حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس با بیان اینکه ایران از روسیه ضربه و بازی خورده است، گفت:ای کاش وزارت امور خارجه مواضع سنجیده و حقوقی نسبت به ارسال پهپاد به روسیه می‌گرفت.
دیدارنیوز: حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه در خصوص موضوع پهپاد‌های ایرانی گفت: این هیاهویی که برخی از کشور‌های غربی به راه انداختند که ایران برای کمک به جنگ اوکراین موشک و پهپاد در اختیار روسیه قرار داده، بخش موشکش کاملا غلط است؛ بخش پهپادش درست است و ما تعداد معدودی پهپاد، ماه‌ها قبل از جنگ اوکراین در اختیار روسیه قرار دادیم.
پیش از این برخی مقامات وزارت خارجه از جمله سخنگوی این وزارت خانه گفته بود که ایران سلاحی برای استفاده روسیه در جنگ علیه اوکراین نفرستاده است. در ارتباط با این موضوع گفتگویی با حشمت الله فلاحت پیشه رئیس پیشین کمیسیون امنیت ملی مجلس انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
به نظر شما نفع و ضرر ایران از ارسال پهپاد به روسیه چیست؟
واقعیت این است که در طول تاریخ کمتر کشوری وجود دارد که مانند ایران از روسیه بازی خورده باشد. در ماجرای ارسال پهپاد مانند پرونده احیای برجام ایران از روسیه بازی خورد. روس‌ها ابتدا اعلام کردند پهپاد‌هایی که از ایران وارد کرده اند کیفیت رضایت بخش ندارد و ما راضی نیستیم. اما بعد از هجمه‌های گوناگون وزیر خارجه اعلام کرده که ایران قبل از جنگ اوکراین به روسیه پهپاد داده است.
ایران بیش از ۳ دهه است که با روسیه مناسبات نظامی دارد. مانور مشترک نظامی، تبادل تجهیزات نظامی، برگزاری مسابقات نظامی و ... از جمله فعالیت‌های مشترک تهران-مسکو در زمینه دفاعی و نظامی است. کاش وزارت امور خارجه از ابتدا مواضع سنجیده و حقوقی نسبت به ارسال پهپاد به روسیه می‌گرفت.
به طور مثال طبق کنوانسیون‌های بین المللی وقتی کشوری در ماجرای جنگی اعلام بی طرفی می‌کند این مبنای تحلیل سایر کشور‌ها نسب به رویکرد آن کشور است. اینکه اسلحه‌ای از یک کشور در جایی کاربرد داشته باشد مبنای حقوقی ندارد. در طول جنگ تحمیلی ۳۶ کشور دنیا به صدام اسلحه داده بودند، اما اغلب این کشور‌ها اعلام بی طرفی کرده بودند. حتی ۳۵۰ شرکت غربی صدام را به سلاح غیر متعارف شیمیایی مجهز کرده بودند.
از زمانی که زلنسکی علیه ایران اظهاراتی را عنوان می‌کرد به دلیل اینکه طرف مقابل آن روسیه بود دست دیپلمات‌های ایرانی می‌لرزید که یک موضوع مقتدرانه‌ای داشته باشند. سیاست فرسایشی شدن جنگ در اوکراین کارایی خود را از دست داده است. زلنسکی تلاش می‌کند در پوشش فشار بر ایران سیاست‌های جنگ را به پیش ببرد. جنگی که منجر به نابودی اوکراین شده است. او می‌توانست با سیاست مانع از بروز جنگ شود، اما امروز اوکراین به ویرانه تبدیل شده است. همسر زلنسکی اظهار نگرانی کرده که حمایت کشور‌های غربی از اوکراین در حال کاهش است.
در دنیای غرب که مردم به زندگی همراه با رفاه و سرمایه داری عادت کردند در دراز مدت نمی‌توانند زندگی خود را فدای جنگی فرسایشی در اوکراین کنند. متاسفانه آن چیزی که قابل توجیه نیست ضعف دیپلماسی رسمی و عمومی وزارت خارجه است که اینگونه انفعالی در حال کنشگری است. موضوع ارسال پهپاد به عنوان یک خط خبری از سوی روسیه شکل می‌گیرد توسط اوکراین ادامه پیدا می‌کند و بعد به مجامع عمومی کشانده می‌شود و تازه امروز یک موضوع انفعالی از سوی وزیر امور خارجه بیان می‌شود. در حالی که بنده بار‌ها در مصاحبه هایم پیش از این گفته بودم که ۳۰ سال مناسبات نظامی ایران با روسیه بستر را برای تبادل هر سلاحی بین دو طرف آمده می‌کند، اما این به معنای نقض بی طرفی یک کشور نیست.
