علی باقری مذاکره کننده ارشد ایران در مذاکرات وین به سفری اروپایی رفته است. دیپلماتی که به سرسختی در مقابل غرب شناخته می‌شود. آیا مردان تیم مذاکره کننده ایران با همین سرسختی در گراند هتل وین حاضر خواهند شد؟
دیدارنیوز ـ پرستو بهرامی‌راد: چند هفته دیگر دور هفتم مذاکرات احیای برجام در گراند هتل وین دوباره آغاز می‌شود. در چند ماه اخیر حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران و علی باقری کنی، معاون سیاسی او سفرهای متعددی در خصوص احیای برجام داشته اند.
این روز‌ها نیز علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر امورخارجه ایران عازم چند کشور اروپایی شده است تا علاوه بر موضوعات دوجانبه و منطقه‌ای، درباره مذاکرات وین نیز رایزنی کند. قبل از این سفر نیز باقری کنی با همتایان روس و چینی گفتگو و دیدار کرده بود. همچنین مذاکره کننده ارشد ایران در سفر به مادرید با انریکه مورا، معاون دبیرکل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا دیدار و رایزنی کرد و پیش از این نیز در ایران این دو مقام با یکدیگر دیدار داشته اند.
علی باقری کنی در خصوص سفر خود به اروپا در توئیترش نوشته است: «در این دیدار‌ها لغو موثر تحریم‌های غیرقانونی و اهمیت تضمین به عدم تکرار، مورد تاکید قرار گرفت.» میخائیل اولیانوف، نماینده دائم روسیه نزد سازمان‌های بین المللی در وین در واکنش به دیدار آتی مقامات ایران و انگلیس در لندن تاکید کرد: «در خصوص برجام همه ما در یک قایق نشسته‌ایم.» شاید این توئیت هشداری به ایران نیز باشد که از یاد نبرد روسیه همیشه حامی جدی ایران بوده است.
باقری کنی در اروپا
علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه ایران در سفر خود به اروپا با رسانه‌ها مطرح غربی به گفتگو پرداخته است. در این گفتگو‌ها به صورت نیم بند برنامه‌های ایران در مذاکرات را نمایان کرده است. با این حال برخی معتقد هستند که گفته‌های باقری کنی کلی گویی است و برنامه مشخصی را نشان نمی‌دهد.
او در گفتگو با کریستین امان‌پور مجری سی‌ان‌ان گفته است: «موضوع اصلی در گفتگو‌های پیش رو موضوع رفع تحریم‌های غیرقانونی است که به خاطر خروج آمریکا از برجام و نقض تعهداتش علیه ملت ایران تحمیل شده است.» باقری با اشاره به نشست هشتم آذر در وین گفته است محور این نشست برجام نیست چرا که توافق برجام در سال ۹۴ انجام شد، در وین درباره تحریم‌های غیرقانونی علیه ایران مذاکره خواهد شد.
باقری کنی به صورت عمدی سعی دارد از کلمه برجام استفاده نکند. بسیاری او را مذاکره کننده سرسختی توصیف می‌کنند. او در مصاحبه‌ای این موضوع را که گفته می‌شود موضع مذاکراتی او آن قدر سرسختانه است که رسیدن به توافقی در وین غیرممکن است، رد کرد و توضیح داد: «ما فقط می‌گوییم طبق برجام، تحریم‌ها باید لغو شوند. ما یک توافق انجام داده بودیم و دیدگاهمان این است که باید اجرایی شود.»
به نظر می‌رسد علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد ایران در مذاکرات وین باشد. بسیاری از حضور او در تیم مذاکراتی نگران هستند، زیرا باقری کنی از مخالفین جدی برجام بوده است. با این حال در مصاحبه‌ها و دیدار‌های چند وقت اخیر او، به نظر می‌رسد تصمیم دولت رئیسی و باقری کنی بر امضای توافقی در مذاکرات وین است.
