روزنامه نیویورک تایمز جزئیات جدیدی از مذاکرات تازه ایران و امریکا منتشر کرد. این مذاکرات، غیرمستقیم و محرمانه در ژانویه (دی) ماه گذشته در عمان برگزار شد.
دیدارنیوز: مقامات عمانی پیام‌ها را بین هیات‌های ایرانی و آمریکایی که در اتاق‌های جداگانه نشسته بودند، میان دو طرف، منتقل می‌کردند. ریاست دو هیات بر عهده علی باقری کنی، معاون وزیر امور خارجه و مذاکره کننده ارشد هسته‌ای ایران و برت مک گورک، هماهنگ کننده جو بایدن در امور خاورمیانه بود.
روزنامه نیویورک تایمز در گزارش خبری با تیتر " مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در مورد حملات نیابتی و آتش بس انجام شد" نوشت: "دیپلمات‌های ایران و امریکا در ماه ژانویه (دی گذشته) در عمان گرد هم آمدند. طرف آمریکایی به دنبال توقف حملات به کشتی‌های در دریای سرخ و پایگاه‌های آمریکایی و ایران به دنبال آتش بس در غزه بود".
فرناز فصیحی و اریک اشمیت خبرنگاران نیویورک تایمز در این گزارش خبری به نقل از دیپلمات‌های ایرانی و امریکایی که نام آن‌ها اعلام نشده اطلاعات جدیدی درباره مذاکرات اخیر دو کشور در عمان منتشر کرده‌ند.
خبر نیویورک تایمز درباره جزئیات مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در عمان
نیویورک تایمز افزود: بخشی از این گفتگو درباره حملات حوثی‌ها (انصارالله) یمن به کشتی‌ها در دریای سرخ بود. همچنین درباره حملات گروه‌های مورد حمایت ایران در عراق به پایگاه‌های آمریکایی نیز دو طرف گفتگو کردند.
روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز برای اولین بار برگزاری این دیدار را افشا کرد. فایننشال تایمز در خبر اختصاصی اعلام کرده بود موضوع مذاکرات بر حملات حوثی‌های یمن در دریای سرخ متمرکز بود. همچنین درباره برنامه هسته‌ای ایران هم گفتگو شد.
این مذاکرات محرمانه و غیرمستقیم در ۱۰ ژانویه (چهارشنبه ۲۰ دی ۱۴۰۲) در مسقط، پایتخت عمان برگزار شد. مقامات عمانی پیام‌ها را بین هیات‌های ایرانی و آمریکایی که در اتاق‌های جداگانه نشسته بودند، میان دو طرف، منتقل می‌کردند. ریاست دو هیات بر عهده علی باقری کنی، معاون وزیر امور خارجه و مذاکره کننده ارشد هسته‌ای ایران و برت مک گورک، هماهنگ کننده جو بایدن در امور خاورمیانه بود.
قرار بود مرحله دوم مذاکرات در فوریه (بهمن / اسفند) برگزار شود، اما به دلیل مذاکرات آتش بس غزه، به تعویق افتاد.
نیویورک تایمز افزود: مقامات آمریکایی گفتند ایران در ژانویه (دی) درخواست برگزاری این مذاکرات را کرده بود و عمانی‌ها هم به طور جدی از امریکایی‌ها خواستند قبول کنند.
روزنامه امریکایی ادامه داد: به گفته مقامات آمریکایی و ایرانی، در عمان، هر یک از طرفین درخواست روشنی از طرف دیگر داشتند. واشنگتن از ایران می‌خواست نیرو‌های نیابتی خود را مهار کند تا حملات حوثی‌ها به کشتی‌ها در دریای سرخ و هدف قرار دادن پایگاه‌های آمریکایی در عراق و سوریه متوقف شود. تهران نیز از دولت بایدن خواست در غزه آتش بس برقرار کند.
با این حال در این مذاکرات غیرمستقیم، هیچ توافقی حاصل نشد. چند ساعت پس از خروج مک گورک (رئیس هیات امریکایی) از نشست با ایرانی ها، امریکا حملات نظامی را در ۱۱ ژانویه علیه اهداف متعدد حوثی‌ها در یمن انجام داد.