آیا موضوع ارسال پهپاد می‌تواند نقض قطعنامه ۲۲۳۱ و بازگشت مکانیسم ماشه باشد؟
خیر. هیچگونه ارتباطی ندارد. مکانیسم ماشه کاملا مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران است. تعهدات ایران در برجام و قطعنامه پشتیبانش یعنی ۲۲۳۱ صراحتا می‌گوید اگر ایران در زمینه نظارت‌ها و همکاری‌ها کوتاهی نشان دهد و اگر یک کشور عضو اعتراض کند مکانیسم ماشه فعال خواهد شد. محدودیت ایران برای ارسال و واردات تسلیحاتی نظامی تمام شده و این یک بلوف سیاسی است.
ممنوعیت واردات و صادرات سلاح طبق قطعنامه ۲۲۳۱ تا چه زمانی بوده است؟
اینکه گفته می‌شود این ممنوعیت تا سال ۲۰۲۳ بوده درست نیست. تحریم ایران در این زمینه تا سال ۲۰۱۸ بوده و اکنون تمام شده است. این موضوع هم ربطی به قطعنامه ندارد. سلاح‌های ارسالی متعارف است و محدودیت برای آن وجود ندارد.
امروز بالاترین تنوع سلاح‌های نظامی در طول تاریخ از اوکراین است. اوکراین از سراسر جهان موشک و تجهیزات نظامی دریافت کرده است. بنده معتقدم که زلنسکی از هر موضوعی مانند پهپاد برای لاپوشانی سیاست خودش استفاده می‌کند. وزارت خارجه باید یک سیاست کلانی اتخاذ کند و آن این است که باید گلیم منافع ایران را از بحران‌های جهانی خارج کند. بنده در زمان برجام هم چنین توصیه‌ای کردم و گفتم گلیم برجام باید از جنگ اوکراین خارج شود، اما کسی توجه نکرد. امروز هم معتقدم باید گلیم ایران را از این دنیای متلاطم خارج کرد.
نظر شما در ارتباط با اظهارات بایدن و قطعنامه گروه هفت علیه ایران چیست؟
به نظر بنده این اظهارات و بیانیه‌ها در راستای تضعیف قدرت چانه زنی ایران در مذاکرات اتخاذ می‌شود. ایران تنها کشوری است که پرونده اش ذیل فصل ۷ قرار گرفت، اما بدون جنگ خارج شد. امروز هم سعی می‌کند موضع متقابل را نسبت به آمریکا و اروپا حفظ کند.
از زمانی که پهپاد آمریکایی در آسمان ایران ساقط شد و ایران حمله تحقیر آمیزی را به عین الاسد انجام داد عملا آمریکایی‌ها دیگر گزینه نظامی علیه ایران رو میز ندارند. آمریکایی‌ها توان تغییر در داخل ایران را هم ندارند، اما این مسائل را مطرح می‌کنند تا توان چانه زنی ایران را محدود کنند. مسئولان باید ساز و کاری را برای پیشگیری و حل اختلافات برای جلوگیری از آسیب به منافع ملی اتخاذ کنند. بخشی از مسائل که در کشور شکل می‌گیرد ناشی از افراطی گری‌هایی است که متاسفانه باعث نشنیدن صدای مردم شده است. عده‌ای افراطی روز به روز بخشی از جامعه ایران را طرد می‌کنند و توان شنیدن صدای مخالف را ندارند. به عقیده بنده کشور نیازمند اصلاحات است. کشور‌های غربی هم حسن نیتی نسبت به ایران ندارند. افراطی‌ها که جامعه را به تنش می‌کشند وقتی مشکل بزرگ شد به کنجی می‌روند، ولی مردم را دچار چالش می‌کنند.
پیام فیض - روزنامه ستاره صبح