در حالی که انتخابات ریاست جمهوری فرانسه به دور دوم کشیده شده، حامیان چپ رادیکال «فرانسه تسلیم ناپذیر» نقش مهمی در پیروزی مکرون یا لوپن خواهند داشت.
دیدارنیوز: دور اول انتخابات ریاست جمهوری در فرانسه طبق پیش بینی‌ها با پیشتازی دو نامزد، امانوئل مکرون و مارین لوپن به پایان رسید تا این دو سیاستمدار، مانند پنج سال پیش بار دیگر در دور پایانی انتخابات با هم روبرو شوند.
دو تفاوت عمده، اما در انتخابات ۲۴ آوریل سال ۲۰۲۲ نسبت به ۵ سال پیش وجود دارد.
نخست، اینکه امانوئل مکرون دیگر آن رئیس جمهوری جوان و تازه وارد در سیاست نیست.
او پنج سال، همانگونه که در سخنرانی پیروزی خود در آوریل سال ۲۰۱۷ ابراز کرد، زمان داشت تا محبوبیت راست افراطی را کم کرده تا دیگر آن‌ها «تهدیدی برای دموکراسی» نباشند. در این زمینه نه تنها رئیس جمهور مکرون موفق نبود بلکه حضور دو نامزد راست افراطی، مارین لوپن و اریک زمور، که یکی به دور دوم رسید و دیگری با کسب بیش از ۷ درصد آرا در جایگاه چهارم قرارگرفت، نشان از شکست سیاست‌های امانوئل مکرون در زدودن خطر حضور راست افراطی در قدرت دارد.
دومین تفاوت این انتخابات با پنج سال پیش دراین است که درسال ۲۰۱۷ به جز ژان لوک ملانشون، رهبر حزب چپگرای «فرانسه تسلیم ناپذیر»، راست‌های میانه‌رو که امروز به اسم جمهوریخواهان مشهور هستند بالای ۱۵ درصد و همچنین چپ‌های میانه سنتی، سوسیالیست‌ها هم بیش از ۵ درصد رای آورده بودند و بی تردید نگرانی‌های کمتری نسبت به شکست امانوئل مکرون در برابر مارین لوپن در مرحله دوم وجود داشت. در سال ۲۰۱۷، هم بنوا آمون، کاندیدای سوسیالیست با بیش از ۶ درصد آرا و هم فرانسوا فیون، رهبر راست‌های میانه رو با بیش از ۱۷ درصد آرا از حامیان خود دعوت کرده بودند که در دور دوم به مکرون رای بدهند. ژان لوک ملانشون، رهبر چپ‌های رادیکال که در آن انتخابات در جایگاه چهارم قرار گرفت، اگرچه از هوادارانش خواست به مارین لوپن رای ندهند، اما صراحتا اعلام کرد از مکرون هم حمایت نخواهد کرد.
امسال، اما سناریوی دیگری در مقابل اعضای ستاد انتخاباتی امانوئل مکرون قرار دارد. تنها حزبی که موفق به کسب بیش از ۱۵ درصد شده حزب چپگرای «فرانسه تسلیم ناپذیر»، به رهبری ژان لوک ملانشون است.
تسلیم ناپذیران، مغلوبان پرغرور مرحله اول انتخابات ریاست جمهوری
ملانشون تنها با اختلاف حدود ۳۰۰ هزار رای با مارین لوپن از راهیابی به دور دوم انتخابات و رقابت با مکرون بازماند. ۲۲ درصد از واجدین شرایطی که به رهبر ۷۰ ساله «تسلیم ناپذیران» رای دادند از طیف‌های مختلف چپ‌ها در فرانسه هستند.
از چپ‌های رادیکال گرفته تا چپ‌های سنتی، بسیاری با وجود اینکه با بسیاری از برنامه و طرح‌ها وحتی «خلق و خوی» ملانشون مخالف بودند، اما در دور اول به او رای دادند تا دیگر مکرون و یا راست گرایان افراطی قدرت را در دست نگیرند و به دور دوم نروند. به جز تسلیم ناپذیرانی که موفق شدند بیش از ۲۲ درصد آرای چپ‌ها را بدست بیاورند، دیگر نامزد‌های طیف چپ هیچ کدام بیش از ۵ درصد آرا را کسب نکردند.
به همین خاطر تحلیلگران سیاسی و موسسه‌های نظرسنجی در پی آن هستند که ببیند تا چه اندازه حامیان ژان لوک ملانشون حاضرند به دو نامزد کورس انتخاباتی رای بدهند.
