خطر «سونامی سرطان» بیخ گوش ساوه؛ دلیل مماشات مسئولین چیست؟!

اگر در نتیجه بی‌توجهی مسئولان در عمل به وظایف ذاتی خویش چاره‌ای برای معضلات زیست محیطی بویژه زباله‌های صنعتی و البته پسماندسوزی چه عمدی و چه غیرعمدی در ساوه اندیشیده نشود، سونامی بیماری‌هایی همچون سرطان بیخ گوش این شهر خواهد بود و این تنها یکی از تبعات این نابسامانی است، بویژه اینکه ساوه با معضل عظیم خشکسالی نیز دست و پنجه نرم می‌کند که خود عامل بسیاری از معضلات زیست محیطی دیگر از جمله آلودگی هوای ناشی از ریزگردهاست، ریزگرد‌هایی که بخشی از کشور‌های همسایه می‌آیند و بخش مهمی نیز از کوه‌های زباله برمی خیزند.

کد خبر: ۱۳۳۴۴۹
۰۹:۵۸ - ۲۱ تير ۱۴۰۱

دیدارنیوز: وقوع آتش سوزی‌های مکرر در مجتمع فناوری زیست پسماند ساوه در چند سال اخیر، این سوال را در ذهن عموم و فعالان محیط زیست ایجاد کرده است که دلیل اینهمه حریق در این مجتمع چیست و حتی احتمال عمدی بودن ایجاد حریق ها، موضوعی است که از سوی فعالان حوزه محیط زیست مطرح می‌شود.

در پی وقوع دو آتش سوزی گسترده طی هفته گذشته به فاصله ۲۴ ساعت در این مجتمع این سوال مطرح می‌شود که چرا با وجود تعطیل اعلام شدن مجتمع فناوری زیست پسماند ساوه از سوی سازمان محیط زیست از چندماه پیش، همچنان پسماند‌های صنعتی و ویژه در این مجتمع تخلیه و شبانه طعمه حریق می‌شوند، امری که به یک معما تبدیل شده است.

به گفته رئیس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری ساوه، ممکن است که سهل انگاری و بی احتیاطی یا خودسوزی پسماند‌ها در اثر فعل و انفعالات شیمیایی بر اثر دمای بالای علت اصلی وقوع حریق باشد، اما کشف دقیق علت وقوع آتش‌سوزی گسترده نیازمند بررسی‌های کارشناسانه است.

به گفته کارشناسان محیط زیست، فعل و انفعالات شیمیایی بر اثر دمای بالای هوا معمولا در روز و ساعات پیک گرما صورت می‌گیرد، اما جالب است که بدانید ساعت وقوع حریق در این مجتمع نیمه‌های شب و زمان خنکی هوا بوده است، پس دمای بالای هوا نمی‌تواند علت وقوع آتش‌سوزی‌های گسترده در این مجتمع باشد.

با وجود رسانه‌ای شدن آتش‌سوزی‌های مکرر در این مجتمع هیچگاه دلیل اصلی وقوع حریق که علاوه بر بروز خسارت مادی برای این مجتمع موجب می‌شود که سازمان آتش‌نشانی نیز متحمل هزینه زیادی برای اطفای حریق شود، اعلام نشده است و خسارت مهمتری که هر بار باید تحمل شویم، آلودگی قابل توجه زیست محیطی ناشی از این آتش‌سوزی‌های گسترده پسماند‌های صنعتی است که بخش مهمی از آن‌ها شیمیایی هستند، نکته‌ای که شاید بد نباشد مجموعه‌های مدیریت شهری و محیط زیست نیز گوشه چشمی بدان بیندازند تا ساوه زیر بار انواع آلودگی‌ها خرد نشود.

این گزارش قرار است به دلایل وقوع آتش‌سوزی‌های مکرر در این مجتمع در گفتگو با کارشناسان و مسئولان محیط زیست بپردازد، موضوعی که وعده انتشار آن در گزارش پیشین داده شده بود.

