اگر به سراغ بودجه سال ۹۸ آموزش و پرورش برویم، مشاهده می کنیم بودجه پیشنهادی دولت در سال ۹۸ برای این وزارتخانه معادل ۴۵ هزار و ۸۳۱ میلیارد و ۳۳۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان است. این بودجه در مقایسه با سال گذشته افزایش قابل قبولی داشته، اما این افزایش بودجه نسبت مشخصی با افزایش هزینه‌های زندگی و کاهش درآمدی جامعه ندارد.
دیدارنیوز – سمیه قرنی: پایان آذر و اوایل دی ماه هر سال، نقل محافل مختلف؛ چه در سطح رسانه‌ای و چه در سطح کارشناسی و حتی در بین مردم، بودجه سال آینده کشور است. آموزش و پرورش به عنوان وزارتخانه‌ای که بخش زیادی از جامعه چه به صورت مستقیم و چه غیر مستقیم با آن در ارتباط هستند از جمله نهاد‌هایی است که باید از لحاظ بودجه‌ای مورد تحلیل و بررسی دقیقی قرار بگیرد. هر چند که ماجرای مشکلات مالی در این وزارتخانه، قصه پر غصه‌ای است که در طول تاریخ با فرهنگیان همراه بوده، هست و خواهد بود.
از گذشته تا امروز همواره این بحث مطرح بوده که بخش زیادی از بودجه آموزش و پرورش صرف پرداخت حقوق می‌شود، یعنی بیش از ۹۰ درصد. آموزش و پرورش باید با همان میزان اندکی که می‌ماند به فکر باقی مسائل خود باشد. توجه و اولویت بخشی به آموزش و پرورش، حرف دیروز و امروز و این دولت و آن دولت نیست. از آنجایی که دولت‌ها در فرصت ۴ یا ۸ ساله خود به دنبال کار‌هایی هستند که دیده شود و قابل لمس باشد به سراغ حوزه‌ای که حداقل یک کار ۵۰ ساله را می‌طلبد نمی‌روند و فقط در مقام حرف از اهمیت آموزش و پرورش می‌گویند و در عمل شاهد تغییر مشهودی نیستیم.
شاید برخی بگویند که آموزش و پرورش، بیشترین بودجه را در بین وزارتخانه‌ها دریافت می‌کند و چرا باز هم از کمبود بودجه، سخن گفته می‌شود؟ در جواب باید گفت که این وزارتخانه، فارغ از آنکه استراتژیک‌ترین وزارتخانه کشور محسوب می‌شود، بیشترین کارمند را دارد و حوزه عملش، آنقدر زیاد است که این اعداد و ارقام، تنها جوابگوی بخشی از این کار‌ها می‌شود.
اگر به سراغ بودجه سال ۹۸ آموزش و پرورش برویم، مشاهده می کنیم بودجه پیشنهادی دولت در سال ۹۸ برای این وزارتخانه معادل ۴۵ هزار و ۸۳۱ میلیارد و ۳۳۳ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان است. این بودجه در مقایسه با سال گذشته افزایش قابل قبولی داشته، اما این افزایش بودجه، نسبت مشخصی با افزایش هزینه‌های زندگی و کاهش درآمدی جامعه ندارد. قیمت‌ها به صورت کلی در اکثر حوزه‌ها با افزایش چشمگیری روبرو بوده و افزایش بودجه شاید بتواند بخشی از این مسائل را حل کند و ما در سال ۹۸ همچنان با مشکلات مالی در آموزش و پرورش روبرو خواهیم بود.
در ادامه، بودجه آموزش و پرورش در سال ۹۸ را با تمام جزئیات می بینید:
اگر بخواهیم به سراغ تحلیل وضعیت بودجه آموزش و پرورش برویم بهتر است موارد مهم را مشخص کرده و آن را با گذشته مقایسه کنیم. کمک به تامین سرانه دانش‌آموزی عدد ۳۴۹ میلیارد و ۳۱۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان را نشان می‌دهد که در مقایسه با سال‌های گذشته، افزایش کمی داشته است. سرانه دانش‌آموزی از جمله مسائلی است که هر مدرسه با آن دست و پنجه نرم می‌کند و اگر توجه ویژه‌ای به این حوزه شود شاهد مشکلات خاص در مدارس مانند دریافت وجه نقد از خانواده‌ها نخواهیم بود.
در رابطه با فعالیت‌های پرورشی و امورتربیتی و همچنین تربیت بدنی و ارتقای سلامت، تغییر خاصی صورت نگرفته است. فعالیت‌های پرورشی و امور تربیتی: ۲۲۲ میلیارد و ۵۵۰ میلیون تومان و فعالیت‌های تربیت بدنی و ارتقای سلامت: ۳۸۴ میلیارد و ۱۹۰ میلیون تومان. حوزه مربیان پرورشی و مشاوره و سلامت در آموزش و پرورش مساله مهمی است. پرورشی و امورتربیتی در آموزش و پرورش همواره مورد غفلت قرار گرفته و بدون تعارف، از مسائل آموزشی صرف از اهمیت بیشتری برخوردار است، اما توجهات به این بخش‌ها کم است.
