آنچه در گزارش میدانی پیش رو میخوانید، مشاهدات خبرنگار دیدارنیوز از برخورد با راکبان و مسافران مترو است که به دلیل نداشتن حجاب موتورشان توقیف و تصویرشان ثبت میشود.
دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: سال گذشته در چنین روزهایی کشور در تب و تاب اتفاق تلخی بود که برای مهسا امینی رخ داد، قرار داشت. تدوام این شرایط به مدت چهار ماه تجربه عجیبی را هم برای مردم و هم حاکمیت رقم زد، پس از آن متولیان اداره کشور تصمیم گرفتند که برای حل این مشکل به سمت لایحهای به اسم لایحه حجاب و عفاف بروند، لایحهای که تا همین امروز بین شورای نگهبان و مجلس دست به دست میشود و خبری از تصویب نهایی آن نیست.
اما آنچه که این روزها در سطح شهر دیده میشود و خبرنگار دیدار آن را برای مخاطبان روایت میکند این است که عدهای پیش از اینکه متولی و مجری قانونی لایحه حجاب و عفاف مشخص شود، دست به کار شدهاند و از میدان تا چهاراه، ولی عصر و حتی ایستگاههای مترو به سراغ شهروندانی میروند که حجاب ندارند.
میدان ولی عصر، ساعت ۱۹:۳۰
از دور متوجه شلوغی ابتدای میدان ولی عصر نزدیک ایستگاه اتوبوسهای راه آهن -ولی عصر شدم، ترافیک و بوقهای ممتد و تجمع عدهای از مردم که موتور سیکلتهای بالای کفی (جرثقیلهای حمل موتور سیکلتهای متخلف) و افرادی که ملبس بودند توجه هر رهگذری را جلب میکرد؛ عدهای در حال چانهزنی و ممانعت از حمل موتور سیکلتهای روی کفی بودند و عدهای هم تنها نگاه میکردند.
شاید تصور کنید که موتورسواران از قوانین راهنمایی و رانندگی عدول کردند، اما اینطور نبود، دلیل توقیف موتورها که تعدادشان در مدت چند دقیقه بیشتر و بیشتر میشد، نداشتن حجاب ترکنشین موتور سیکلت بود!
روایت خبرنگار دیدار از این اتفاق مربوط به یک شب و دو شب نیست، بلکه هفتهها است که رهگذران و شهروندانی که در ساعات پایان کاری به دنبال راه فرار از ترافیک و شلوغی میدان ولی عصر هستند، این صحنه را میبینند.
درست در گوشه دیگر میدان و ورودی بلوار کشاورز، محل شناخته شده دیوارنگاره شهری که همواره حاوی پیامهای فرهنگی، دینی و اجتماعی است، خبری از حوادثی که در آن سوی میدان در حال رخ دادن است، نیست؛ گویا این سمت میدان، فرسنگها با آن سوی میدان فاصله دارد، حتی گویا خیابان و نقطه دیگری از شهر است. در این سمت مردم با شتاب از کنار هم میگذرند، خرید میکنند، غذا میخورند و یا مسیر خود را به سمت ایستگاه مترو کج میکنند. البته در ورودی ایستگاه بانوان چادری با ماسک خیلی آرام به شهروندان تذکر حجاب میدهند، عدهای واکنش نشان میدهند و عدهای هم بیتفاوت عبور میکنند...
چهارراه ولی عصر، ساعاتی قبل و بعد از ظهر
شرایط در چهارراه ولی عصر کمی متفاوت است، مدتهاست موتورسواران مشکیپوش در شمال شرقی این چهارراه صبح را ظهر و عصر را شب میکنند، این صحنه را تقریبا هر روز کسانی که در این منطقه تردد میکنند میبینند و واکنشی هم نسبت به حضور آنها ندارند و آنها نیز هم ....
اما در ضلع جنوب غربی، گاهی بانوان چادری بدون ماسک، بدون واکنش، ساعتهای زیادی را در این گوشه پر رفت و آمد این چهارراه به نظاره مینشینند، حضور گاه و بیگاه آنها سبب شده که بودن یا نبودن آنها خیلی به چشم نیاید؛ و در دل تئاتر شهر، در میان رفت و آمدهای زیاد علاقهمندان به تئاتر و نمایش، موتورسواران هم حضور دارند، برخی از آنها موتور سیکلتهای خود را در گوشهای پارک کرده و گروهی در پارک دانشجو قدم میزنند، اینجا هم نه خبر از درگیری است نه تذکر و نه هیچ تنشی؛ گویا اینجا همه به حضور هم عادت کردند.
ایستگاههای مترو، همین روزها
انتشار فیلم و عکسهایی از حضور بانوان چادری که در دو طرف مسیر تردد شهروندان در ایستگاههای مترو ایستادهاند، زمانی خبرساز شد که حضور آقایان با دوربینهای کوچک دستی که از مسافران عکس میگیرند، حساسیت جامعه را برانگیخت.
نکتهای که بیش از هر چیزی جلب توجه میکند حضور نیروهای فراجا روبروی گیتها و کنار حجاببانان است، وقتی به این نقطه میرسید، صدای آهسته و نرم تذکر حجاب خیلی توجهتان را جلب نمیکند تا اینکه بعد از عبور از خروجی با تعداد بیشتر حجاببانان و تذکر جدیتر روبرو میشوید؛ به شکلی که اگر پس از تذکر، شال یا روسری بهسر نکنید، پشت سرشان راه میافتند و با جدیت بیشتر تذکر رعایت حجاب میدهند.
زمانی که خبر استخدام ۴۰۰ نیرو با عنوان حجاببان از سوی شهرداری تهران در ایستگاههای مترو در رسانه ها منتشر شد،معاون زاکانی نخستین نفری بود که نسبت به این موضوع واکنش نشان داد و با رد این خبر گفته بود که این افراد با هدف انضباط شهری فعالیت میکنند نه بیشتر. در این میان شهردار تهران هم برای اینکه خودی نشان دهد و از معاون خود دفاع کند گفته بود که واژه حجاببان را از کجا خلق میکنید! اما حضور و استخدام این افراد را تکذیب نکرد زیرا پیشتر مدعی شده بود که بی حجابی را از سطح شهر جمع میکند اما اینکه چه کسی یا کسانی این اجازه را به شهردار دادهاند، نامشخص است!
سوال مهم؛ دقیقا ثبت تصاویر از شهروندان و مسافران برای چه کاری استفاده خواهند شد و به دست کدام نهاد میرسند؟ طبق قانون ضبط و ثبت تصویر از رهگذران خلاف قوانین شخصی و حریم خصوصی افراد محسوب میشود، ولی آنچه که این روزها نسبت به آن بیتوجهی میشود حفظ حریم شخصی و رعایت حقوق شهروندی است.
نکته دیگر اینکه در همین چند ماه اخیر درگیری میان حجاب بانان و مسافران مترو بارها خبرساز شده است و تجربه نشان داده حضور این گروهها نه تنها امنیت به همراه ندارد، بلکه ممکن است باعث درگیری و نزاع و حتی اتفاقهای بدتری شود، از این رو در چند روز اخیر خیلی از رسانهها نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند و افرادی مانند عباس عبدی، محمد مهاجری، محسن برهانی و بسیاری از صاحب نظران ضمن انتقاد از این رفتار خواستار تجدیدنظر تصمیمگیران و حاکمیت درباره موضوع حجاب هستند و دلیل اصلی آن هم بلاتکلیف بودن لایحه حجاب و عفاف است.