افزایش بین ۴۰ تا ۱۰۰ درصدی سهم بودجه برخی نهاد‌ها و سازمان‌های خاص در سال ۱۴۰۲ ابهامات و سوالات زیادی را در افکار عمومی ایجاد کرده است. رضا امیدوار تجریشی کارشناس اقتصادی به برخی از این پرسش‌ها پاسخ داد.
دیدارنیوز ـ اسفندیار عبداللهی: رضا امیدوار تجریشی دبیر کل هیات امنای خانه صنعت معدن تجارت جوانان ایران در گفتگو با سرویس اقتصادی دیدارنیوز در پاسخ به این پرسش که بودجه سال ۱۴۰۲ را به طور کلی چگونه ارزیابی می‌کنید، گفت: «در بودجه سال ۱۴۰۱ که در حال حاضر روز‌های پایانی آن را پشت سر می‌گذاریم، با کسری مواجه است و در سال ۱۴۰۲ نیز به همین منوال خواهد بود».
وی با بیان اینکه بودجه ۱۴۰۲ را نیز بر پایه درآمد مالیاتی و فروش نفت نوشته‌اند، یادآور شد: «قرار است عمده این بار را درآمد مالیاتی به دوش کشیده و قطار اقتصادی کشور را به حرکت در آورد».
امیدوار تجریشی با تاکید بر اینکه از موافقین درآمد‌های مالیاتی است، خاطرنشان کرد: «درآمد مالیاتی این کشور باید در گردش باشد و درآمد حاصل از نفت در توسعه و ایجاد زیر ساخت‌ها هزینه شود».
عضو شورای مرکزی حزب اعتمادملی درباره توزیع بودجه در نهادهای فرهنگی، خدماتی، صنعتی، عمرانی و امنیتی اظهار کرد: «مشاهده می‌کنیم افزایش بودجه برخی از سازمان‌ها و ارگان‌ها نسبت به دیگر بخش‌ها بیشتر است».
این فعال حوزه اقتصادی درباره افزایش حدود ۴۰ درصدی بودجه ۱۴۰۲ گفت: «به دلیل تورم این موضوع یک مساله طبیعی است، اگر تورم کنترل نشود، به بودجه هم سرایت می‌کند، به همین دلیل هم شاهد افزایش سهم برخی از نهاد‌ها و سازمان‌ها از بودجه هستیم».
دبیر کل هیات امنای خانه صنعت معدن تجارت جوانان ایران با اشاره به اینکه سازمان برنامه و بودجه، فقط سازمان بودجه نیست، افزود: «این سازمان متصدی تنظیم برنامه دخل و خرج کشور هم هست، به همین دلیل از دو بخش برنامه و بودجه تشکیل شده است، لذا اگر مشکلی در روند بودجه و توزیع آن پیش می‌آید یا انتقاداتی بر آن وارد می‌شود، ریشه در اصل "برنامه" دارد».
امیدوار تجریشی درباره افزایش نهادهای نظامی و امنیتی گفت: «با توجه به فضای خصمانه‌ای که علیه ایران وجود دارد، باید ردیف بودجه در آن بخش افزایش یابد و طبیعی است. البته بهترین مساله برای افزایش بودجه، ثبات اقتصاد است، اگر در کشور ما ثبات اقتصادی رخ بدهد قطعا امنیت ما بیشتر خواهد شد و شاهد وقایعی مانند ۹۶، ۹۸ و... نخواهیم بود که ریشه بروز خیلی از مسائل و اتفاقات یاد شده، می‌تواند اقتصادی باشد».
وی اظهار کرد: «ما هر سال شاهد افزایش قیمت خوراک پتروشیمی‌ها هستیم، حامل‌های انرژی ما باید بر اساس نرخ جهانی باشد و این در حالی است که به پتروشیمی‌ها سوبسید می‌دهیم و آن‌ها محصول خود را به قیمت جهانی می‌فروشند. از طرفی بخشی از درآمد‌های حاصل از صادرات غیر نفتی ما به دلیل این اختلاف قیمت حامل‌های انرژی است که ما به پتروشیمی‌ها می‌دهیم و پتروشیمی‌ها از این درآمد صادرات انجام می‌دهند».