تولید سالانه پنج میلیون تن پسماند ویژه و خطرناک در کشور

در همین رابطه مشاور رئیس و مدیر کل سابق بازرسی سازمان محیط زیست کشور، با اشاره به تولید سالانه پنج میلیون تن پسماند ویژه و خطرناک در کشور گفت: این میزان پسماند تولیدی در کشور توسط هفت مجتمع که مجهز به زیرساخت‌ها و امکانات ویژه هستند، بی‌خطرسازی، امحاء یا دفن اصولی می‌شود.

"سیداحمد نبوی" با بیان اینکه فرآیند بی‌خطرسازی، امحاء و دفن اصولی پسماند‌های ویژه و خطرناک تابع شرایط خاص زیست محیطی است، تصریح کرد: برای دفن و امحای هر کالای ویژه و خطرناک صنعتی و پزشکی، استاندارد‌هایی تعیین شده است و هرگونه واکنش بر روی پسماند‌ها باید براساس استاندارد‌های مشخص شده صورت گیرد.

برخی گزارشات حاکی از آتش زدن شبانه پسماندهاست

وی با یادآوری اینکه هفت مجتمع پسماند در کشور به ظاهر کار امحاء و مدیریت سالانه پنج میلیون تن پسماند را انجام می‌دهند، اظهار کرد: برخی گزارشات حاکی از آتش زدن شبانه پسماند‌ها و دفن در چاه‌های خشک به صورت غیراصولی است که از سوی برخی صنایع در کشور صورت می‌گیرد تا از پرداخت هزینه به مجتمع‌های مدیریت پسماند سرباز زده شود.

وی بیان کرد: امحاء و مدیریت پسماند‌های تولیدی براساس استاندارد‌های جهانی، مستلزم صرف هزینه‌های زیادی در هفت مجتمع مدیریت پسماند در کشور است و اگر این فرآیند منطبق با شاخص‌های زیست محیطی و به درستی انجام شود، طبیعی است که درآمد چندانی عاید آن‌ها نخواهد شد.

چرا سوزاندن شبانه؟

وی ادامه داد: به دلیل نبود نظارت کافی در مدیریت پسماند تولیدی در کشور، پسماند‌های ویژه و خطرناک شامل شیمیایی، دارویی، پزشکی، صنعتی و ... بر روی هم دپو می‌شوند که امری مغایر با شاخص‌های زیست محیطی است و در صورت مشاهده اختلاط پسماند‌ها توسط بازرسان، متخلفان به پرداخت جریمه‌های خیلی سنگینی محکوم خواهند شد، لذا آن‌ها شبانه اقدام به سوزندان پسماند‌های دپو شده می‌کنند، ولی علت وقوع آتش را دمای بالای هوا و تولید گازی عنوان می‌کنند که عامل آتش سوزی می‌شود.

این فعال محیط زیست با تاکید بر اینکه در خصوص رفتار مجتمع‌هایی که اقدام به سوزاندن پسماند‌های ویژه و خطرناک می‌کنند چند سوال وارد است، گفت: سوال اول اینکه چرا آتش‌سوزی در سایر مجتمع‌های پسماند کشور نظیر استان خوزستان صورت نمی‌گیرد که از درجه دمای بالاتری نسبت به سایر نقاط برخوردار است؟ چرا فقط آتش‌سوزی‌های مکرر در مجتمع پسماند در ساوه صورت می‌گیرد و خبری از وقوع حریق در شهر‌هایی نظیر اصفهان و قزوین منتشر نمی‌شود. اگر قرار است فعل و انفعالات شیمیایی بوجود آید که منجر به وقوع حریق شود چرا در سایر نقاط کشور خبری از فعل و انفعالات شیمیایی نیست و این بزرگترین ابهام و مهمترین سوال است.

انتقال زباله، یواشکی!

