هر ساله مدیریت شهری برای اسکان کارتن خواب‌ها برنامه‌های متعدد ارائه می‌کند. با بررسی کم وکیف خدمات‌رسانی‌ها از سوی مدیریت شهری باید گفت که در سال‌های اخیر حتی یک فرد هم به دلیل سرمازدگی در پایتخت فوت نکرده است. در این میان شاهد افزایش تعداد گرمخانه‌ها برای خدمات‌رسانی به کارتن خواب‌ها هستیم.
دیدارنیوز ـ تاکنون آمار دقیقی از کارتن خواب‌های تهران از سوی نهادهای مربوطه ارائه نشده است. هرچند سال گذشته رضا قدیمی، رئیس اسبق سازمان خدمات اجتماعی شهرداری تهران درباره تعداد کارتن خواب‌های پایتخت به برنا گفت: «آمار دقیقی از کارتن خواب‌های تهران وجود ندارد و تنها می‌توان گفت وقتی سه هزار کارتن خواب در شب برفی تهران در گرمخانه‌ها اسکان یافتند، در بازرسی خیابانی که صورت گرفت، دیگر کارتن خوابی دیده نشد و این آمار می‌تواند تقریبا به آمار کلی کارتن خواب‌های تهران نزدیک باشد، البته 99 درصد این اسکان یافته‌ها نیز مرد بودند.» همچنین در اسفند 96، عضو هیات رئیسه کمیسیون اجتماعی مجلس وجود ۱۵ هزار کارتن خواب در پایتخت را آسیبی جدی خواند و گفت: افزایش تعداد زنان کارتن خواب شایسته نظام نیست. روح ا... بابایی صالح افزود: به‌دلیل بی‌توجهی نسبت به ساماندهی و انجام اقدامات مقطعی تعداد کارتن خواب‌ها روز به روز در حال افزایش است. به گزارش خانه ملت، او با تاکید بر اینکه کارتن خوابی باید به صورت ریشه‌ای حل شود، تاکید کرد: دستگاه‌های متعدد مانند بهزیستی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، کمیته امداد، ستاد مبارزه با مواد مخدر و برخی دستگاه‌ها تلاش‌هایی برای ساماندهی کارتن خواب‌ها داشته‌اند، اما این اقدامات تاکنون موثر نبوده و کاهش تعداد کارتن خواب‌ها را در پی نداشته است. به گزارش ایسکانیوز، در اردیبهشت 96، هم امیر محمود حریرچی، جامعه شناس مدعی شد: 17 تا 20 هزار کارتن خواب در تهران حضور دارد و سوال بنده از مجموعه شهرداری آن است که آیا با گرمخانه درست کردن می‌توان مشکلات آنها را حل کرد؟ این در حالی است که بررسی‌ها نشان می‌دهد کارتن خواب‌ها اصلا تمایلی به حضور در گرمخانه‌ها ندارند، زیرا این گرمخانه‌ها برای آنها حکم زندان را دارد و به علت بدرفتاری با آنها دائما تحقیر می‌شوند.
ارائه خدمات به کارتن خواب‌ها
معاون حمایت‌های اجتماعی سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی درباره کم و کیف خدمات‌رسانی به کارتن خواب‌ها در گرمخانه‌ها به خبرنگار «آرمان» می‌گوید: نزدیک به 12 سال است که شهرداری تهران اقدام به ساماندهی کارتن خواب‌ها در روزهای سرد سال کرده است. هم اکنون تعداد 17 مرکز برای ساماندهی این افراد دایر و به ارائه خدمات شبانه می‌پردازد. علی صادقی می‌افزاید: این مراکز با ظرفیت دو هزار نفر آماده ارائه خدمات برای کارتن خواب‌ها و افرادی که خانواده نداشته و نیازمند خوابگاه هستند، است. شایان ذکر است که در بین این مراکز، دو مرکز هم برای بانوان کارتن خواب تاسیس شده است و بقیه مجموعه‌ها برای خدمات‌رسانی به مردان طراحی شده است. خدماتی که در گرمخانه‌ها توسط همکاران در شهرداری تهران ارائه می‌شود، باید گفت که این خدمات از غروب تا طلوع آفتاب به افراد ارائه می‌شود. به گفته او خدمات ارائه شده در این اماکن عبارتند از استحمام، نظافت، اصلاح سر و صورت، ارائه یک وعده غذایی گرم، استفاده از امکانات مشاوره و مددکاری، استفاده از امکانات درمانی و معاینات پزشکی. در این میان چهار گرمخانه به عنوان مرکز ترک اعتیاد « دی‌ای سی» با همکاری سازمان بهزیستی فعالیت می‌کند. در این مراکز افرادی اعتیاد داشته و تمایل دارند، از امکانات دارویی و درمانی استفاده کنند، به آنها خدمات درمانی نیز ارائه می‌شود. باید دانست که گرمخانه‌ها توسط شهرداری تهران خدمات را به افراد بی‌خانمان به ویژه کارتن خواب‌ها ارائه می‌کند. معاون حمایت‌های اجتماعی سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی درباره وضعیت افراد خدمات بگیر در این مراکز می‌گوید: در رسانه‌های کثیرالانتشار یا فضای مجازی با آمارهای متعدد و متنوعی مواجه می‌شوید، طبیعتا آمارهایی که در اختیار دستگاه‌هاست، بر اساس جامعه هدفی است که به آنها مراجعه کرده یا به آنها ارجاع داده می‌شود. به‌دلیل نبود بانک اطلاعاتی جامع در کشور، آمار در یک زمینه برای تحلیل و آنالیز دیتاگذاری وجود ندارد. به گفته او هر بخش و نهادی به شکل مستقل آمارهای خود را جمع آوری کرده و بر اساس آن برنامه‌ریزی می‌کند. صادقی تاکید می‌کند: اغلب افرادی که در گرمخانه‌های پایتخت اسکان پیدا می‌کنند، جای خواب ندارند. شایان ذکر است، دو مرکز نگهداری شبانه روزی نیز با ارائه خدمات به افراد مبتلا به نارسایی‌های روحی و روانی، معلولان جسمی و حرکتی، معتادان، بی‌خانمان‌هایی که نیازبه خدمات پزشکی و بیمارستانی دارند، سالمندان مبتلا به اختلال حواس و مبتلایان به معلولیت‌های جسمی و حرکتی در سطح شهر را ساماندهی می‌کنند. صادقی تاکید می‌کند: بنابراین در گرمخانه‌ها آماری از ساماندهی به بیماران روانی وجود ندارد و در صورت مشاهده چنین افرادی آنها به مراکز نگهداری شبانه روزی منتقل می‌شوند. این مراکز با ظرفیت 450 تا 500 نفر در پایتخت به این افراد خدمات‌رسانی می‌کنند. به گفته او در واقع افراد استفاده کننده از گرمخانه شاید مصرف کننده مواد مخدر باشند، اما معتاد متجاهر نیستند. این افراد توسط پلیس مواد مخدر شناسایی، دستگیر و برای بهبودی به کمپ‌های ترک اعتیاد هدایت می‌شوند. آن دسته از معتادان پذیرش شده در کمپ‌ها جزو معتادان متجاهر نیستند.