نیویورک تایمز اضافه کرد: در اوایل فوریه (نیمه دوم بهمن)، امریکا حملاتی را به پایگاه‌های نظامی مرتبط با ایران در عراق و سوریه در تلافی قتل سه نظامی آمریکایی در حمله شبه‌نظامیان عراقی نزدیک به ایران انجام داد.
از آن زمان حملات به پایگاه‌های ایالات متحده در عراق پایان یافته است و تنها چند مورد از این حملات در سوریه گزارش شده است.
روزنامه امریکایی افزود: یک مقام ارشد آمریکایی گفت ایالات متحده در گفتگو‌ها شرکت کرد تا نشان دهد حتی با افزایش تنش ها، واشنگتن همچنان برای پیگیری دیپلماسی با ایران آماده است، اما اگر این گفتگو به نتیجه نرسد، ایالات متحده از زور استفاده خواهد کرد.
خبر روزنامه فایننشال تایمز درباره مذاکرات جدید ایران و امریکا در عمان
دو مقام ایرانی، یکی از آن‌ها در وزارت امور خارجه گفتند ایران در مذاکرات تاکید کرد فعالیت گروه‌ها به‌ویژه حوثی‌ها را کنترل نمی‌کند، اما می‌تواند از نفوذ خود بر آن‌ها استفاده کند تا حملات را متوقف کنند البته بعد از اینکه در غزه آتش بس برقرار شود و نه قبل از آن.
علی واعظ، مدیر گروه بین‌الملل بحران ایران در امریکا گفت: "داشتن کانال‌های ارتباطی، حتی اگر غیرمستقیم باشد، قطعاً می‌تواند برای کاهش احتمال اشتباه محاسباتی و سوء تفاهم مفید باشد، اما همانطور که از آن زمان تا کنون دیده‌ایم در مورد حملات حوثی‌ها در دریای سرخ، تنش‌ها بین دو طرف همچنان قابل توجه است".
نیویورک تایمز نوشت: امریکا و ایران هر دو در فوریه (بهمن) تصمیماتی برای جلوگیری از یک جنگ مستقیم گرفتند. نیرو‌های آمریکایی در واکنش نظامی خود به کشته شدن ۳ نظامی امریکایی در مرز اردن، از حملات مستقیم به ایران اجتناب کردند و ایران شبه نظامیان در عراق را متقاعد کرد حملات به پایگاه‌های آمریکایی در عراق و سوریه را متوقف کنند تا از شدت حملات برای جلوگیری از کشته شدن آمریکایی‌ها بکاهند.
اما حوثی‌ها ۱۰۲ حمله علیه کشتی‌ها در دریای سرخ انجام داده اند.
یک مقام ارشد آمریکایی گفت که حوثی‌ها آزمایشی یک موشک میان‌برد جدید را انجام داده‌اند. این مقام گفت گزارش‌های رسانه‌های خبری در این هفته در مورد دسترسی حوثی‌ها به موشک‌های مافوق صوت به احتمال زیاد دقیق نیستند.
عبدالمالک الحوثی، رهبر حوثی‌ها (انصارالله)، روز پنجشنبه گفت که حوثی‌ها محدوده هدف‌گیری خود را برای جلوگیری از عبور کشتی‌های مرتبط با اسرائیل از اقیانوس هند و جنوب افریقا گسترش خواهند داد.
نیویورک تایمز افزود: تحلیلگران می‌گویند حوثی‌ها برگ برنده‌ای برای ایران در درگیری‌های کنونی شده‌اند، زیرا به کشتیرانی بین‌المللی آسیب رسانده و خطرات جنگ در غزه را فراتر از منطقه افزایش داده‌اند. به گفته تحلیلگران، این اهرمی است که ایران به راحتی از آن دست نخواهد کشید.
ساختمان سفارت سابق امریکا در تهران (خیابان طالقانی) - با حمله به سفارت آمریکا در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ (۴ نوامبر ۱۹۷۹)، این سفارتخانه تعطیل شد و در بهار ۱۳۵۹ هم امریکا روابط با ایران را قطع کرد. ساختمان سفارت هم اکنون در اختیار بسیج است.