وی افزود: سوال دوم این است که وقتی مجتمع فناوری زیست پسماند ساوه برابر اعلام محیط زیست تعطیل شده است با چه مجوزی اقدام به دپوی پسماند می‌کند و اصلا چرا با وجود اینکه سابقه آتش سوزی‌های مکرر در این مجتمع وجود دارد مدیریت مجتمع قبل از حل این مشکل دست به دپوی پسماند می‌زند. بر اساس شواهد، کامیون‌های حامل پسماند شبانه از مسیر‌های انحرافی و راه‌های دسترسی بجز راه اصلی مواصلاتی این مجتمع به اتوبان ساوه تهران، وارد مجتمع شده و هیچ ردپایی از تحویل پسماند از خود برجای نگذاشته و پس از تخلیه اقدام به سوزاندن می‌کنند.

دلیل مماشات مسئولین چیست؟

او با اشاره به درآمد نجومی مجتمع فناوری زیست پسماند ساوه، حاصل از فعالیت مغایر با استاندارد‌های زیست محیطی گفت: فعالیت برخلاف قوانین و شاخص‌های زیست محیطی این مجتمع سوال دیگری را به اذهان متبادر می‌کند و آن اینکه دلیل این همه مماشات برخی مسئولان با فعالیت‌های مغایر با شاخص‌های زیست محیطی در این مجتمع چیست؟ چرا برخورد قانونی و سختگیرانه با متخلفین صورت نمی‌گیرد، گرچه خبر دستگیری برخی مسئولانی که در مشاهده با رفتار متخلفانه مدیریت این مجتمع مماشات کرده و در عمل به وظایف ذاتی خود کوتاهی کرده اند، منتشر شده است.

نبوی با ارائه راهکار‌هایی برای کنترل تخلفات احتمالی صورت گرفته در این مجتمع گفت: راهکار اول اینکه باید از طریق استقرار پهباد مجهز به دید در شب، رفتار مجرمانه و متخلفانه مجتمع در دریافت و سوزاندن پسماند‌ها رصد و بررسی شود، بویژه اینکه برخی از پسماند‌ها داخل چاه‌های اطراف مجتمع ریخته می‌شود و اگر جریان باد شمال غربی که هر چند وقت یکبار برعکس شده و از جنوب شرقی وزیدن می‌گیرد، همزمان با آتش سوزی آغاز شود جریان باد می‌تواند آتش را به سمت کوه و دشت هدایت کرده و علاوه بر از بین بردن مراتع و گونه‌های گیاهی و ... مسمومیت شیمیایی ایجاد خواهد کرد.

آمار سرطان در ساوه اعلام شود

وی با بیان اینکه مسمومیت شیمیایی موجب بروز بیماری سرطان خواهد شد، افزود: باید دانشکده علوم پزشکی ساوه پاسخ دهد که آمار مبتلایان به سرطان در ساوه در مقایسه با سایر شهر‌های کشور چقدر است. مسمومیت شیمیایی ناشی از آتش سوزی گسترده پسماند‌های ویژه و خطرناک و نیز مصرف محصولات غذایی حاصل از تولیدات کشاورزی پرورش یافته از طریق آبیاری مزارع با فاضلاب در منطقه رودابان و باغ زرباف در جنوب و جنوب شرق ساوه و اراضی پائین دستی شهر صنعتی کاوه که در نتیجه رهاسازی فاضلاب شهر ساوه و پساب بزرگترین شهر صنعتی کشور اتفاق می‌افتد احتمال بالا بودن آمار مبتلایان به بیماری سرطان در این شهر به نسبت سایر شهر‌ها را مطرح می‌کند.

