان برگشت و دولت اسد تقویت شد. آزادسازی شهر استراتژیک حلب توسط ارتش سوریه، شبه نظامیان محور مقاومت ایران و نیروهای هوایی روسیه، پایان رویای اردوغان برای حذف بشار اسد بود.
کودتای نافرجام در همین سال و عدم حمایت ناتو از ترکیه در بحران سرنگونی سوخو روسی، به چرخش سیاست خارجی و بلوک آستانه منجر شد. ترکیه با ایران و روسیه وارد مذاکراتی برای مناطق کاهش تنش و انتقال تروریست‌ها به استان ادلب شد.
در آستانه عملیات آزادسازی ادلب در مذاکرات تهران، ترکیه در سوچی با روسیه به توافق رسیدند که حمله به ادلب عقب بیافتد. حمله به ادلب برای آزادسازی، تروریست‌های تجمیع شده در ادلب، تهدید جدی برای مرز‌های ترکیه بود.
در ٧ سال گذشته ترکیه نه تنها به توافقات سوچی پایبند نبوده است بلکه از هیت تحریر الشام به عنوان کارت بازی در زمین سوریه علیه کرد‌ها و اسد بهره برده است.
حمله گروه محمد الجولانی و سقوط حلب بعد از آتش بس اسرائیل و لبنان برای ترکیه چند دستاورد دارد:
١. فشار بر کرد‌های سوریه و تهدید کانتون عفرین
٢. کاهش نفوذ ایران بعد از تضعیف محور مقاومت بعد از ترور‌های اسرائیل
٣. جبران شکست‌ها و تسخیر بخش شمالی سوریه
۴. دست بالا در مذاکرات آتی با دمشق
*تحلیلگر ارشد مسائل ترکیه