هوشمندسازی شهرها یکی از مسائلی است که امروزه برای بهبود وضعیت زندگی مردم و وضعیت محیط زیست شهری به صورت همزمان در نظر گرفته می‌شود. با اینکه تا به امروز هر آنچه موجب بالا رفتن رفاه شهروندان می‌شد به نوعی همزمان زمینه‌های تخریب محیط زیست را هم فراهم می‌کرد، این رویکرد با کاهش تردد و سرعت بخشیدن به کار‌های اداری شاید بتواند نقطه مهمی در مدیریت شهری تلقی شود.
دیدارنیوز ـ در شهریور ۹۷ معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران گفته بود، براساس گزارش بانک جهانی خسارت آلودگی هوای پایتخت سالانه بیش از دو میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار به اقتصاد کشوراست. شهر هوشمند با ایده کم کردن تردد در شهر به عنوان رویکردی برای تغییر سبک زندگی شهروندان معرفی شده است.
وزیر ارتباطات یکی از مسئولان است که راهکار حفاظت از منابع طبیعی را در مدیریت هوشمند و جمع‌آوری اطلاعات دانسته و گفت: در حال حاضر تیم اجرایی شهرداری تهران به خوبی به سوی جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات در حال حرکت هستند. محمدجواد آذری‌جهرمی با بیان اینکه فناوری اطلاعات تنها بخشی از راه حل چالش‌های شهر تهران همچون آلاینده‌های شهری است، ادامه داد: به عنوان مثال برای حل معضل آلاینده‌های شهری باید سرویس‌های اشتراکی حمل و نقل عمومی توسعه یابد. همچنین امروز فناوری اطلاعات، مفهموم حمل و نقل اشتراکی را مطرح کرده است که این موضوع می‌تواند بسیاری از ترددهای زائد در شهر را حذف کند. همچنین دولت الکترونیک می‌تواند به خدمات‌دهی دولت به مردم کمک کرده و از تردد غیرضروری مردم به ادارات پیشگیری کند. از طرفی رئیس شورای شهر تهران با تأکید بر اینکه یکی از راه حل‌های مبارزه با فساد، موضوع هوشمندسازی است، گفت: به جز بحث مبارزه با فساد باید بتوانیم از بحث هوشمندسازی در حوزه توسعه اقتصادی، فرهنگی و کسب و کار استفاده کنیم. محسن هاشمی با بیان اینکه ایجاد دو سامانه تهران من و سامانه با هم، برخی از گام‌هایی است که شهرداری در جهت هوشمندسازی برداشته است، ادامه داد: باید از این محل بتوانیم برای تهران کسب درآمد کنیم و اینگونه نیست که این برای تهران هزینه داشته باشد.گاهی اوقات آنقدر که از هوشمندسازی گفته‌ایم در زیرساخت‌ها آن را عملیاتی نکرده ایم. مانند حوزه پارکینگ‌های هوشمند و غیره. به گزارش برنا، هاشمی تاکید کرد:البته بحث شهر هوشمند، موضوعی بسیار فراتر از شفافیت و مبارزه با فساد است و می‌تواند بستر اصلی توسعه اقتصادی، کاهش هزینه اداره شهر و رونق کسب وکار را فراهم کند.
لزوم تدبیر مدیریتی و آموزش شهروندی
وزیر ارتباطات با تاکید بر اینکه زیرساخت‌ها یکی از اضلاع مهم توسعه شهر هوشمند است، گفت: در این حوزه وزارت ارتباطات با شهرداری تهران تفاهمنامه مشترکی دارد. باید بتوانیم از منابع‌مان برای توسعه زیرساخت‌های مورد نیاز در بخش شهر هوشمند استفاده کنیم. همچنین محمدجواد آذری‌جهرمی با تأکید بر اینکه امروزه دولت الکترونیک تنها یک نمایش نیست و مصادیقی از دولت الکترونیک را مشاهده می‌‌کنید ادامه داد: در حال تهیه زیرساخت برای اتصال شهرداری تهران به دولت الکترونیک هستیم تا به شهروندان خدمات بهینه ارائه کنیم.از طرفی محسن هاشمی با اشاره به اینکه هزاران فیبر نوری در تهران نصب یا در حال نصب است، توضیح داد: در حال حاضر مخابرات، اتصالاتی در شهر اضافه کرده بدون آنکه عوارض آن را به شهرداری تهران بدهد. در اینباره یک استاد ارتباطات با بیان اینکه در هوشمندسازی شهرها نخستین مساله بحث‌های زیرساختی است، به فیبرهای نوری بلااستفاده در تهران اشاره می‌کند و به «آرمان» می‌گوید: اگر موارد زیرساختی مهیا شود مسائل فرهنگی و سازگار کردن زندگی‌های روزمره برای استفاده از امکانات شهری مهم است. الان در ساختار جدید و قدیمی در هم ریختگی و در هم تنیدگی داریم. یعنی در مناطق هوشمند هنوز هم سیستم قدیم را اجرا می‌کنیم. پلیس 110 را راه انداختیم ولی هنوز همان روش‌های سنتی را هم در کنار این موارد نگه داشتیم، این موازی کاری‌ها هزینه‌ها را برای شهروندان زیاد می‌کند. شهر هوشمند شهری است که به شهروندان در سرعت بخشیدن به کارهایشان و استفاده هر چه بیشتر از امکانات شهری کمک می‌کند. این تدبیر لازم در بحث مدیریتی وجود دارد و یکسری لزوم آموزش شهروندان است و این بحث دو طرفه حاکمیت و شهروندان است.