انتشار گاز ناشی از سوختن پسماند‌های ویژه و خطرناک، سرطان‌زاست

مدیر کل سابق بازرسی سازمان محیط زیست کشور در ادامه گفت: بار دیگر تاکید می‌شود انتشار گاز ناشی از آتش‌سوزی پسماند‌های ویژه و خطرناک سرطان‌زاست و باید برای جلوگیری از تهدید علیه سلامت عموم شهروندان ساوجی با امضای طوماری خطاب به دستگاه قضائی ممانعت از وقوع آتش سوزی‌هایی که گویا عمدی در آن‌ها وجود دارد، مطالبه شود تا سلامت مردم این شهر بازیچه متخلفین در این مجتمع نشود. همچنین درخواست می‌شود که فعالان محیط زیست با حضور در این مجتمع و ایجاد حلقه حفاظتی محیط زیستی، سازمان محیط زیست و دستگاه قضائی را ملزم به جلوگیری از فعالیت غیرقانونی آن کنند.

وی بیان کرد: صنعتی بودن ساوه و تولید پسماند‌های ویژه و خطرناک در بزرگترین شهر صنعتی کشور، وسوسه سرمایه‌گذاری‌های مجدد برای احداث مجتمع‌های پسماند در این منطقه را برای عده‌ای ایجاد کرده است تا جائی که در اواخر سال ۱۳۹۵ دو شرکت ایرانی با همکاری یک شرکت ایتالیایی طرحی را به اداره کل محیط زیست استان مرکزی برای بازیافت، امحاء و ذخیره پسماند‌های ویژه و صنعتی استان مرکزی و کشور را ارائه دادند تا نقطه دیگری از این شهرستان واقع در مجاورت روستا‌های کوهپایه که یک نقطه خوش آب و هوای گردشگری است را آلوده کنند که با موضع‌گیری‌های رسانه‌ای و افکار عمومی تاکنون عملیاتی نشده است.

شعار‌های زیست محیطی و آلایندگی‌های مشکوک

مدیر عامل سازمان مردم نهاد دوستداران و حافظان طبیعت ساوه و زرندیه نیز در اینباره گفت: مجتمع فناوری زیست پسماند ساوه که دارای عنوان دهان پرکنی هم است در دهه ۸۰ با طرح شعار‌های مختلف زیست محیطی افتتاح شد و طی این سال‌ها آتش سوزی‌های مشکوکی در آن بوقوع پیوسته است.

"مهدی فرقانی‌پور" با اشاره به آتش سوزی ۱۵ شهریورماه سال ۱۳۹۸ گفت: در جریان وقوع این آتش سوزی اینجانب به همراه رئیس اداره محیط زیست شهرستان ساوه در محل وقوع حادثه حاضر شدیم و حتی مدیر کل وقت محیط زیست استان مرکزی هم حضور یافت و بررسی‌های میدانی در خصوص نحوه فعالیت این مجتمع انجام شد.

وی بیان کرد: در جریان بازدید از این مجتمع مشاهده شد که یک سری شیرابه‌های پسماند در نتیجه دپوی زباله‌های ویژه و خطرناک بر روی خاک جاری شده بود که توسط لودر در حال جمع‌آوری بود و دود سیاه وحشتناک آن حریق به دلیل جریان باد از شرق تا غرب تا استان قزوین نیز منتشر شده بود. آن حریق پس از حدود هفت ساعت عملیات اطفا، خاموش شد.

این مجتمع تجهیزات اطفای حریق ندارد!

وی به نبود تجهیزات ایمنی اطفای حریق در این مجتمع نیز اشاره کرد و گفت: در این مجتمع حتی جزئی‌ترین تجهیزات اطفای حریق وجود ندارد که بتوان حریق‌های با وسعت کوچکتر را خاموش و از گسترش آن‌ها جلوگیری کرد. در برخی مواقع شاید نیاز باشد برخی از پسماند‌ها با روش‌های علمی و قانونی سوزانده شود و در نتیجه این اقدام، این احتمال وجود دارد که حریق به نقاط دیگر سرایت کند، پس باید چنین مجتمع مهمی مجهز به تجهیزات اطفای حریق باشد.

فرقانی‌پور با اشاره به وقوع آتش‌سوزی‌های مکرر در این مجتمع گفت: چرا باید عملیات اطفای حریق در این مجتمع که در مجاورت شهر صنعتی کاوه قرار دارد به سازمان آتش نشانی ساوه تحمیل شود و آتش نشانان این شهر چندین ساعت تجهیزات و نیروی انسانی خود را صرف خاموش کردن آتش در این مجتمع کنند.

