امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو گفت: باید این پرسش را مطرح کرد که اگر کالایی در بازار به صورت مجانی عرضه شود، امکان دارد که با استقبال مردم مواجه نشود؟ طبق تجربه‌های پیشین، ونزوئلا در قبال صادرات خودرو‌های ایرانی مبلغی را به ایران پرداخت نکرد و در عمل این خودرو‌ها در ونزوئلا به‌صورت مجانی عرضه شد!
دیدارنیوز: خودروسازان فرآیند صادرات محصولات‌شان را آغاز کرده‌اند. اما آیا صادرات خودرو به کشور‌های خارجی به‌صرفه است؟ خودرو‌های ایرانی توان رقابت در بازار‌های جهانی را دارند؟
پس از انتشار خبر صادرات خودرو توسط ایران‌خودرو به ارمنستان، این‌بار نوبت به سایپا و صادرات خودرو به ونزوئلا رسید. اولین محموله هزار دستگاهی سایپا شامل خودرو‌های کوییک و ساینا هفته گذشته به ونزوئلا صادر شد. محمدعلی تیموری، مدیرعامل گروه خودروسازی سایپا، در همین رابطه گفت: تا پایان سال صادرات خودرو‌های گروه سایپا به عراق و ونزوئلا ۴۰ میلیون دلار خواهد بود. اما آیا صادرات خودروسازان در این شرایط کار خوبی است؟
امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو، به بررسی مزایا و معایب صادرات خودروسازان به کشور‌های دیگر می‌پردازد.
آیا بازار ونزوئلا از خودرو‌های ایرانی استقبال می‌کند؟
در ابتدا باید این پرسش را مطرح کرد که اگر کالایی در بازار به صورت مجانی عرضه شود، امکان دارد که با استقبال مردم مواجه نشود؟ طبق تجربه‌های پیشین، ونزوئلا در قبال صادرات خودرو‌های ایرانی، مبلغی را به ایران پرداخت نکرد و در عمل این خودرو‌ها در ونزوئلا به‌صورت مجانی عرضه شد.
در این شرایط نباید تعجب کرد که چگونه فرآیند صادرات خودرو صورت می‌گیرد و نباید نگران استقبال بازار ونزوئلا از خودرو‌های ایرانی بود. البته در رابطه با استقبال بازار ونزوئلا از محصولات خودروسازان ایرانی باید این مساله را مطرح کرد که آیا خودروسازان برای بازار قرار است خودرو صادر کنند یا به عده‌ای خاص خودرو بدهند. اگر فرض اول درست باشد، باید یادآور شد که ونزوئلا گزینه مناسبی برای بازار صادراتی‌ها نیست؛ مگر عکس آن ثابت شود.
خودروسازان صادرات را برای منبع درآمد می‌خواهند. اما براساس تجربه‌های پیشینی که خودروسازان ایرانی از صادرات خودرو به ونزوئلا دارند، به نظر می‌رسد این دوره از صادرات هم سودآور و موفقیت‌آمیز نخواهد بود. در حال حاضر بهترین گزینه برای صادرات خودرو کشور عراق است. زیرا بر اساس تجربه‌های صادراتی پیشین، این کشور برخلاف ونزوئلا در هر شرایطی هزینه خودرو‌های صادراتی را پرداخت می‌کرد.
این احتمال نیز وجود دارد که خودروسازان صرفا برای بازاریابی در سطح جهانی اقدام به صادرات خودرو کرده‌اند. این اقدام در شرایط عادی صحیح است. صادرات خودرو نیاز به پیوستگی دارد تا مردم آن کشور به آن محصول صادراتی اعتماد کنند. اما متاسفانه در گذشته هم هیچ پیوستگی در صادرات خودروسازان وجود نداشت.
آیا اصلاً خودرو‌های ایرانی توان رقابت در بازار‌های جهانی را دارند؟
در ایران محصولاتی هستند که توان رقابت در عرصه جهانی را دارند. برای مثال، تارا، تارا اتوماتیک، دنا و دنا پلاس اتوماتیک خودرو‌هایی هستند که نسبت به سایر خودرو‌های ایرانی کیفیت بهتری دارند. البته این خودرو‌ها در بازار‌های خارجی نیز قیمت کمی ندارند. با این حال، در چند وقت اخیر قیمت‌ها رقابت‌پذیر شده‌اند.
اما همین خودرو‌ها نیز هنگامی که به ونزوئلا صادر شوند با توجه به هزینه‌های حمل‌ونقل زیاد، قیمت آن‌ها بیشتر می‌شود. در این صورت، به نظر می‌رسد در صورت دریافت پول هم سود کمی عاید خودروسازان شود.
چرا مردم از این خودرو‌ها که توان رقابت در بازار‌های جهانی دارند ناراضی‌اند؟
خودروسازان خودرو‌های خوب و به‌روزی را نسبت به قیمت تمام‌شده آن‌ها طراحی کرده‌اند. اما در مرحله تولید انبوه با مشکل مواجه‌اند و محصولات‌شان دچار نوسان کیفیت هستند. یعنی مشکل خودرو‌های تولید داخل طراحی آن‌ها نیست، بلکه مشکل در نوسان کیفیت آن‌هاست.
اگر اراده بر تولید یک‌نواخت کیفی در خودروسازان وجود داشته باشد، بخشی از نارضایتی‌های مردم برطرف می‌شود. اما باید توجه داشت که در این صورت، تیراژ خودروسازان افزایش نخواهد یافت.
چگونه خودروسازان به کشور‌های خارجی خودرو صادر می‌کنند در حالی که عرضه محصولات‌شان به بازار به‌صورت قطره‌چکانی است؟
صادرات خودرو اقدام خوبی است که خودروسازان باید برای به دست آوردن بازار جهانی تلاش بسیاری کنند. خودروسازان دیگر کشور‌ها نیز برای تحقق این هدف گاهی از عرضه خودرو در کشور خود می‌کاهند و صادرات می‌کنند.
در پاسخ به این سوال باید بررسی کرد که خودروسازان برای کسب سود بیشتر صادرات می‌کنند یا صرفا به دلایل سیاسی این اقدام صورت می‌گیرد.
اگر خودروسازان قصد کسب سود و گسترش روابط تجاری داشته باشند، درآمدشان افزایش و به تبع آن ارزش پول ملی افزایش می‌یابد. بالا رفتن ارزش پول ملی در نهایت هم به سود خودروسازان است و هم به سود مردم.