هر تغییری مشکلات خاص خود را دارد
مساله هوشمندسازی شهر یکی از اولویت‌ها برای کلانشهرهاست، در صورت رسیدن به یک شهر هوشمند مردم نیز باید بتوانند از این امکانات استفاده کنند. به گفته رسولی هر تغییری مشکلات خاص خود را دارد و در ابتدا بحث جامعه‌شناسی تغییرات و مربوط به پذیرش تغییر و همگام شدن با آن وجود دارد، او توضیح می‌دهد: درست به همگام شدن و درست سازگار شدن با تغییرات مهم است که نیازمند تدبیر و برنامه‌های کوتاه و بلندمدت است و فکر نمی‌کنم به سادگی بتوانیم تغییرات را انجام دهیم. گام اول ساختار و شبکه‌های زیرساختی است که در واقع این سازگاری شهروندان و آگاهی شهروندان در استفاده درست از امکانات خواهد بود. حتما بهره‌های زیادی در عرصه مدیریتی و تولید درآمد شکل خواهد گرفت و نیاز به برنامه‌ریزی است تا این مسائل را پیش ببرند. شهردار تهران با تأکید بر ضرورت استفاده از فناوری برای داشتن شهر هوشمند به لزوم زیرساخت هوشمند، حکمروایی هوشمند، زندگی هوشمند و... در تهران هوشمند اشاره کرد و گفت: آلودگی آب و هوا و عدم توازن منطقه‌ای از جمله مشکلات این شهر است به این معنا که 25 درصد از تولید ناخالص ملی در دو درصد کشور یعنی تهران تولید می‌شود که این موضوع به معنای عدم توجه به سایر نقاط کشور و تمرکز سرمایه‌ها در یک نقطه است که نشان‌دهنده وضعیتی نامطلوب است. پیروز حناچی هوشمندسازی تهران را نه یک پروژه کوتاه مدت بلکه یک فرایند میان مدت یا بلندمدت دانست که برای این شهر ضروری است. در اینباره رسولی هوشمندسازی شهرها را یک ضرورت و اولویت اعلام می‌کند و می‌گوید: بحث آلودگی هوا و افزایش هزینه‌های تردد وابسته به این مساله است و باید دیگر کلانشهرها را هم دربر بگیرد. حتما با رویکرد هوشمندسازی شهرها می‌توان شرایط محیط زیستی شهرها را بهبود بخشید ولی نمی‌توانیم با استفاده از این مساله آنها را حل کنیم. بحث آلودگی هوا، آب و میزان مصرف به مسائل دیگری هم وابسته است. کنترل‌ها می‌تواند در مواردی باشد تا در نحوه مصرف بهبود داشته باشیم. آموزش‌ها و آگاهی لازم در شیوه درست همه می‌توانند تاثیرگذار باشند. شهر هوشمند یک منطقه شهری است که از انواع مختلف سنسور‌های الکترونیکی برای جمع‌آوری اطلاعات و تحلیل آنها استفاده می‌کند که این اطلاعات برای مدیریت دارایی‌ها و منابع شهری کارآمد است. این پروسه، شامل اطلاعات جمع‌آوری شده از شهروندان، دستگاه‌ها و منابع شهری است که پردازش و تجزیه و تحلیل می‌شود تا به نظارت و مدیریت ترافیک و حمل و نقل، سیستم، نیروگاه، آب، تأمین شبکه ها، زباله، مدیریت، قانون اجرای سیستم‌های اطلاعاتی و مدارس و کتابخانه‌ها و بیمارستان‌ها و دیگر خدمات اجتماعی کمک کند. ایده شهر هوشمند، ادغام فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT) و دستگاه‌های مختلف متصل به شبکه(اینترنت اشیا) است، برای بهینه‌سازی بهره‌وری از خدمات و کاربری‌های شهری و اتصال آن به شهروندان است. تکنولوژی شهر هوشمند اجازه می‌دهد تا مقامات یک شهر با جامعه و زیرساخت‌های شهری و نظارت بر آنچه اتفاق می‌افتد و آنچه در حال تحول است، تعامل مستقیم پیدا کنند.
منبع: آرمان/ آیدین پورخامنه/۲۰ آذر ۹۷