مردم ساوه تاوان برخی ندانم کاری‌ها و بی خیالی‌ها را می‌دهند

وی با بیان اینکه مردم شهر ساوه تاوان ندانم کاری و بی خیالی افرادی را می‌دهند که اقدام به سرمایه گذاری در قالب شرکت خصوصی مدیریت پسماند کرده اند، تصریح کرد: جالب اینجاست که آتش سوزی‌های اخیر صورت گرفته در این مجتمع در حالی صورت گرفته است که مجتمع تعطیل بوده است.

او بیان کرد: اگر بپذیریم که دلیل آتش سوزی فعل و انفعالات شیمیایی در نتیجه افزایش دمای هوا بوده است باید تدابیر لازم در این مجتمع با ارتقای ضریب ایمنی اندیشیده شود تا در صورت وقوع حریق، بتوان در سریعترین زمان ممکن آن را مهار کرد.

این فعال محیط زیست تاکید کرد: مردم ساوه حق داشتند که از احداث سایت پسماند ویژه و صنعتی که سه سال پیش قرار بود در این شهر راه‌اندازی شود هراس داشته باشند. وقتی اراده‌ای برای مدیریت مجتمع پسماند وجود ندارد قطعا اتفاقات این چنینی در راه اندازی سایت پسماندی که توسط یک سرمایه گذار دیگر پیش بینی شده بود را نیز شاهد بودیم.

وی تصریح کرد: هنوز علت دقیق آتش‌سوزی‌های مکرری که در سال‌های گذشته در این مجتمع بوقوع پیوسته مشخص نشده است و خبرگزاری ایسنا با انتخاب تیتر "معمای حل نشده آتش سوزی‌های مکرر در مجتمع فناوری زیست پسماند ساوه" در گزارش منتشر شده هفتم تیرماه سال جاری به درستی به این مسئله و مطالبه افکار عمومی و فعالان محیط زیست پرداخت. البته معما‌های دیگری در این مجتمع وجود دارد که رسانه‌ها و فعالان محیط زیست باید بدنبال حل آن باشند.

فرقانی‌پور خواستار ورود دستگاه قضائی و نیروی انتظامی به فعالیت مجتمع فناوری زیست پسماند ساوه شد و افزود: باید تحقیقات کامل و بررسی‌های میدانی با حضور مسئولان ارشد شهرستان به همراه فعالان محیط زیست صورت گیرد تا در خصوص فعالیت این مجموعه تصمیم گیری شده و تعیین تکلیف شود.

وی تصریح کرد: آتش‌سوزی‌های مکرر در این مجتمع علاوه بر آلودگی محیط زیست برای مردم شهر ساوه نیز تبعات منفی زیادی را به همراه دارد که باید هرچه سریعتر نسبت به تعیین تکلیف و از بین بردن تبعات منفی متاثر از فعالیت این مجتمع تصمیم گیری شود.

از بهمن ۱۴۰۰ هیچ مجوزی برای انتقال پسماند جدید به این مجتمع داده نشده

سرپرست اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی نیز با اشاره به اینکه از بهمن ماه سال ۱۴۰۰ هیچ مجوزی مبنی بر انتقال پسماند جدید به این مجتمع داده نشده است، اظهار کرد: براساس بررسی‌های بعمل آمده ضوابطی که بایستی در حوزه مدیریت و امحای پسماند به ویژه نقاط نگهداری و دپوی پسماند صورت گیرد در این مجتمع رعایت نمی‌شد و براین اساس از بهمن ماه سال گذشته ورود هرگونه پسماند به این مجتمع بنا به دلایل ذکر شده ممنوع اعلام شد.