بهار گذشته، ایران و هیات‌های آمریکایی در عمان درباره آزادی زندانیان آمریکایی در ایران در ازای آزادی حدود ۶ میلیارد دلار از درآمد‌های نفتی مسدود شده ایران در کره جنوبی مذاکره کردند. آن‌ها همچنین به توافقی غیررسمی برای کاهش تنش در منطقه و کاهش شدت حملات به پایگاه‌های آمریکایی در عراق و سوریه دست یافتند.
ساسان کریمی، تحلیلگر سیاسی در تهران گفت: هدف مذاکرات اخیر در عمان این بود که هر دو طرف به آن توافق غیررسمی بازگردند و تنش‌ها را در سطح پایین نگه دارند. ما نباید انتظار پیشرفت بین ایران و آمریکا را داشته باشیم. در حال حاضر همه به طور محدود روی منطقه متمرکز شده است. آن‌ها می‌خواهند ایران از قدرت متقاعدکننده‌اش با شبه‌نظامیان استفاده کند و ایران می‌گوید: نه به این سرعت، نه تا زمانی که به ما آتش‌بس بدهید.
عمان با هر دو کشور ایران و امریکا رابطه خوبی دارد. عمان پیش از این در سال ۱۳۹۱ هم میزبان مذاکرات ایران - امریکا بود.
روابط دیپلماتیک میان ایران و امریکا از ۴۳ قبل تاکنون قطع است. دو کشور رابطه رسمی و سفارت در پایتخت‌های یکدیگر ندارند. دولت امریکا در زمان ریاست جیمی کارتر در فروردین سال ۵۹ و به دنبال حمله به سفارت امریکا در تهران و اشغال آن، روابط با ایران را قطع کرد. پاکستان در واشنگتن و سوئیس در تهران، حافظ منافع ایران و امریکا هستند.
این برای سومین بار در سال جاری شمسی است که ایران و امریکا درباره موضوعات مختلف مذاکرات غیرمستقیم برگزار می‌کنند.
ایران و امریکا قبل از این در مرداد و شهریور گذشته هم در دوحه قطر و واشنگتن، مذاکرات غیرمستقیم داشتند.
ساختمان سفارت سابق ایران در واشنگتن - خیابان ماسوچوست - سفارت در فروردین ۵۹ با قطع روابط، تخلیه شد. ساختمان هم اکنون در اختیار وزارت خارجه امریکاست.
حوثی‌های یمن (انصارالله) از زمان آغاز حملات ارتش اسرائیل به منطقه غزه گفته اند در حمایت از فلسطین کشتی‌های مرتبط با اسرائیل (کشتی‌های در مالکیت اسرائیل یا در حرکت به سمت اسرائیل) را مورد هدف قرار می‌دهند.
حوثی‌های یمن خواهان توقف جنگ اسرائیل علیه غزه و ورود مقدار کافی از کمک‌های انسان دوستانه به این منطقه است. ارتش امریکا، بریتانیا و شمار دیگری از کشور‌های غربی هم با تشکیل ائتلاف نظامی در دریای سرخ، وارد درگیری مستقیم با حوثی‌های یمن (انصارالله) شده اند.
مذاکرات قبلی
در شهریور گذشته هم رویترز به نقل از منابع اگاه از مذاکرات غیرمستقیم ایران و امریکا در واشنگتن و در حاشیه نشست سازمان ملل متحد خبر داد.
رویترز به نقل از دو منبع آگاه گزارش داده بود به واسطه قطر نشست‌های دوجانبه جداگانه‌ای با حضور امریکا و ایران برگزار شد. در این مذاکرات به برنامه هسته‌ای ایران و نگرانی آمریکا از انتقال پهپاد‌های ایرانی به روسیه پرداخته شده بود.
در مرداد گذشته هم شبکه خبری سی. ان. ان از مذاکره غیرمستقیم ایران و آمریکا در دو هتل جداگانه در دوحه پایتخت قطر خبر داد. سی ان ان به نقل از مقامات آمریکایی گفته بود: توافق تبادل زندانیان بین واشنگتن و تهران با میانجیگری قطر دو سال و نیم به طول انجامید.
در تیر ماه ۱۴۰۱ هم ایران و امریکا مذاکرات هسته‌ای غیرمستقیم برای احیای برجام در دوحه قطر داشتند.