یکشنبه ۱۰ آوریل در جمهوری پنجم فرانسه، مکرون رییس جمهور کنونی آن کشور با ماری لوپن از حزب راست افراطی و ۱۰ کاندیدای دیگر در حالی رقابت می‌کند که خطر پیروزی راست افراطی پس از ظهور ترامپ همچنان وجود دارد.
دیدارنیوز ـ اسفندیار عبداللهی: ساعاتی مانده به انتخابات ریاست جمهوری فرانسه، گرچه با استناد به برخی از نظرسنجی‌ها اکثریت مردم فرانسه تمایل ندارند امانوئل ماکرون برای بار دوم وارد کاخ الیزه شود، اما بسیاری از نظرسنجی‌ها هم می‌گویند او به مرحله دوم می‌رود. امانوئل ژان-میشل فردریک مکرون، زادهٔ ۲۱ دسامبر ۱۹۷۷ و متولد شهر آمین فرانسه است. مکرون در دانشگاه پاریس غربی نانتر فلسفه خواند و در سال ۲۰۰۴ از مدرسه ملی اداری فارغ‌التحصیل شد. پیش از اینکه رئیس جمهور فرانسه شود عمده فعالیت او مالی و بانکی بوده است. او که در کابینه دوم والس وزیر اقتصاد بود، عضو حزب سوسیالیست فرانسه است.
گرچه برخی و خود او اصرار دارد خود را لیبرال اجتماعی بنامد و برخی ناظران هم این عنوان را برای او استفاده می‌کنند، اما خاستگاه حزبی او مشخص است. او یک سوسیال دموکرات است که البته به جناح راست این حزب تعلق دارد و در کل می‌توان او را در میانه راست افراطی و چپ سوسیالیست تعریف و تحلیل کرد. او معتقد به تداوم جمهوری‌های فرانسه است که از بعد از انقلاب صنعتی در آن کشور تداوم داشته است، به همین دلیل هم شعار انتخاباتی او در سال ۲۰۱۷ "جمهوری به پیش" بود.
رییس جمهور جوان فرانسه تلاش زیادی برای دیده شدن خودش و کشورش در عرصه بین المللی کرد. در دوره ترامپ او سعی کرد محوریت توافق با ایران را در دست بگیرد، اما تلاش‌های او برای متقاعد کردن ترامپ اثر نکرد. مکرون یک بار اعلام کرد در تلاش است روحانی و ترامپ با هم دیدار کنند که به نظر این موضوع از سوی جمهوری اسلامی رد شد. مکرون در موضوع حمله روسیه به اوکراین هم بیش از همه رهبران جهان با ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه تماس گرفت، ولی تلاش‌های او تاثیر زیادی در سرنوشت جنگ نداشت.
تازه‌ترین نظرسنجی یک شبکه خبری فرانسه نشان می‌دهد که نه تنها فاصله مکرون با مارین لوپن، نامزد راستگرایان افراطی و رهبر حزب «اتحاد ملی» بسیار کم شده بلکه اکثر قریب به اتفاق رای دهندگان خواستار ترک قدرت از سوی امانوئل مکرون هستند. این نظرسنجی که پیش از ظهر پنج شنبه منتشرشد نشان می‌دهد که از هر ۱۰ فرانسوی، ۷ نفر خواهان شکست امانوئل مکرون در انتخابات پیش رو است. این رقم تقریبا معادل ۶۶ درصد از شهروندانی که حق رای دارند. از این ۶۶ درصد، ۴۳ درصد قاطعانه خواهان شکست رئیس‌جمهوری فعلی هستند و ۲۳ درصد هم گفته‌اند که ترجیحشان شکست امانوئل مکرون در انتخابات است. در مقابل ۳۳ درصد خواهان انتخاب مجدد جوانترین رئیس جمهور تاریخ فرانسه هستند. یک درصد هم در این زمینه هنوز به نتیجه‌ای نرسیده‌اند. نکته جالبی که در این نظرسنجی وجود دارد این است که اکثر قریب به اتفاق جوانانی که اولین بار می‌توانند رای بدهند، خواهان خروج مکرون و شکست او در انتخابات هستند. ۷۹ درصد از جوانان ۱۸ تا ۲۴ سال و ۷۴ درصد از جوانان ۲۵ تا ۳۴ ساله با واگذاری قدرت به فردی غیر از امانوئل مکرون موافق هستند.
مردم فرانسه روز یکشنبه ۲۱ فروردین برای انتخاب رییس جمهور این کشور به پای صندوق‌های رای می‌روند. تعداد نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری ۱۲ نفر است و انتظار می‌رود دو نفر از آنان به دور دوم انتخابات که در چهارم اردیبهشت برگزار خواهد شد راه یابند.