هر دو نامزد، لوپن و مکرون، در زمره بزرگترین و مهم‌ترین رقبا و حتی دشمنان سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ایدئولوژیک ژان لوک ملانشون و به و حامیانش هستند. با این حال به گفته دو موسسه نظرسنجی فرانسه «ایفاپ» و «ایپسوس»، بخشی از طرفداران ژان لوک ملانشون در رای گیری ۲۴ آوریل شرکت کرده و به نفع یکی از دو نامزد باقی مانده رای می‌دهند.
تازه‌ترین نظرسنجی‌های ایفاپ نشان می‌دهد که ۳۰ درصد از حامیان ژان لوک ملانشون به مارین لوپن و ۳۳ درصد به امانوئل مکرون رای می‌دهند. این نظرسنجی که صبح دوشنبه منتشر شد می‌گوید امکان اینکه بیش از ۵۰ درصد از حامیان ژان لوک ملانشون، در دور دوم شرکت کنند زیاد است.
یک تفاوت بزرگ انتخابات کنونی با ۵ سال پیش، این است که در سال ۲۰۱۷، تنها ۷ درصد از حامیان ژان لوک ملانشون به مارین لوپن رای دادند، اما امروز گفته می‌شود که امکان دارد بیش از ۳۰ درصد از آن‌ها در دور دوم مارین لوپن را انتخاب کنند.
کلوئه مورن، از بنیاد ژان ژورس، معتقد است که «خیلی نمی‌توان به نظرسنجی‌ها در این زمینه دل بست.» چرا که به گفته او «سخنان رهبران سیاسی محبوب مانند ژان لوک ملانشون می‌تواند در رای هوادارانش تاثیرگذار باشد.»
ملانشون همانند ۵ سال پیش نگفت که دور دوم به مکرون رای می‌دهد یا نه، اما سه بار در سخنرانی خود تاکید کرد: «نباید به مارین لوپن رای داد.»
آیا هواداران ملانشون به مارین لوپن رای نخواهند داد؟
یکی از مهم‌ترین شعار‌های مارین لوپن و حزب اتحاد ملی، برقراری «عدالت اجتماعی» است. همین موضوع هم بسیاری از شهروندان طبقه محروم و کارگران دیروز حامی حزب کمونیست را در یک دهه اخیر به سمت حزب اتحاد ملی کشانده است. بسیاری از شهر‌های کوچک فرانسه که بصورت سنتی به سیاستمداران حزب کمونیست و چپ‌های رادیکال متمایل بودند، در یک دهه اخیر به نماینده‌های حزب راست گرای افراطی «اتحاد ملی» به رهبری مارین لوپن رای می‌دهند. به گفته بنیاد ژان ژورس، حتی برخی از حامیان ژان لوک ملانشون تا آخرین لحظه در انتخاب بین رهبر تسلیم ناپذیران و مارین لوپن مردد بوده اند. البته این بنیاد آمار دقیقی از این هوادران ارائه نکرده است.
رقابت تنگاتنگ لوپن و مکرون در دور نهایی
براساس آخرین نظرسنجی موسسه «ایفوپ» رقابت برای پیروزی در انتخابات ۲۴ آوریل می‌تواند تنگاتنگ باشد و به گفته بسیاری از رهبران سیاسی «تهدیدی برای دموکراسی فرانسه» است. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که شانس پیروزی مکرون در مقابل مارین لوپن، ۵۱ به ۴۹ درصد است.
مارین لوپن برای اولین بار به جز حامیان سنتی راست گرایان افراطی، بیش از ۷ درصد آرای نفر چهارم دور اول انتخابات، اریک زمور را دارد. زمور در سخنرانی روز یکشنبه خود از حامیان خود خواست در دور دوم به مارین لوپن رای بدهند. نباید فراموش کرد که یک نامزد دیگر یعنی نیکلا دوپونت نیان هم پس از کسب دو درصد آرا از حامیانش خواسته تا به مارین لوپن رای بدهند.
در سوی دیگر والری پکرس، نامزد راست‌های میانه رو، آن ایدالگو، شهردار پاریس و نامزده سویالیست ها، یانیک ژادو، نامزد سبز‌های فرانسه و نهایتا فابین روسل، نامزد حزب کمونیست همگی از حامیان خود خواستند تا به امانوئل مکرون در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری رای بدهند.
با این حال مجموع رای تمامی نامزد‌هایی که از مکرون حمایت کرده اند کمتر از نیمی از آرایی است که به ژان لوک ملانشون، روز یکشنبه داده شد.
چالش دشوار کارزار انتخاباتی مکرون برای قانع کردن حامیان ملانشون
مارین لوپن و امانوئل مکرون کمتر از دو هفته زمان دارند تا به جز قانع کردن واجدین شرایطی که در مرحله اول بپای صندوق‌های رای نرفتند، حامیان ملانشون را قانع کنند. وضعیت برای مارین لوپن تفاوت چندانی با ۵ سال پیش نخواهد داشت. وی همچنان می‌تواند رای بخشی از افراد مردد در جبهه «تسلیم ناپذیران» را به نفع خود بدست بیاورد.
