در حالی که مسوولان انستیتو پاستور اعلام کردند که تا پایان امسال ۱۳ میلیون دز واکسن وارد بازار می کنند؛ هنوز تحویل ۵۰ میلیون دز واکسن برکت در هاله‌ای ابهام است.
دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: فصل پاییز و زمستان برای ایرانی‌هایی که منتظر تولید واکسن کرونای داخلی و ورود آن‌ها به بازار بودند، فصل خوش خبری بود و هست البته فقط از سوی انستیتو پاستور؛ این مرکز با تولید میلیونی واکسن پاستوکووک و تحویل بیش از ۶ میلیون دز واکسن به وزارت بهداشت در پاییز و تحقق وعده اهدای ۱۳ میلیون دز واکسن تا پایان زمستان در صدر جدول تولیدکنندگان واقعی قرار گرفته است.
از زمانی که موضوع ورود بخش‌های دولتی و خصوصی به تولید واکسن ایرانی مطرح شد، خیلی از مراکز مرتبط و غیر مرتبط با حربه‌های مختلف و گرفتن هزینه‌های گزاف برای تولید واکسن تلاش کردند که وارد این عرصه شوند و با انتشار خبرهای متعدد و اعلام تحویل چند میلیون دز واکسن در این فصل و در آن فصل سعی کردند نشان دهند که به فکر مردم هستند، اما با گذشت زمان ورق کاملا برگشت. آمار کشته شدگان بر اثر کرونا به بیش از ۷۰۰نفر در روز رسید و از آن وعده‌ها خبری نشد که نشد.
تولید کنندگانی مانند رازی و پاستور که هم از حضور محققان خبره و زبده بهره‌مند هستند و هم سابقه مشخصی در حوزه تولید واکسن دارند، خیلی آرام‌تر و به دور از حاشیه سازی و اعلان خبرهای متعدد و در بوق و کرنا کردن فعالیت هایشان، سیر تولید واکسن‌ها را تا جایی پیش بردند که دیروز خبر موفقیت آمیز تولید واکسن پاستوکووک را این طور اعلام کردند:" پس از ماه‌ها تلاش واکسن پاستوکووک به بار نشست و اعتماد و استقبال مردم از این واکسن، مزد زحمات و مرارت‌های ما بود که خستگی چندین ماهه را از تن دست اندرکاران تولید این واکسن درآورد."
بیشتر بخوانید: افزایش تولید واکسن‌های ایرانی؛ نوشدارو بعد از مرگ سهراب
در دوران سخت اپیدمی کرونا محققان این مجموعه با تمام توان تلاش کردند تا هم از آلام هموطنان بکاهند و هم تندرستی آنان را حفظ کنند از این رو در قدم اول طراحی و تولید واکسن کرونا با بهره گیری از فناور‌های پیشرفته را از همان ابتدای دوران اپیدمی کرونا در دستور کار قرار دادند و حالا به گفته خودشان تلاش محققان این مجموعه به بار نشسته است.
در قدم بعدی بعد از اینکه از کارآزمایی‌های بالینی سربلند بیرون آمدند، روند تولید واکسن کرونا به نام پاستوکووک به سمت تولید صنعتی سوق پیدا کرد و حالا شرایط برای تولید انبوه واکسن در دستور کار قرار گرفته است.
نکته قابل توجه در روند تولید واکسن پاستوکووک این است که این مرکز هم از ظرفیت‌های قبلی خود بهره گرفت و همه زیرساخت‌های لازم را برای تولید واکسن کرونا داشت و در نهایت موفق شد، اما از سوی دیگر شرکت‌های دیگر که نه ظرفیت داشتند و نه زیرساخت در آن شرایط بحرانی به جای حمایت از مراکزی مانند پاستور و رازی، با سیاست رسانه‌ای پرهیاهو و وعده‌های متعدد سعی کردند گام در عرصه‌ای بگذارند که سابقه‌ای در آن نداشتند و حاصل هم البته وعده بود و عمل نکردن به وعده‌ها. آن هم در عرصه‌ای که با جان مردم سروکار داشت.
بیشتر بخوانید: مخبر جانشین خود را انتخاب کرد؛ نوروزی و وعده ۵۰ میلیون دز واکسن
ماجرای دیر رسیدن واکسن ایرانی کرونا که در نهایت منجر به واردات گسترده واکسن و واکسینه شدن مردم با استفاده از واکسن‌های خارجی شد، پرونده‌ای است که برای افکار عمومی هنوز باز است. یکی از استدلال‌ها در مورد تاخیر در عمل به تعهدات از سوی شرکت‌هایی که وعده تولید واکسن داده بودند، تحریم‌ها بود.
محمد مخبر، معاون اول رئیس جمهور و رئیس پیشین ستاد اجرایی فرمان امام که وعده تحویل ۵۰ میلیون دز واکسن برکت توسط او داده شد و البته تحقق نیافت، همین چند روز پیش از دور زدن تحریم‌ها در همان دوران سخن گفت و با بیان اینکه تجهیزات تولید واکسن را در جعبه وسایل منزل سفیران به کشور می‌آوردیم تلویحا از مشکلاتی که تحریم برای واکسن سازان ایجاد کرده است گفت.
اما علیرضا رحیمی، رییس بخش فرمولاسیون فرآورده‌های نوترکیب انستیتو پاستور ایران نظر دیگری در این مورد دارد و با اشاره به اینکه تحریم عامل بازدارنده برای محققان ما نبوده است، افزود: با سعی محققان این مجموعه، توانستیم با بومی سازی این محصول فناورانه را به سرانجام برسانیم و با استفاده از توانمندی‌های داخلی، ظرفیت مجموعه را در زمان کوتاهی افزایش دهیم.
با تولید واکسن پاستوکووک و موثر بودن این واکسن در پیشیگیری از ابتلا به کرونا چند سوال مطرح می‌شود که مسوولان باید پاسخگوی این باشند که وقتی مراکزی مانند پاستور و رازی با سابقه و تخصص و زیرساخت‌های علمی و فنی لازم در کشور وجود داشتند، چرا اصرار شد که نهادهایی وارد این عرصه شوند که نه تجربه و نه سابقه و نه زیرساخت‌های لازم برای این کار را داشتند، وارد عرصه تولید واکسن شوند؟ در همان زمان بارها و بارها سوال شد که چرا باید در ایران بر خلاف بسیاری از کشورهای جهان روی چندین و چند پروژه تولید واکسن سرمایه‌گذاری شود و بهتر نیست ما هم مثلا مانند هند روی یک محصول اصلی تمرکز و تمام توان کشور را در همان جهت هدایت کنیم؟ چرا وعده‌هایی مانند تحویل ۵۰میلیون دز واکسن تا پایان شهریور داده شد در حالی که امروز که در روزهای نخستین زمستان هستیم نیمی از این وعده‌ها هم محقق نشده است؟ و سرانجام جان شیرین کسانی که در اثر تاخیر در واکسیناسیون کرونا از دست رفتند را چه چیزی جبران خواهد کرد و آن داغ‌ها چگونه از دل خانواده‌ها و این زخم‌ها چگونه از روان این جامعه زدوده خواهد شد؟