"سیدمهدی حسینی مصطفوی" افزود: باید محل‌های نگهداری و دپوی پسماند تابع شرایط و ضوابط خاصی باشند. این احتمال وجود دارد که دمای بالای هوا و گرما منجر به وقوع مشکلاتی نظیر حریق و آتش سوزی شود و تا زمانی که مشکلات و نواقص موجود در این مجتمع، براساس ضوابط زیست محیطی برطرف نشود اجازه انتقال پسماند داده نمی‌شود.

وی بیان کرد: متاسفانه حجم بالایی از پسماند در سنوات گذشته در این مجتمع دپو شده و حریق‌های اخیر که در این مجموعه بوقوع پیوسته است ناشی از دپوی پسماند‌هایی است که از سنوات گذشته صورت گرفته است.

اقامه دعوا علیه مجتمع فناوری زیست پسماند ساوه

وی با تاکید بر اینکه هنوز علت قطعی و دقیق وقوع حریق در این مجتمع مشخص نشده است، افزود: با توجه به اینکه وضعیت مجتمع فناوری زیست پسماند ساوه از نظر مدیریت، امحاء و دفن اصولی پسماند وضعیت قابل قبولی نیست محیط زیست در عمل به وظایف قانونی خود گزارشات متعددی را به مراجع قانونی ارسال کرده است و علیه مدیران این مجتمع در دادگستری شهرستان ساوه اقامه دعوا صورت گرفته که با تشکیل پرونده قضائی موارد مطرح شده در دادگاه بررسی و تصمیم گیری خواهد شد.

انتقال هرگونه پسماند به این مجتمع تا اطلاع ثانوی ممنوع شده است

این مقام مسئول در اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی با تاکید بر اهمیت نحوه نگهداری پسماند‌ها گفت: نبود زیرساخت‌های لازم برای نگهداری اصولی و دپوی صحیح پسماند موجب بروز برخی فعل و انفعالات شیمیایی و خروج بخاراتی خواهد شد که می‌تواند مخاطره آمیز باشد و در چنین شرایطی وقوع حریق دور از ذهن نیست بنابراین انتقال هرگونه پسماند به این مجتمع تا اطلاع ثانوی ممنوع اعلام شده است.

وی به موضوع مدیریت پسماند‌هایی که از سنوات گذشته در این مجتمع دپو شده است، اشاره کرد و افزود: هرگونه دپوی غیراصولی در این مجتمع به نبود مدیریت پسماند در گذشته برمی گردد و باید برنامه امحاء و مدت زمان ماندگاری پسماند براساس ضوابط زیست محیطی و اصولی باشد و از یک بازه زمانی مشخص تجاوز نکند.

مصطفوی با تاکید براینکه افزایش میزان دپوی پسماند، پتانسیل ایجاد خطر را افزایش می‌دهد، تصریح کرد: شرایط نگهداری پسماند‌های ویژه و خطرناک بسیار حائز اهمیت است و اگر رعایت شود حوادث این چنینی به حداقل می‌رسد.

وی در خصوص مطرح شدن ادعای عمدی بودن وقوع حریق در این مجتمع گفت: از آنجاکه هنوز علت دقیق وقوع حریق از سوی مرجع رسمی مشخص نشده است نمی‌توان در خصوص عمدی بودن یا نبودن آتش سوزی اعلام نظر کرد.

وی بیان کرد: از بهمن ماه سال گذشته با انتقال پسماند‌هایی که از طریق سامانه نقل و انتقالات پسماند سازمان محیط زیست کشور به این مجتمع ارسال شده، مخالفت کرده‌ایم و در واقع مجوزی برای انتقال پسماند صادر نشده است و مستندات جمع آوری شده در قالب شکوائیه به دستگاه قضائی تقدیم شده است.

مصطفوی در پاسخ به این پرسش که تکلیف پسماند‌های ویژه و صنعتی تولید شده در شهر صنعتی کاوه با وجود عدم فعالیت مجتمع فناوری زیست پسماند ساوه چیست؟ گفت: مدیریت مجتمع در قالب قراردادی متعهد به دریافت و امحای صحیح پسماندهاست و مسئولیت مدیریت پسماند بر عهده مدیران مجتمع است تا اینکار از طریق سامانه نقل و انتقالات پسماند سازمان محیط زیست کشور صورت گیرد.