کار امانوئل مکرون در این دو هفته بسیار سخت‌تر خواهد بود. پنج سال پیش ماکرون ۳۹ ساله، خود را به عنوان نامزد مستقل در انتخابات معرفی کرده بود. فردی که می‌خواهد فرانسه را متحول کند و اصلاحات اساسی انجام دهد. عدم شناخت از او بسیاری از حامیان احزاب چپ از جمله حامیان ملانشون را قانع کرد تا برای مقابله با قدرت گرفتن راست افراطی، به امانوئل ماکرون رای بدهند. اما در این پنج سال و پس از به قدرت رسیدن امانوئل ماکرون اتفاقاتی رقم خورد که کار رابرای مسئولان کارزار انتخاباتی رئیس جمهور بسیار سخت خواهد کرد.
امانوئل مکرون برخلاف ادعایی که داشت دیگر آن «سیاستمدار مستقل» نیست. در طول ۵ سال، دولت او سیاست‌های «راست گرایانه» را در پیش گرفت: از سیاست‌های مهاجرتی دولت گرفته تا تغییراتی در قوانین کار. ماکرون می‌گوید نه چپ است و نه راست.
فرانسه در دوره پنج ساله امانوئل مکرون با یکی از طولانی‌ترین و جنجالی‌ترین اعتراضات خیابانی روبرو شد.
جنبش جلیقه زردها در سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ دولت فرانسه را به یک چالش تاریخی کشیدند.
نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که «فرانسه تسلیم ناپذیر» بیشترین حامیان جنبش جلیقه زردها را در دل خود دارد.
جنبش جلیقه زردها که در آغاز در اعتراض به گرانی قیمت سوخت پاگرفت در عرض چند ماه تبدیل به یکی از بزرگترین اعتراضات خیابانی دهه‌های اخیر فرانسه در حمایت از عدالت اجتماعی و اصلاحات اساسی در زمینه دموکراسی شد.
به جز جنبش جلیقه زردها، می‌توان به رسوایی‌های امانوئل مکرون در طول این ۵ سال اشاره کرد. از رسوایی مشهور به «جنجال بن آلا» گرفته تا فرار مالیاتی مهم‌ترین شرکت مشاور دولت، مکینزی.
سناریو تکراری حذف نامزد راستگرایان افراطی؛ مکرون دو هفته برای ترغیب چپ‌ها زمان دارد؟
از سوی دیگر بسیاری از چپگرایان فرانسه با سناریوی انتخاب بین دو نامزد غیرمحبوب آشنا هستند و به نظر نمی‌رسد که مکرون و ستاد انتخاباتی او بتوانند از این حربه برای ترقیب و تهییج حامیان ژان لوک ملانشون استفاده کنند.
اولین بار در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۲ بود که ژان ماری لوپن، پدر مارین لوپن و رهبر جبهه ملی، راستگرایان افراطی وقت، موفق شد در عین شگفتی همگان نامزد سوسیالیست ها، لیونل ژوسپن را کنار بزند و برای دور دوم با ژاک شیراک رقابت کند.
در آن زمان ترس از قدرت گرفتن راست گرایان افراطی در فرانسه نه تنها باعث شد که تمامی گروه‌های سیاسی از ژاک شیراک حمایت کنند بلکه بین دو دور انتخاباتی خیابان‌های پاریس میزبان میلیون‌ها فرانسوی مخالف لوپن و نژادپرستی شدند.
با این حال، در ۲۰ سال اخیر، راست گرایان افراطی توانسته اند در زمینه‌های بسیاری «عادی سازی» کنند و در همین راستا بود که حضور مارین لوپن در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۷ آنچنان که انتظار می‌رفت باعث شگفتی نشد، هرچند که نهایتا امانوئل مکرون با کسب بیش از ۶۰ درصد آرا در مرحله دوم رئیس جمهور شد.
حالا برای سومین بار در دو دهه اخیر سناریوی تقابل راستگرایان افراطی و راست‌ها تکرار می‌شود و بی دلیل نیست که روزنامه لیبراسیون، متمایل به حزب سوسیالیست و چپ‌ها در فرانسه دوشنبه تیتر زد: «این بار خطر بسیار جدی است.»
اریک کوکرل، نماینده حزب «فرانسه تسلیم ناپذیر» در مجلس ملی فرانسه صبح دوشنبه در گفتگو با رادیو فرانس انفو گفت که نه تنها در انتخابات دور دوم رای نخواهد داد بلکه «این وظیفه امانوئل مکرون است تا بتواند در این دو هفته با وعده و شعارهایش حامیان ژان لوک ملانشون برای حضور در دور دوم را ترغیب کند.»