این فعال اقتصادی در مورد خطرات اجتماعی ناشی از افزایش قیمت سوخت در کشور، بر گازوئیل متمرکز شد و عنوان کرد: «اگر ما روش پلکانی را در افزایش قیمت حامل‌های انرژی به صورت سالیانه اتخاذ کنیم، با شوکی مانند آبان سال ۹۸ مواجه نخواهیم بود».
وی اضافه کرد: «مجلس و دولت توافق کنند، سالیانه بنزین، گاز و گازوئیل را ۵ الی ۱۰ درصد افزایش دهند. توجه داشته باشیم چند سالی است که افزایش قیمت گازوئیل را نداشته‌ایم و زمزمه‌هایی نیز در مورد افزایش قیمت حامل‌های انرژی به گوش می‌رسد. اینجا است که باید گفت؛ به چه دلیل تا کنون در گازوئیل افزایش قیمت نداشته‌ایم و تمام این فشار بر روی بنزینی بوده که در سبد خانوار تاثیر مستقیم دارد؟
عضو شورای مرکزی حزب اعتمادملی با تاکید بر اینکه کار مهم دیگر کنترل نقدینگی است، اظهار کرد: «کنترل نقدینگی را باید در بودجه در دستور کار قرار دهیم و به دنبال جذب سرمایه برویم. از طرفی دولت و سازمان‌ها و نهادهای وابسته به آن، اگر ساختمان یا املاک مازاد خود را می‌فروشند، پول آن را به حقوق کارکنان تبدیل نکنند، بلکه آن را سرمایه گذاری کنند».
امیدوار تجریشی در باره وضعیت اقتصادی حال حاضر ایران، در پاسخ به پرسشی در همین رابطه، گفت: «برای این که مملکت را خوب مدیریت کنیم باید اصلاح سیاست خارجه را در دستور کار قرار دهیم. هزینه‌های جنگ‌های سیاسی خارجی یا تنش‌های سیاست خارجی، به اقتصاد و بخش خصوصی باز می‌گردد و صادر کننده و تولید کننده و بازرگان ما هزینه بالای ترانسفر پول را می‌پردازد و همچنان هزینه صادرات و جابجایی برای ما بالا است، اگر ما این مسائل را رفع کنیم قطعا می‌توانیم از ظرفیت‌های بسیاری استفاده کنیم».
وی ادامه داد: «ای کاش در سیاست خارجه خود مقداری حتی از کشور چین الگو برداری می‌کردیم که در چه معادلاتی حضور جدی دارد و در چه معادلاتی سکوت اختیار می‌کند».
دبیر کل هیات امنای خانه صنعت معدن تجارت جوانان ایران در بخش دیگری از این گفتگو اظهار کرد: «اگر ما بخواهیم در مورد بودجه نگاهی داشته باشیم و فقط رقم بودجه را بالا ببریم، ولی کارایی نداشته باشیم، نفعی برای کشور ندارد. باید به نهاد‌هایی بودجه بیشتر بدهیم که کارایی و سود آوری بیشتری از نظر مادی و معنوی داشته باشند».
وی درباره افزایش بودجه نهادهای مذهبی و فرهنگی تاکید کرد: «ما از نهادهای فرهنگی در زندگی شخصی و اجتماعی ملت، خروجی خاصی را شاهد نیستیم. خیلی از این نهاد‌ها باید ادغام شوند و از موازی کاری جلوگیری کرد. در این حالت بخش زیادی از ردیف‌هایی که هدر می‌روند به سمت تولید، خدمات و تقویت صادرات می‌رود».
رضا امیدوار تجریشی با بیان اینکه تنها راه نجات کشور از این حالت، اصلاح ساختار اقتصادی است، تصریح کرد: «این اصلاح ساختاری باید به گونه‌ای باشد که یک نهاد یا سازمان مشخص برای اقتصاد کلان کشور برنامه ریزی کند، نه این که چندین شورا مانند، شورای عالی سران سه قوه، شورای عالی هیات دولت در اقتصاد، بانک مرکزی، شورای پول و اعتبار و ... تصمیم گیری کنند».