امانوئل مکرون، رییس‌جمهور کنونی، محتمل‌ترین نامزد پیروز در هر دو دور اول و دوم انتخابات است و بنابر نظرسنجی‌ها، احتمالا پنج سال دیگر رییس جمهور فرانسه خواهد بود. او از دو بحران اصلی در دوره ریاست‌جمهوری خود جان سالم به در برد: اعتراضات «جلیقه زردها» و همه‌گیری کرونا. مکرون همچنین از عملکرد خود در مورد جنگ اوکراین برای بالا بردن ۳۰ درصدی رای‌دهندگان بهره برده است. اما گویا مواردی، چون افزایش هزینه‌های زندگی، رسوایی اخیر مربوط به شرکت مشاوره مک‌کینزی و امتناع او از شرکت در مناظره‌های تلویزیونی با دیگر نامزدها، به چهره او که به «رییس جمهور ثروتمندان» هم ملقب شده کمکی نمی‌کند.
«مارین لوپن» که از سال ۲۰۱۲ نامزد حزب راست افراطی است در این دور نیز، مانند انتخابات سال ۲۰۱۷، نامزدی است که بیشترین شانس را برای راهیابی به دور دوم انتخابات و رقابت با مکرون دارد. خانم لوپن جدیدا حتی از دیدگاه‌های سنتی راست افراطی فاصله گرفته و با ملایم کردن مواضع منفی خود در مورد اتحاد و یکپارچگی اروپا، به طور هوشمندانه‌ای در مورد مسائل اقتصادی و موضوع پربحث هزینه زندگی، کمپین کرده و حمایت قاطع طبقه کارگر را جلب کرده است. این زن افراطی فرانسوی از چهره خشن و افراطی پیشین خود فاصله گرفته و تلاش دارد چهره میانه‌رو و آرامتری از خود به نمایش بگذارد. این استراتژی جدید رقیب اصلی مکرون، نسبت به گذشته جایگاه بهتری در افکار عمومی برای او ایجاد کرده است. این پرسش البته وجود دارد که چهره جدید لوپن می‌تواند در دور اول یا دوم، مکرون را به چالش بکشد؟ گرچه ممکن است رقابت تنگاتنگی را شاهد باشیم، اما دور از ذهن است که او را بر صندلی کاخ الیزه ببینیم.
«ژان لوک ملانشون»، نامزد حزب چپ رادیکال، شاید تنها کسی است که مارین لوپن را درباره راهیابی به دور دوم نگران کرده است. ملانشون از حزب «فرانسه تسلیم‌ناپذیر» با یک کمپین قوی و گاه نوآورانه، افزایشی ناگهانی در نظرسنجی‌ها یافت. ملانشون به طور پیوسته در نظرسنجی‌ها صعود کرد و به قوی‌ترین نامزد بیرونی (تازه‌وارد) تبدیل شد. مهارت بالای او در سخنوری، ثبات و نبود رقابت در جناح‌های چپ به او کمک کرده موقعیت خود را به عنوان تنها گزینه معتبر از جناح چپ در این انتخابات تثبیت کند. شعار‌های انتخاباتی ژان لوک ملانشون ۷۰ ساله روی افزایش بودجه عمومی و سیاست‌های سبز تاکید دارد. او علاقه دارد که خود را صدای محرومان معرفی کرده و گاهی هم روی اقلیت‌های قومی هدفگذاری می‌کند. اما مواضع او در مورد مسائل بین‌المللی مثلا جنگ روسیه علیه اوکراین مبهم است که به نظر همین مورد از مهمترین نقاط ضعف ملانشون باشد.
«اریک زمور»، روزنامه نگار جنجالی راست افراطی که خود را به عنوان دونالد ترامپ فرانسوی معرفی کرده، با به دست آوردن ۱۸ درصد آرا در نظرسنجی‌ها همه را شگفت زده کرد و این طور به نظر می‌رسد که شاید به دور دوم راه پیدا کند. او یک حزب سیاسی جدید تاسیس کرده است. اما پروژه زمور به دلیل سردرگمی و اختلاف نظر‌ها درباره موضع او در مورد مسائلی مانند مهاجرت، جنسیت و جنگ اوکراین به سرعت از هم گسیخت. با این حال، زمور و حامیانش ادعا می‌کنند که او همچنان تنها کسی است که باید در مناظرات بیشترین توجه را به خود جلب کند.