بسیاری از صاحبت نظران تعلیم و تربیت بر نقش پیش دبستانی تاکید زیادی دارند و قاعدتا بودجه آن نیز مهم است. اما به توسعه کمی و کیفی آموزش پیش از دبستان ۷۳ میلیارد و ۷۷۵ میلیون تومان اختصاص یافته که نسبت به گذشته تغییری نداشته است.
سازمان مدارس غیردولتی و توسعه مشارکت‌های مردمی با افزایش بودجه روبرو بوده است. ۹۶ میلیارد و ۵۰۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان. باید دید که این افزایش برای توسعه این مدارس از لحاظ کمی است یا به دنبال نظارت هر چه بیشتر بر مدارس هستند تا شاهد فجایعی نظیر آتش سوزی مدرسه غیردولتی در زاهدان نباشیم.
در همین راستا سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس با اضافه شدن دارایی‌های سرمایه‌ای، افزایش خوبی داشته که این افزایش خبر از احساس خطر در زمینه مدارس قدیمی و فرسوده و تلاش برای توسعه هر چه بیشتر امکانات فیزیکی مدارس می‌دهد. سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور: یک هزار و ۹۷۳ میلیارد و ۹۴۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان.
دانشگاه شهید رجایی و دانشگاه فرهنگیان با افزایش بودجه روبرو بوده اند. با بحث‌هایی که در رابطه با کمبود نیروی انسانی در آموزش و پرورش مطرح است این افزایش بودجه می‌تواند در راستای تربیت معلم، کمک بسزایی داشته باشد. دانشگاه شهید رجایی: ۸۶ میلیارد و ۷۳۰ میلیون تومان. دانشگاه فرهنگیان: ۶۱۹ میلیارد و ۳۶۷ میلیون و ۱۰۰ هزار تومان.
دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش، سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی و پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش هر کدام با افزایش بودجه روبرو بوده اند. هر چند که این افزایش زیاد نبوده، اما این سوال همواره وجود دارد که این نهاد‌ها که وجه پژوهشی خود را در کنار وجوه اجرایی حفظ کرده اند چه خروجی پژوهشی کاربردی دارند و چه بخشی از تولیدات آن‌ها، مسائل آموزش و پرورش را شامل می‌شود. دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش: ۶ میلیارد و ۳۱۰ میلیون و ۹۰۰ هزار تومان. سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی: ۱۴۱ میلیارد و ۵۱ میلیون تومان. پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش: ۱۰ میلیارد و ۳۲۶ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان.
بودجه سال ۹۸ در زمینه عدالت آموزشی و مسائل مربوط به مناطق محروم نیز مواردی را در نظر گرفته است. بودجه‌های حمایتی از دانش‌آموزان مناطق محروم به تفکیک برای مقاطع مختلف، از ابتدایی تا متوسطه نظری، فنی و حرفه‌ای وکاردانش در بودجه گنجانده شده و همان‌طور که مشخص است بیشتر از ۱۶۲ میلیارد تومان برای رفت‌وآمد دانش‌آموزان به مدرسه در مناطق محروم در نظر گرفته شده است.
برای هشت استان کشور هم بودجه ویژه‌ای در نظر گرفته شده است که بازماندگان از تحصیل، شناسایی و به مدارس بازگردانده شوند. این بودجه نزدیک به ۷۱.۵ میلیارد تومان است و البته سیستان و بلوچستان در آن سهم بیشتری دارد.
در سال‌های گذشته صحبت‌هایی پیرامون تجمیع بودجه نهادهای فرهنگی خاص در آموزش و پرورش مطرح بود. برخی نهادهای فرهنگی خاص که نیاز به اسم بردن هم ندارند بودجه‌هایی دریافت می‌کنند که اگر این بودجه در آموزش و پرورش وارد شود بسیاری از مشکلات آن را می‌تواند حل کند. چرا باید یکی از نهادهای فرهنگی خاص که کارکنان آن یک صدم آموزش و پرورش می‌شوند و اهمیت آن نیز در مقایسه با آموزش و پرورش بسیار اندک است بیش از یکی از سازمان‌های وابسته به این وزارتخانه بودجه دولتی دریافت کند؟
ببینید: بودجه نهادهای فرهنگی در سال ۹۸ چقدر است؟
حال باید منتظر ماند و مشاهده کرد که مجلس شورای اسلامی چه میزان از این بودجه پیشنهادی را تصویب می‌کند و آیا این دغدغه وجود دارد که توجه ویژه‌ای به بودجه آموزش و پرورش شود یا خیر؟