نرگس حسینی‌نیا، متخصص روانشناسی سلامت با اشاره به راهکارهای خانواده برای کمک به بیماران مزمن گفت: خواب کافی، خوردن به موقع وعده‌های غذایی، انجام ورزش منظم به همان اندازه دارو و سایر مداخلات در بهبودی اهمیت دارند.
دیدارنیوز: نرگس حسینی‌نیا متخصص روانشناسی سلامت گفت: بخش بزرگی از مداخله در هر بیماری مزمن شامل اصلاح سبک زندگی است. خواب کافی، خوردن به موقع وعده‌های غذایی، انجام ورزش منظم به همان اندازه دارو و سایر مداخلات در بهبودی اهمیت دارند.
چو عضوی بدرد آورد روزگار/ دیگر عضو‌ها را نماند قرار. شاید این شاه بیت سعدی بهترین وصف از تجربه ناخوشایند انسانی از بیماری و یا درد و محنت هم نوع خود باشد. شاید این بیماری که خواهر، برادر، مادر، پدر و یا فرزند دلبندتان را درگیر می‌کند، تحملش برای شما برای یک روز هم سخت باشد چه برسد به اینکه این بیماری مزمن باشد و مدت طولانی دوام داشته باشد. مطابق آمار‌ها هر سال تعدادی از افراد جامعه به دلایل مختلفی درگیر بیماری‌های مختلف جسمی و روانی می‌شوند، برخی از این بیماری‌ها می‌تواند تا مدت‌ها بیمار و اطرافیانش را درگیر کند، نقش خانواده در روند درمان این نوع بیماری‌ها بسیار مهم است. برای واکاوی اینکه خانواده با چه راهکار‌هایی می‌تواند به بیمار در روند درمان کمک کند؟ با خانم نرگس حسینی‌نیا متخصص روانشناسی سلامت به گفتگو نشستیم که در ادامه بخش دوم آن را می‌خوانید:
خانواده‌ها با چه راهکار‌هایی می‌توانند به بستگان دارای بیماری مزمن کمک کنند؟
حمایت صحیح خانواده می‌تواند مقابله با بیماری مزمن را بسیار آسان‌تر کرده و به حفظ ارتباطات قوی خانوادگی کمک کند. هر چند که خانواده درگیر درمان بیمار است، اما با استفاده از راهکار‌هایی می‌تواند مهارت‌های مقابله‌ای مثبت‌تری را در هنگام مواجهه با بیماری مزمن معرفی کند.
ارائه پشتیبانی از سوی خانواده، یکی از این راه‌هاست، چرا که پذیرش تشخیص اولیه هم برای بیمار و هم برای خانواده او دشوار است. افراد اغلب در مورد این بیماری‌ها احساس درماندگی می‌کنند. به عنوان یک عضو خانواده بسیار مهم است که به طور فعال از بیمار حمایت کنید. حمایت در این مورد شامل داشتن همدلی، شفقت، همراهی فرد دارای بیماری مزمن، تشویق آن‌ها به بیان احساسات و مشکلات و القای امید برای بهبود است. حتی فقط گفتن اینکه شما با آن‌ها همراه هستید، و حمایت از این موضوع که با وجود بیماری با همه سختی‌هایی که دارد، اما زندگی جریان دارد و می‌توان اوضاع را مدیریت کرد، اغلب در پاسخ آن‌ها به مداخله تاثیر زیادی دارد.
اطمینان از پایبندی به مداخله مورد دیگری است که باید به آن اشاره کرد. اعضای خانواده باید مسئولیت اطمینان از پایبندی بیمار به روند درمان را برعهده بگیرند. حذف نکردن داروها، تبعیت و پیگیری درمان، سازگاری با سبک زندگی پیشنهادی نقش مهمی در پیشرفت و یا مدیریت کلی بیمار دارد.
همراهی اعضای خانواده با بیمار در مقابل تغییرات سبک زندگی
الگوی رفتاری مناسب راهکار دیگری برای خانواده در مواجهه با این بیماری‌هاست. بخش بزرگی از مداخله در هر بیماری مزمن شامل اصلاح سبک زندگی است. خواب کافی، خوردن به موقع وعده‌های غذایی، انجام ورزش منظم به همان اندازه دارو و سایر مداخلات در بهبودی اهمیت دارند. اگر بیمار تنها فردی در خانواده باشد که انتظار می‌رود این تغییرات را ایجاد کند، این مشکل ممکن است تشدید شود. بنابراین، اعضای خانواده هم بهتر است با تغییرات همراه شوند، مثلا در طول پیاده‌روی بیمار را همراهی کنند، تمرینات بدنی را همراه با آن‌ها انجام دهند، وعده‌های غذایی را با هم شروع کنند، بهداشت خواب را همان‌طور که از آن‌ها خواسته شده است، رعایت کنند. زمانی که در حال تغییر هستید، همراه داشتن یک نفر، سفر را بسیار آسان‌تر می‌کند و شانس موفقیت بیشتری دارد.
