حوادث اخیر بهانه‌ای شد تا دیدار در سلسله گفتگو‌هایی با جامعه شناسان و استادان دانشگاه در قالب برنامه‌ای به نام "اصل ۲۷" این اتفاقات را واکاوی و راه حل‌هایی برای برون رفت از آن بیابد؛ دهمین میهمان این برنامه دکتر کامل دلپسند جامعه شناس و پژوهشگر بود.
دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: دکتر کامل دلپسند، جامعه شناس، استاد دانشگاه و پژوهشگر است و تخصص او در حوزه استان‌های مرز نشین و خاص‌تر کردستان سبب شد گفتگوی ما درباره حوادث اخیر علاوه بر تحلیل شرایط موجود از بعد جامعه شناسی با طرح این پرسش که اگر مهسا امینی "کرد" نبود، این اتفاق‌ها می‌افتاد، آغاز شود که او در این باره می‌گوید: بی شک اگر مهسا کرد نبود، مرگ او هیچ وقت دیده نمی‌شد، مانند صد‌ها اتفاق مشابه - آن مادری که جلوی ماشین گشت ارشاد داد می‌زد که دختر من مریض است و او را نبرید- این ماجرا هم مقطعی مورد توجه قرار می‌گرفت.
او در ادامه به موضوعات مهم دیگری هم اشاره کرد که یکی از این موضوعات درباره دلیل اصلی بروز این پدیده اجتماعی بود: "اگر بخواهیم از نگاه جامعه شناسی حوادث اخیر را بررسی کنیم باید گفت که پدیده‌های اجتماعی یک علت مهم دارند که باید علت آن را در وقایع ماقبل آن جستجو کرد."
او با تاکید روی این موضوع که در اعتراضات اخیر همه اقشار از کودکان تا بزرگسالان حضور داشتند، می‌گوید: هر چند که حاکمیت اسم این افراد معترض را اغتشاشگر و انقلابیون نامید، اما در نهایت جنس مطالبات در ماه‌های اخیر که یک دفعه ظهور کرد، ریشه در گذشته داشت.
ویدیوی کامل این گفتگو را در سایت دیدار و آپارات ببینید.
دلپسند با بیان اینکه بسیاری از جامعه شناساسان می‌گویند اعتراضات اخیر دلایلی خاصی دارد و باید برای آن کاری کرد، ادامه می‌دهد: انباشت خواسته‌های اجتماعی و نادیده گرفته شدن این خواسته‌ها از سوی حاکمیت، جامعه را با یک بحران جدی روبرو کرده و تا زمانیکه این خواسته‌ها اجابت نشود و حاکمان صدای مردم را نشوند و به جای حل مساله به دنبال سرکوب باشند، مشکلی حل نمی‌شود.
این پژوهشگر این را هم اضافه می‌کند وقتی کارگزاران ناکارآمد به جای شنیدن اعتراض‌ها و حل مشکلات به دنبال سرکوب هستند زمینه‌ای برای مداخلات داخلی و خارجی که بعضا ممکن است آسیب‌های بدتری را به همراه داشته باشد، شکل می‌گیرد.
به گفته این جامعه شناس پیش از این اعتراضات مردم سیاسی و اقتصادی بود، حالا جنس این اعتراض‌ها اجتماعی است و نکته قابل توجه اینکه انباشت خواسته در استان‌هایی مانند تهران با کردستان و سیستان و بلوچستان تفاوت زیادی دارد، زیرا انباشت خواسته‌های آن‌ها شکل دیگری دارد که برخی از آن‌ها بعضا قدمت ۴۰ و چند ساله دارد.
به گفته این پژوهشگر سهم استان‌های مرزی و کردستان و سیستان و بلوچستان ار اعتراضات اخیر تیر جنگی بود، اما در شهر‌های دیگر از تیر‌های پینت بال استفاده کردند، چرا آیا تیر پیت بال در مناطق مرزی کار نمی‌کند! و نکته مهمتر اینکه هم جنس اعتراضات و هم مدل سرکوب در استان‌های مذکور تفاوت زیادی داشت.
دلپسند روی این موضوع تاکید زیادی دارد که کردستان در حوادث اخیر ۱۱۰ کشته داشته که این رقم در کل کشور آنطور که مسئولان می‌گویند ۴۸۸ نفر است، اما با این وجود پدران و مادران کرد با رفتار و مقاومت خود نشان دادند که آزادی را بیشتر از فرزندانشان دوست دارند؛ آن‌ها معتقدند که مقاومت خود زندگی است در جامعه‌ای که بطن ش مقاومت است با سرکوب ساکت نمی‌شود.
او می‌گوید: چرا حاکمیت پاسخ درستی به حادثه مهسا امینی نداد و برای اینکه دلیل کشته شدن یک نفر را نگوید ۵۰۰ نفر را کشت؛ نمازگزاران را کشت؛ کودکان را کشت این در حالی است که حق معترضان کشته شدن نیست بلکه اگر کاری کرده باشند باید محاکمه شوند.