وی خواستار تعیین تکلیف فعالیت این مجتمع با پیگیری مسئولان استانی و شهرستانی شد و افزود: از آنجاکه زیرساخت‌های لازم برای مدیریت پسماند در مجتمع وجود دارد باید بهترین و اصولی‌ترین راهکار برای فرآیند مدیریت پسماند در نظر گرفته شود و از نظر شکلی، قانونمندترین شیوه برای امحای پسماند براساس شاخص‌های زیست محیطی لحاظ شود.

گرچه هنوز علت دقیق وقوع حریق‌های مکرر در این مجتمع مشخص نشده است تا معمای آتش‌سوزی‌های متعددی که رخ داده است، حل شود، اما به نظر می‌رسد برای جلوگیری از این وقایع که علاوه بر تحمیل هزینه‌های مادی تبعات منفی زیست محیطی بر جای می‌گذارد عزم و اراده همگانی لازم است.

در وهله نخست باید دستگاه متولی نسبت به اعلام دقیق علت وقوع آتش سوزی‌های مکرر در این مجتمع اظهار نظر کند و در صورت عمدی بودن آتش‌سوزی‌ها، متخلفین یا بهتر بگوئیم مجرمین برابر قانون مجازات شوند و در ادامه، سازوکار قانونی توام با نظارت دقیق بر عملکرد مجتمع صورت گیرد تا با شیوه قانونی نسبت به امحا و مدیریت پسماند اقدام شود.

لزوم مدیریت پسماند شهر صنعتی کاوه را نیز پیش از این در گزارشی با عنوان "جهنم شهر صنعتی" که در تاریخ ۲۰ آبانماه ۱۳۹۹ منتشر شد، گوشزد کرده بودیم. آنچه در این گزارش به عنوان یک نگرانی مطرح شد، موضوع سایت پسماند بزرگترین شهر صنعتی کشور بود که البته تاکنون اقدامی برای حل این معضل زیست محیطی صورت نگرفته است.

موضوع مهمی که در خصوص استقرار شهرک‌های صنعتی در حوزه زیست محیطی باید لحاظ شود، مدیریت پسماند صنعتی و ویژه تولیدی در صنایع است و آنچه موجب نگارش این گزارش شد تپه‌ای از باله صنعتی است که از آن به عنوان "سایت تخلیه پسماند شهر صنعتی کاوه" یاد می‌شود، هرچند تعبیری که برخی مدیران صنایع این مجموعه صنعتی و مقامات محیط زیست ساوه برای این تپه بکار می‌برند، "جهنم شهر صنعتی" است.

مشاهدات از این سایت پسماند که به همراه مدیرعامل موسسه مردم نهاد حافظان و دوستداران طبیعت ساوه انجام شد، حاکی از رهاسازی انواع پسماند‌های صنعتی، ویژه و پساب برخی شرکت‌های صنعتی و تولیدی بود که علاوه بر اینکه سیما و منظر و فضای بصری این منطقه صنعتی و مسکونی را مخدوش کرده است، مخاطراتی هم برای سلامت جمعیت شاغل و ساکن در این نقطه از شهرستان ساوه و تبعات زیست محیطی دارد.

سوالی که در آن گزارش مطرح شد این بود که چرا با وجود افتتاح مجتمع فناوری پسماند جهت پسماند‌های صنعتی و ویژه، همچنان برخی واحد‌های تولیدی و صنعتی اقدام به تخلیه پسماند‌های غیرعادی خود در سایت پسماند شهرصنعتی می‌کنند. مگر مجتمع فناوری پسماند وظیفه امحاء و بازیافت پسماند صنعتی و ویژه را برعهده ندارد، پس چرا تمامی پسماند‌ها به این مرکز منتقل نمی‌شود و اصلا مدیریت شهرصنعتی باید پاسخ دهد که روزانه چه میزان پسماند در این مجموعه به تفکیک، تولید و چه میزان به مجتمع فناوری پسماند زیست هدایت می‌شود و از منظر دیگر باید گفت که اگر شاهد تکاپو و فعالیت مجتمع پسماند با ظرفیت کامل باشیم قطعا چنین صحنه‌هایی از حجم بالای تخلیه پسماند صنعتی در یک سایت عادی مشاهده نمی‌شود.