راه‌اندازی44 گرمخانه درمناطق 22گانه
در روزهای اخیر مدیرعامل سازمان رفاه خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران، گفت: یکی از برنامه‌های سازمان راه‌اندازی ۴۴گرمخانه در ۲۲ منطقه تهران است و باید در هر منطقه دو گرمخانه داشته باشیم. سید نجم‌الدین محمدی اظهارکرد: در سال 83 نخستین گرمخانه شهر تهران به صورت سازه چادری افتتاح شد. او ادامه داد: با توجه به سرمای شدید آن سال‌ها و فوت چند نفر از کارتن‌خواب‌ها در شهر تهران ضرورت ایجاد گرمخانه در شهر ایجاد شد و در دستور کار شهرداری تهران قرار گرفت و در سال 85 اداره‌کل آسیب‌های اجتماعی شهر تهران تشکیل و موضوع کاهش آسیب و خدمت‌رسانی به آسیب‌دیدگان در دستور کار قرار گرفت. مدیر عامل سازمان رفاه و خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران افزود: برهمین اساس گرمخانه‌هایی در محله بهمن و خاوران احداث شد و دو مرکز شبانه‌روزی نیز در مناطق لویزان و اسلام‌شهر راه‌اندازی شد. محمدی بیان کرد: بعضی از افراد به صورت خودمعرف یا از طریق گشت‌های سطح شهر از طریق سامانه 137شناسایی و به گرمخانه‌ها هدایت می‌شوند. مدیرعامل سازمان رفاه و خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران با اشاره به اینکه گرمخانه‌ها مراکز شبانه‌روزی نیستند، گفت: تلاش شده است، این خدمات پیوسته و با کیفیت به مددجویان ارائه شود. در سال 88 نیز سازمان رفاه، خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران تشکیل و هدف از آن تشکیل ارائه خدمات پیوسته به آسیب‌دیدگان بوده است. محمدی افزود: خدمات در سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهرداری تهران در سه معاونت تخصصی تقسیم و خدمات لازم ارائه می‌شود که از جمله این معاونت‌ها خدمات حمایتی، توانمندسازی و رفاه است. او با بیان اینکه در گذشته اقداماتی در خصوص زیرساخت‌ها در حوزه خدمت‌رسانی به آسیب‌دیدگان ایجاده شده است، تصریح کرد: اگر چه در این زمینه فعالیت‌هایی صورت گرفته، اما زیرساخت‌ها متناسب با سرانه آسیب‌های اجتماعی شهر تهران نیست. ضمن اینکه در برنامه پنج ساله سوم نیز پیشنهادی از سوی سازمان رفاه و خدمات اجتماعی شهرداری تهران صورت گرفته است که توجه لازم به زیرساخت‌ها برای ساماندهی آسیب‌دیدگان اجتماعی شود. او اظهار امیدواری کرد: دستگاه‌ها و سازمان‌های دولتی نیز از جمله بهزیستی و کمیته امداد به وظایف خود در خصوص ساماندهی افراد آسیب‌دیده عمل کنند. محمدی با تاکید بر اینکه شهرداری تهران در بحث کارتن‌خواب‌ها و افراد بی‌پناه در سطح شهر وظایفی را بر عهده دارد، گفت: ایجاد فضای امن برای افراد آسیب دیده و بهبود وضعیت آنها مورد توجه شهرداری تهران قرار دارد. او افزود: در طول شبانه روز 35 گشت در سطح شهر تهران اقدام به جمع‌آوری افراد کارتن‌خواب و بی‌پناه می‌کنند که از این تعداد 15 گشت سیار در شب فعالیت خود را انجام می‌دهند. به گزارش فارس، او گفت: با تمهیدات پیش‌بینی شده ما می‌توانیم در فصل پاییز و زمستان هشت تا 9 هزار نفر کارتن‌خواب و بی‌پناه را در گرمخانه‌ها و مراکز بهاران در سطح شهر تهران ساماندهی و نگهداری بکنیم.
منبع: آرمان/زهرا سلیمانی/۵ دی ۹۷