آيا سياست می‌تواند از ورزش جدا شود؟

دیدارنیوز: با انصراف سوئد و لهستان از حضور در پلی‌آف انتخابی جام جهانی مقابل روسیه تاثیر جنگ روسیه علیه اوکراین وارد مرحله تازه‌ای شد.

کسی تصور نمی‌کرد دو تیم ملی حاضر شوند قید حضور در بزرگ‌ترین تورنمنت فوتبالی ملی را به خاطر مسائل سیاسی بزنند. استعفای رومن آبراموویچ مالک روس باشگاه چلسی از مدیریت باشگاه از ترس اینکه مبادا دولت بریتانیا باشگاه را مصادره کند و همچنین دعوایی که سر میزبانی جام جهانی والیبال که شهریور سال آینده قرار بود در روسیه برگزار شود به اضافه تحریم یک باشگاه فوتبال روسی و گرفتن میزبانی لیگ قهرمانان اروپا از شهر سن‌پترزبورگ همه جزو حاشیه‌های جنگی است که در ظاهر ارتباطی با حوزه ورزش ندارد.

در این چند روز و با بیشتر درگیر شدن ورزش با جنگ روسیه علیه اوکراین این سوال دوباره مطرح شده که آیا سیاست از ورزش جداست؟ موافقان و مخالفان سر این موضوع مهم بحث می‌کنند که اگر سیاست از ورزش جداست پس چرا چنین تصمیماتی اتخاذ می‌شود و اگر جدا نیست چرا نهاد‌های بین‌المللی ورزش روی این شعار تاکید می‌کنند؟ موافقان هم معتقدند جدایی سیاست از ورزش به معنای چشم‌پوشی روی جنایات یک کشور یا گروهی از آدم‌ها نیست.

در سال‌های گذشته بار‌ها و بار‌ها نمونه‌های مشابهی از تاثیر حوزه سیاست بر ورزش رخ داده که شمردنش نیاز به یک کتاب قطور دارد. از روزی که تیم شوروی حاضر نشد در ورزشگاه ملی شیلی که محل شکنجه‌گاه طرفداران آلنده رییس‌جمهور چپ‌گرای این کشور بود به میدان برود تا همین اواخر که تیم‌های عربستانی به دلیل حمله به سفارت این کشور در ایران دیگر حاضر نشدند به کشورمان سفر کنند و کنفدارسیون فوتبال آسیا نیز حق را به آن‌ها داد صحنه ورزش پر بوده از تاثیر حوزه سیاست و مناسبات بین‌المللی بر ورزش.

تناقض هم در این میان کم نبوده. مثلا هیچ‌وقت در مجامع بین‌المللی ورزشی اسراییل با وجود اشغالگری، اعمال جنایت‌آمیز و رفتار نژادپرستانه علیه مردم فلسطین حتی مورد تهدید واقع نشده. اینکه حد و مرز ورود سیاست به ورزش کجاست و وقتی از جدایی سیاست و ورزش حرف می‌زنیم دقیقا چه منظوری داریم بحث مفصلی است که در این نوشته کوتاه نمی‌گنجد. با این حال نباید فراموش کرد که تاثیرگذاری همه حوزه‌های زیستی بر یکدیگر لاجرم و غیر قابل انکار است. نمی‌توان تصور کرد حوزه ورزش به دلیل شعار‌های قشنگی که سر می‌دهد یک حوزه ایزوله در دنیاست که از مسائل اجتماعی، اقتصادی یا سیاسی تاثیر نمی‌پذیرد.

امروز که روسیه به اوکراین حمله کرده رفتار لهستان و سوئد که قصد دارند از حضور مقابل تیم ملی این کشور سر باز زنند منطقی است. مخصوصا اگر بدانیم فوتبالیست‌های زیادی در کشور روسیه هستند که حامی رییس‌جمهور جنگ‌طلب‌شان هستند.

در کشتی، جانبولات تدیف که بیش از دو دهه است سرمربیگری تیم ملی کشتی آزاد روسیه را برعهده دارد در پی جنگ نظامی روس‌ها علیه اوکراین در فضای مجازی به حمایت از پوتین پرداخت. او روی فیلمی که از خودش در سالن کشتی به همراه شاگردانش و پلاکاردی از پوتین گرفته بود، نوشت: «قدرتمندترین تیم کشتی آزاد جهانیم و طرفدار رییس‌جمهور قدرتمند.» نکته جالب توجه در مورد تدیف این است که او چند سال برای تیم ملی کشتی اوکراین کشتی گرفته بود!