مورد دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد احترام به مرز‌های فرد بیمار است. چرا که این فرد ممکن است مرز‌هایی داشته باشد، به عنوان مثال چیز‌هایی که برای آن‌ها کمک نمی‌خواهند یا مواقعی که به فضای خود نیاز دارند. رعایت این مرز‌ها حیاتی است.
تحقیق و آگاهی از سوی خانواده یا فرد بیمار در مورد بیماری مزمن مسئله بسیار مهمی است. این کار می‌تواند به شما در درک آن، نحوه برخورد با فعالیت‌های روزانه و بهبودی کمک کند. هرچه دانش بیشتری کسب کنید، مجهزتر خواهید بود.
اعضای خانواده بیمار باید مراقب سلامت روان خود باشند
از طرف دیگر مهم است که اعضای خانواده یا مراقبان بیمار باید مراقب سلامت روان خود نیز باشند. متخصصان با مشکلات بیمار برای مدت معینی برخورد می‌کنند، اما اعضای خانواده و مراقبان هستند که با این مشکلات زندگی می‌کنند؛ بنابراین آن‌ها نیز به مراقبت نیاز دارند! لذا قبل از اینکه به فرسودگی برسند کمک بگیرند. سلامت روان برای خانواده و همچنین اطمینان از کیفیت حمایت و مراقبت آن‌ها از بیمار، ضروری است.
همچنین فرد بیمار باید مسئولیت سلامتی خود را نیز بپذیرد. در حالی که ممکن است به کمک نیاز باشد، لیکن باید در مراقبت از خود و یافتن راه‌هایی برای کنار آمدن با بیماری خود تا جای ممکن پیش قدم شوند.
حضور خانواده در ملاقات‌های پزشکی همراه بیمار می‌تواند درک عمیق‌تر از درمان را تقویت کند. فرد دردمند احساس حمایت بیشتری را تجربه می‌کند. همچنین می‌تواند به خویشاوندان این فرصت را بدهد که سؤالات خود را بپرسند یا نگرانی‌های خود را مطرح کنند.
برای این که پویایی خانواده در مسیر درمان گنجانده شود، می‌توان با مشارکت دادن خانواده‌ها در فرآیند‌های ارزیابی، آموزش، ارجاع و درمان، و با ارائه حمایت و آموزش به آن‌ها، تأثیر منفی بیماری را کاهش داد.
هنگامی که بیماران از نوع مناسبی از حمایت اعضای خانواده برخوردار باشند، می‌توانند بسیار مستقل‌تر باشند و بیماری مزمن خود را مدیریت کنند. مطالعات نشان می‌دهند که بیمارانی که از این حمایت برخوردار بودند، به طور قابل توجهی شدت درد کمتر، اتکای کمتر به دارو و سطوح فعالیت بیشتر را گزارش کردند.
برای فعالیت‌های خانوادگی سرگرم‌کننده برنامه‌ریزی کنند
برنامه‌ریزی برای فعالیت‌های خانوادگی سرگرم کننده نیز می‌تواند موثر باشد چرا که بیماری مزمن عادت دارد همه جنبه‌های زندگی را هم برای بیمار و هم برای خانواده تحت کنترل خود درآورد. مطمئن شوید که اجازه نمی‌دهید تمام زندگی‌تان به درد و بیماری تبدیل شود. برنامه‌ریزی فعالیت‌های سرگرم کننده و لذت بردن از زمان با کیفیت با هم می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.
دریافت راهنمایی و کمک حرفه‌ای از روانشناس مورد دیگری برای کمک به خانوده‌های درگیر با این نوع بیماری‌ها است. اگر احساس می‌کنید که روابط خانوادگی‌تان نسبت به قبل تیره شده یا تغییرات به وجود آمده زندگی شما را تحت‌الشعاع قرار داده، شرکت در مشاوره به عنوان یک خانواده می‌تواند به شما کمک کند تا احساسات خود را ابراز کنید، مسائل را حل کنید و به مسیر خود بازگردید. روانشناس بر نقش‌های درون خانواده و تنظیم مجدد آن‌ها تمرکز دارد. به خانواده‌ها برای به کارگیری راهبرد‌های مقابله سالم‌تر و تشویق به بیان سالم احساسات آموزش می‌دهد. در نهایت، درمان استراتژیک بر رویکردی عملی برای حل مشکلات تمرکز دارد. بیماران، خانواده‌ها و متخصصان مراقبت‌های بهداشتی با هم یک جبهه متحد در برابر بیماری تشکیل می‌دهند و محیطی پرورشی را ایجاد می‌کنند که در آن بهزیستی کل نگر در اولویت است.