ایران در مذاکرات وین به دنبال چیست؟
ایران سه شرط ایران برای بازگشت آمریکا به برجام مطرح کرده است؛ آمریکا باید مقصر بودن خود را بپذیرد، تحریم‌ها یکجا لغو شود و دولت جو بایدن تضمین دهد که هیچ دولت دیگری اقدام ترامپ در خروج از برجام را تکرار نکند. از سوی دیگر تیم مذاکراتی ایران مدعی است که در مذاکرات وین به مذاکرات هسته‌ای نمی‌پردازیم. این سخنان کلی که برخی از آن‌ها حتی امکان اجرایی شدن ندارد، باعث شده است که بسیاری به نقد صحبت‌های مسئولان سیاست خارجی ایران بپردازند. با این حال به خوبی مشخص است که ایران به دنیال رفع تحریم‌ها به هر شکلی است و در مصاحبه‌های باقری کنی و صحبت‌های امیرعبداللهیان به خوبی این نگاه مشخص می‌شود.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران گفته است: «اگر طرف‌های مقابل با رویکردی جدی و مثبت وارد وین شوند، دستیابی به یک توافق خوب آن هم در کوتاه مدت امکان‌پذیر است.» کامالا هریس، معاون رئیس جمهور آمریکا روز جمعه در کنفرانسی خبری در پاریس درخصوص توافق هسته‌ای با ایران گفته است: «ما به دنبال بازگشت مجدد هستیم و منتظر مذاکرات هستیم و امیدواریم که این مذاکرات پرثمر باشند. در این راستا ما در کنار متحدانمان قرار داریم.»
از اظهارات مقامات ایرانی و ۵+۱ به خوبی می‌توان این موضوع را دریافت کرد که امید به مذاکرات وین بسیار بالا است و طرفین امیدوارند که ۸ آذر روند مذاکرات به خوبی جلو برود. آمریکا سعی دارد مسئله ایران را در قالب برجام به سرانجام برساند و تنها راه حل مسئله با ایران را دیپلماسی می‌داند.
با این حال سخنان وزارتخارجه ایران شبهات بسیاری مبنی بر عدم موفقیت در مذاکرات وین را ایجاد کرده است؛ تا جایی که برخی کارشناسان کاملاً ناامید به احیای برجام هستند.
گروه دیگری از تحلیلگران اما معتقدند که تیم مذاکراتی جدید ایران در عدم استفاده از نام برجام و صحبت‌های کلی در خصوص مذاکرات و بازدید‌های دو جانبه چند ماه اخیر، به دنبال برندسازی جدید برای خود است و سعی دارد این توافق را به نام تیم خود تمام کند و ردپای تیم دولت حسن روحانی را از این ماجرا حذف کند. به همین دلیل نباید اظهارات و ژست‌های سرسختانه این تیم جدید را جدی گرفت.
هنوز هیچ کس نمی‌داند که تیم مذاکره کننده جدید چه رویکردی را در پشت میز مذاکره در پیش خواهد گرفت. مردانی که به شدت با برجام مخالف بودند، حالا برای احیای آن به وین می‌روند. افرادی که حتی نام برجام را با اکراه می‌برند اما به نظر مشتاق رفع تحریم‌ها هستند تا دولت نوپای ابراهیم رئیسی اندکی از تنگنای منابع خارج شود.
سیگنال‌ها مبهم است و پیش‌بینی کاری بسیار دشوار! به نظر باید تا روز برگزاری اولین دور مذاکرات منتظر ماند تا بتوان تحلیل دقیق‌تری از برنامه‌ها و سناریوی تیم مذاکره کننده جدید ایران ارایه کرد. تیمی که روشن نیست برای بازی تاخیری وارد میدان خواهد شد یا آن که علی رغم ژست‌های سرسختانه رسانه‌ای با رویکردی عملگرایانه در گراند هتل پشت میز مذاکره خواهند نشست.