«والری پکرس»، نامزد محافظه کار از حزب «اتحاد برای جنبش مردمی»، به رهبری نیکولا سارکوزی، ناامیدی یا شکست بزرگ این انتخابات محسوب می‌شود. انتخاب او به عنوان نامزد این حزب برای انتخابات ریاست جمهوری غیرمنتظره بود. به دلیل کمپین ضعیف، عدم حمایت سارکوزی به عنوان رهبر حزب و یک جلسه عمومی فاجعه‌بار، محبوبیت او در نظرسنجی‌ها همچنان در حال سقوط است و دور از ذهن است که پکرس بیش از ۱۰ درصد آرا را به خود اختصاص دهد؛ امری که به روشنی او را از رقبای اصلی انتخابات عقب نگه خواهد داشت.
جز چند نفر ذکر شده بقیه نامزدها شانس آنچنانی برای پیروزی در دور اول یا راهیابی به دور دوم را ندارند. «یانیک جادوت»، نامزد حزب سبزها، فاصله زیادی با نامزد‌های اصلی دارد و نمی‌تواند امیدی برای راهیابی به دور دوم داشته باشد. احزاب سبز در انتخابات محلی فرانسه پیروزی‌های خوبی به دست می‌آورند، اما با وجود چالش‌های جهانی زیست‌محیطی، به طور سنتی در انتخابات ریاست جمهوری شانس چندانی ندارند و سال ۲۰۲۲ نیز از این قاعده مستثنی نخواهد بود. شش نامزد دیگر نیز در حال حاضر زیر ۵ درصد آرا را در نظرسنجی‌ها را از آن خود کرده‌اند. مثلا فابین روسل، نامزد کمونیست، مبارزات انتخاباتی شاد و مثبتی را به‌ویژه با دفاع از میراث غذایی فرانسوی به راه انداخته است. تخمین زده می‌شود که او بین ۳ تا ۵ درصد آرا را به دست آورد.
نیکلاس دوپون آگنان، کاندیدای راست‌گرا با مواضع ضد اتحاد و یکپارچگی اروپا، سعی خواهد کرد از مخالفت شدید خود با سیاست‌های دولت برای مقابله با ویروس کرونا استفاده کند. ژان لاسال یک نامزد دیگر است که در سال ۲۰۱۷ نیز نامزد انتخابات شد و ادعا می‌کند که صدای «فرانسه اصیل» و طبیعت این کشور است. او از کسب ۳ درصد آرا راضی خواهد بود.
آن هیدالگو، شهردار سوسیالیست پاریس، دیگر نامزد این انتخابات است. برخی او را مظهر افول حزب سوسیالیست می‌دانند و انتقاد‌ها از عملکردش در مقام شهردار تکنوکرات پاریس هم باعث لطمه به موقعیتش در رقابت‌های انتخاباتی شد؛ و در نهایت، جناح چپ افراطی در این انتخابات دو نامزد دارد: فیلیپ پوتو و ناتالی آرتو که برآورد می‌شود مجموع آراء هر دو روی هم تنها یک درصد از آراء کل باشد.
با توجه به اینکه امانوئل ماکرون از شرکت در مناظرات تلویزیونی امتناع کرده، به نظر می‌رسد نوعی دلسردی در میان رای دهندگان ایجاد کرده است به همین دلیل پیش‌بینی می‌شود میزان مشارکت بالا نباشد. اما مسئله مهم نه سطح مشارکت که نتیجه نهایی است که از صندوق رای بیرون می‌آید. فردا یکشنبه از ساعت ۸ صبح به وقت پاریس شاهد انتخاباتی خواهیم بود که ممکن است از درون آن کسی بیرون آید که همه را غافلگیر کند.
جهان تجربه دونالد ترامپ را فراموش نکرده است. کسی که همه معالات ذهنی و جاری جهان را دچار نوسان و در برخی حوزه‌ها دچار دگرگونی کرد. به گونه‌ای که در چهار سال ریاست جمهوری او شاهد نوعی به هم ریختگی در نظام بین الملل بودیم. ترامپ کسی بود که متهم شد به زور و ضرب پوتین رییس جمهور شده است و اتفاقا در دوران او کاخ سفید بیشترین احترام و تعریف و تمجید نسبت به پوتین را داشت. حال با توجه به اینکه اتمسفر ترامپیسم هنوز در فضای جهان وجود دارد این احتمال را نباید از نظر دور داشت که شخصی مانند لوپن نامزد راست افراطی، شگفتی ساز این انتخابات شود. مردم فرانسه هم مانند مردم ایران غیر قابل پیش‌بینی هستند و سابقه نشان داده است که مردم گاهی نظرسنجی‌ها دور زده و برگ دیگری رو می‌کنند. فردا عصر مشخص خواهد شد که مکرون میانه رو نسبتا ملی گرا و رقیب اصلی او چه سرنوشتی خواهند داشت.