بر اساس این گزارش، مجتمع فناوری پسماند که قرار بود حداقل بخشی از مشکلات حوزه پسماند را حل کند، به وظیفه خود عمل نکرده و شاهد این مسئله حجم عظیم پسماند صنعتی شهر صنعتی کاوه است.

هم اکنون تولید پسماند‌های صنعتی در شهر صنعتی کاوه در آستانه بحران توصیف می‌شود و ضرورت دارد به فوریت کمیته‌ای متشکل از فرمانداری، سازمان محیط زیست، سازمان صنعت، معدن و تجارت، سازمان جهاد کشاورزی، مدیریت شهر صنعتی کاوه، شهرداری، سازمان استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، دادگستری، نماینده سازمان‌های مردم نهاد و نماینده رسانه‌ها برای رسیدگی به این معضل و بکارگیری تمامی ظرفیت‌ها برای رفع آن تشکیل و از ظرفیت مجتمع فناوری پسماند در این راستا به خوبی بهره برداری شود.

بدیهی است چنین کمیته‌ای اگر به رفع چنین مشکلی باور داشته باشد می‌تواند ضمن بازخوانی و تبیین وظایف هر کدام از دستگاه‌ها، در زمینه برنامه‌ریزی، ساماندهی، مراقبت و عملیات اجرایی مربوط به تولید، جمع‌آوری، ذخیره‌سازی، جداسازی، حمل ونقل، بازیافت، پردازش و دفع پسماند‌ها و همچنین آموزش و اطلاع رسانی در این زمینه تصمیم‌گیری صحیح و کارشناسی منطبق بر شاخص‌های زیست محیطی کند.

از مجموع گزارشات منتشر شده در خصوص دست و پنجه نرم کردن ساوه با معضلات زیست محیطی شامل فاضلابیاری در منطقه جنوب و جنوب شرق ساوه و نیز اراضی پائین دست شهر صنعتی کاوه و نیز برخی روستا‌های بخش مرکزی و نوبران این شهرستان با تعبیر سرطان کاری در ساوه و نیز رهاسازی پسماند‌های ویژه و خطرناک بزرگترین شهر صنعتی کشور در منطقه‌ای موسوم به "جهنم شهرصنعتی" و نیز دپو و امحای غیراصولی پسمانده‌های ویژه و خطرناک در مجتمع فناوری زیست پسماند ساوه که تبعاتی نظیر آتش سوزی‌های مکرر را در پی دارد، و در این گزارش بطور مشروح بدان پرداخته شد در می‌یابیم که اگر در نتیجه بی‌توجهی مسئولان در عمل به وظایف ذاتی خویش چاره‌ای برای معضلات زیست محیطی بویژه زباله‌های صنعتی و البته پسماندسوزی چه عمدی و چه غیرعمدی در ساوه اندیشیده نشود، سونامی بیماری‌هایی همچون سرطان بیخ گوش این شهر خواهد بود و این تنها یکی از تبعات این نابسامانی است، بویژه اینکه ساوه با معضل عظیم خشکسالی نیز دست و پنجه نرم می‌کند که خود عامل بسیاری از معضلات زیست محیطی دیگر از جمله آلودگی هوای ناشی از ریزگردهاست، ریزگرد‌هایی که بخشی از کشور‌های همسایه می‌آیند و بخش مهمی نیز از کوه‌های زباله برمی خیزند.

منبع: ایسنا
ارسال نظرات
نام:
ایمیل:
نظر: