از ابراهیم رئیسی گرفته تا وزیر آموزش و پرورش در حالی از دستاورد‌های جدید در آغاز سال تحصیلی با تکیه بر کلمه "ما می‌توانیم" خبر دادند که طبق آمار بیش از ۲۰ درصد دانش آموزان کلاس اولی ثبت نام نکرده‌اند!
دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: زنگ بازگشایی مدارس که امروز به صدا درآمد، ابراهیم رئیسی با نوشتن کلمه "ما می‌توانیم" خواست یک سال تحصیلی پر بار را نوید بدهد و نشان دهد که هم خودش و هم وزیرش با آگاهی کامل، برنامه‌ای مدون برای تحصیل دانش‌آموزان دارند، اما کمتر از یک ماه پیش مجتبی هاشمی، مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش و پرورش گفت: ۲۷ درصد کلاس اولی‌ها هنوز ثبت‌نام نکرده‌اند!
این مقام مسئول در آموزش و پرورش این را هم اضافه می‌کند که بررسی آمار‌ها نشان می‌دهد طی پنج سال تحصیلی، بیش از چهار میلیون دانش‌آموز از تحصیل بازمانده‌اند و به استناد همین آمار‌هایی که هر چند وقت یکبار مقامات دولتی می‌دهند؛ تعداد مردودی‌ها، جاماندگان از تحصیل، تارکان تحصیل از مواردی است که در این پرونده جا می‌گیرند. حلقه مفقوده این پرونده هم مدیریت در وزارت آموزش و پرورش است.
سال تحصیلی گذشته چه برای مدرسه‌ای‌ها و چه برای دانشجویان سال عجیب و پر فراز و نشیبی بود، آن‌ها که تازه بحران کرونا و آموزش آنلاین را با تمام سختی‌ها گذرانده بودند تصور می‌کردند که قرار است بی حاشیه و بدون مشکل درس بخوانند، اما این طور نشد، جامعه با ماجرای مرگ مهسا امینی ملتهب شد و این روند تا ماه دی ادامه داشت.
اما ماجرا به اینجا ختم نشد و از بهمن ماه خبر‌هایی مبنی بر استشمام بوی نامطبوع به همراه مسمومیت متوالی در مدارس سراسر کشور حسابی خبرساز شد و عجیب اینکه این اتفاق‌ها خاص در مدارس دخترانه رخ داد.
دامنه این اتفاق‌ها تا آنجایی پیش رفت که خبر فوت چند دانش آموز، بحران تازه‌ای را برای کشور به وجود آورد. با اینکه همه تصور می‌کردند که با پایان سال ۱۴۰۱ همه این ماجرا‌ها پایان می‌یابد، اما با شروع مدارس در هفته‌های اول سال ۱۴۰۲، خبر مسمومیت دانش آموزان دوباره خبرساز شد تا جایی که همه دستگاه‌ها مجبور به مداخله و پیگیری آن شدند، هر چند که تا زمان انتشار این مطلب هیچ گزارش موثقی از اینکه نهایتا این مسمومیت‌ها توسط چه کسی یا کسانی انجام شد و چرا پلیس هیچ مظنونی را در این رابطه دستگیر و بازجویی نکرد، منتشر نشد.
ماجرای مسمومیت دانش آموزان تا به آنجا پیش رفت که بسیاری از خانواده‌ها در همان روز‌ها و هفته‌های اول تصمیم گرفتند فرزندان خود را به مدرسه نرفتند و در نهایت باز هم این دانش آموزان بودند که تاوان کم‌کاری‌ها و عدم رسیدگی به مشکلات را پس دادند.
حالا با آغاز سال تحصیلی جدید درست زمانی که نمایندگان مجلس در حال بررسی لایحه عفاف و حجاب و تعیین جریمه و باید و نباید‌های حجاب دانش‌آموزان بودند، تعدادی از دانش آموزان یک به یک قید مدرسه را زدند در حالی که موضوع مهم در اولویت رسیدگی نمایندگان مجلس هم قرار نگرفت!
جاماندگان از تحصیل و ترک تحصیل کننده‌گان دو ردیف مهم در نظام آموزشی ایران هستند، اما در سال‌های اخیر تغییر چشمگیری در این مورد شاهد نبودیم. حالا در آستانه آغاز سال تحصیلی جدید، بار دیگر این دو گروه، نگرانی‌ها را درباره وضعیت آموزشی در ایران بیشتر کرده است.
بحران در ساختار آموزش کشور زمانی نگران‌کننده می‌شود که خردادماه سال جاری مجتبی همتی‌فر، رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک گفت که ۵۰ هزار نفر از دانش‌آموزان پایه اول مجبور به تکرار پایه شدند. علت آن هم این است که کودکان آمادگی لازم برای ورود به کلاس اول را ندارند.
از طرف دیگر معصومه نجفی پازوکی، معاون ابتدایی وزارت آموزش و پرورش هم چندی پیش به ایسنا گفته بود که ۱۶۰ هزار و ۴۷۹ کودک ۶ تا ۱۱ ساله ایرانی بازمانده از تحصیل شناسایی کرده‌اند. کودکانی که شرایط خاصی ندارند و وضعیت آن‌ها برای تحصیل معمولی و عادی است.
البته این را هم باید مد نظر داشت که ممکن است آمار‌ها با واقعیت جاری در سطح جامعه تفاوت داشته باشد و با توجه به شرایط اقتصادی و بحران‌های اجتماعی متعدد، امکان اینکه تعداد دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در برخی از نقاط کشور بیشتر از این آمار باشد دور از ذهن نیست.
مجید حسینی، پژوهشگر و استاد دانشگاه که چندی پیش با دیدارنیوز گفت‌و‌گو داشت، درباره وضعیت آموزش و پرورش و شرایط کنونی گفته بود که آموزش همگانی وظیفه دولت و حاکمیت است، اما در دوره هاشمی رفسنجانی این ماجرا تغییر کرد. آن زمان هاشمی گفته بود که هزینه‌های آموزش عمومی را باید به عهده مردم بگذاریم در صورتی که هزینه‌های آموزش باید از پول نفت تامین شود و با اجرای این طرح معلوم نشد پول نفت کجا رفت.
به گفته او، مشهد بزرگترین مرکز بازمانده از تحصیل کشور بعد از سیستان و بلوچستان است، شهر مشهد، کنار امام رضا و آستان قدس! کسانی که از شهر مشهد به حاشیه رانده شدند بزرگترین مشکل شان سرمایه داری مسکن است هر چند که آن‌ها آموزش، درمان، آب و نان هم ندارند.
ابراهیم رئیسی در آغاز سال تحصیلی جدید گفت: «امسال به جای پرسش مهر، قصد دارم پویش مهر را مطرح کنم» و در ادامه هم از دانش آموزان خواسته برای ساختن کشوری بهتر دولت را همراهی کنند. شاید به نظر این صحبت‌ها خیلی جذاب و انگیزشی باشد، اما کاش آقای رئیس جمهور درباره وضعیت دانش آموزانی که به دلیل شرایط اقتصادی که دولت او برایشان به یادگار گذاشته صحبت می‌کرد و راه حلی برای این مشکل می‌یافت، زیرا سازگاری و همراهی دانش آموزان در شرایط کنونی، بحرانی از کشور حل نخواهد کرد.
از سوی دیگر رضا مراد صحرایی وزیر آموزش و پرورش هم بدون اینکه به آمار بازماندگان از تحصیل اشاره‌ای کند، گفت: «مهمان ۶۰۰ هزار دانش آموز اتباع هستیم!» البته تنها آماری که او اعلام کرد این بود که امروز بیش از ۱۶.۵ میلیون دانش آموز و حدود یک میلیون معلم، مدیر، معاون مدرسه و کارکنان آموزش و پرورش در بیش از یکصد هزار مدرسه دولتی و قریب به ۲۰ هزار مدرسه غیر دولتی و بیش از ۳ هزار کانون فرهنگی، تربیتی، آموزشی و پرورشی میزبان ۸ میلیون و ۱۵۰ هزار دختر و حدود ۸.۵ میلیون پسر خواهند بود.
در نهایت اینکه حال آموزش همگانی و عمومی کشور خوب نیست و بهتر است دولت ابراهیم رئیسی و وزیر آموزش و پرورش به جای ارائه طرح و برنامه‌های تکراری بی نتیجه مانند پرسش مهر و پویش مهر! برای جاماندگان از تحصیل فکر جدی کنند.