هر چند شمار قرارداد‌های اجاره در بازار مسکن در تابستان امسال با کاهش قابل توجهی روبرو شده است، اما همچنان نرخ‌های بالا شرایط را برای بسیاری از مستاجران تاره‌وارد به بازار و مستاجران حاضر در بازار دشوار کرده است.
دیدارنیوز ـ با هدف تسهیل شرایط پرداخت وام ودیعه مسکن از سال قبل در دستور کار قرار رگفته و امسال نیز تا پایان شهریور ماه مهلت ثبت نام برای دریافت تسهیلات ودیعه مسکن اعلام شده است. با این حال مشکلات فنی سایت همچنان وجود دارد و حتی امروز سایت اعلامی برای ثبت نام وام ودیعه مسکن با اعام پیغام سایت درحال بروز رسانی است، امکانی برای ثبت نام فراهم نمیکند. برآورد‌های صورت گرفته در دو فصل بهار و تابستان سال ۹۹ نشان می‌دهد اجاره بهای مسکن در تهران نسبت به فصول مشابه سال قبل به ترتیب ۳۸ درصد و ۴۷ درصد افزایش یافته است. سیاست گذاران در ماه‌های ابتدایی تابستان گذشته برای برداشتن باری از روی دوش مستاجران پیشنهاد وام ودیعه را مطرح کردند که براساس آن قرار شد وام ودیعه ۵۰، ۳۰ و ۱۵ میلیون تومانی به مستأجران تهرانی، شهر‌های بزرگ و سایر شهر‌ها پرداخت شود؛ بنابر تصمیم سیاستگذاران سود وام ودیعه مسکن ۱۳ درصد تعیین شد که ماهانه توسط مستأجران به بانک پرداخت می‌شود و اصل ودیعه بعد از اتمام قرارداد اجاره به بانک مسترد خواهد شد.
با ورود به سال ۱۴۰۰ و افزایش نرخ رسمی اجاره بها ودیعه ۵۰ میلیون تومانی در تهران به ۷۰ میلیون و در سایر کلانشهر‌ها به ۴۰ میلیون تومان افزایش یافت.
براساس مصوبه ستاد ملی کرونا قرارداد‌های اجاره مسکن امسال نیز همچون سال گذشته به صورت خودکار تمدید می‌شود؛ نرخ مجاز افزایش اجاره بها در تهران ۲۵ درصد و در دیگر کلان شهر‌ها ۲۰ درصد و در سایر شهر‌ها ۱۵ درصد است. با این حال بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان افزایش نرخ اجاره بها از رقم مصوب دولت فراتر رفته است و بسیاری از مستاجرا ارقام بالاتری را حتی برای تمدید قرارداد اجاره می‌پذیرند.
یک فعال بازار مسکن در منطقه مرکزی تهران اعلام کرد بسیاری از مالکین و مستاجران تنها برای پشت نویسی قراردادهایشان به بنگاه مراجعه می‌کنند که هزینه تمدید قرارداد در بنگاه نیز بسیار کمتر از انعقاد قرارداد جدید است. به عبارت دیگر بین سیصد تا پانصد هزار تومان هزینه از طرفین برای تمدید قرارداد در نظر گرفته می‌شود، اما نکته اینجاست که اغلب مستاجران افزایش تا سی درصدی بهای اجاره را برای جابجا نشدن در این شرایط می‌پذیرند.
وی با اشاره به اینکه کمترین ودیعه در مرکز شهر از صد میلیون تومان فراتر رفته است، تاکید کرد: بسیاری از مستاجران برای ردیافت وام ودیعه نیاز دارند قرارداد جدید بنویسند که البته این موضع ستلزم پرداخت هزینه سنگین تری است و تا جایی که می‌دانم این موضوع یعنی دریافت وام ودیعه چندان هم راحت نیست.
وی در پاسخ ب این سئوال که حجم اعلام واحد‌های مسکونی برای اجاره چقدر افزایش داشته است؟ گفت: جابجایی مستاجران کم است از این رو تعداد فایل‌های اجاره کاهش یافته، اما قیمت‌ها نسبت به سال گذشه بالاتر ازست. به طور کلی برای یک واحد ۵۰ متری با امکانات لازم است در مناطق مرکزی شهر حدود صد میلیون تومان ودیعه دو میلیون تومان اجاره در نظر بگیرید و این کف قیمت هاست.
قیمت‌ها، اما در ناطق بالاتر شهر بسیار متفاوت است به طوری که ودیعه مسکن در مناطقی نظیر خیابان شهید بهشتی، خیابان مطهری و سهرودی و … بالاتر از سیصد میلیون تومان اعلام می‌شود. به این ترتیب کارد ودیعه هفتاد میلیون تومانی در ناطق بالایی شهر تهران بسیار کاهش می‌یابد.
بررسی‌های صورت گرفته حاکی از آن است که مستاجران تهرانی بیش از همه به رهن خانه‌های ۷۹ متری تمایل دارند و در این بین وام ودیعه ۷۰ میلیون تومانی تنها نزدیک به ۱۰ تا ۱۴ درصد از مبلغ رهن خانه با این متراژ را در مناطق بالا شهر تهران تامین می‌کند؛ در حال حاضر رهن کامل یک واحد ۸۰ متری در منطقه دیباجی جنوبی تهران ۵۰۰ میلیون تومان پول می‌خواهد و رهن کامل یک واحد ۷۸ متری در منطقه شهرک غرب تهران نیز ۸۰۰ میلیون تومان پول می‌خواهد.
در مناطق متوسط نشین شهر تهران ۷۰ میلیون تومان وام ودیعه مسکن می‌تواند ۱۵ تا ۲۵ درصد مبلغ رهن را تامین کند؛ در حال حاضر رهن کامل خانه در منطقه تهران پارس غربی ۴۰۰ میلیون تومان پول می‌خواهد که وام ودیعه ۷۰ میلیون تومانی ۱۷.۵ درصد از هزینه رهن را تامین می‌کند.
در برخی از مناطق غربی شهر تهران نظیر باغ فیض وام ۷۰ میلیون تومانی ودیعه مسکن یک چهارم و یا ۲۵ درصد هزینه رهن را تامین می‌کند؛ در حال حاضر رهن کامل یک واحد ۸۰ متری در این منطقه ۲۸۰ میلیون تومان پول می‌خواهد.
گفتنی است که نرخ بهره وام ودیعه مسکن در حال حاضر بحران دیگری برای مستاجران ایجاد کرده است؛ بازپرداخت وام ودیعه مسکن به دو صورت است؛ یکی آن‌که وام مستقیم به مالک پرداخت می‌شود و مستأجر فقط کارمزد و سود آنرا پرداخت می‌کند. در این روش اجاره‌نشین برابر با مدت قرارداد که معمولا یکسال است سود مربوطه را بازپرداخت می‌کند.
در روش دیگر بازپرداخت وام ودیعه ۳ ساله با سود ۱۲ درصدی است. در این شیوه وام مستقیم به مستأجر پرداخت می‌شود و میزان اقساط آن در شهر تهران، کلانشهر‌ها و سایر شهر‌ها به ترتیب ۲ میلیون و ۳۲۵ هزار تومان، یک میلیون و ۳۲۸ هزار تومان و ۸۳۰ هزار تومان است.
سود وام ودیعه مسکن ۷۰ میلیونی ۱۳.۷ میلیون تومان، وام ۵۰ ملیون تومانی ۷.۸ میلیون تومان و ۴.۹ میلیون تومان است.
بررسی‌های میدانی صورت گرفته حاکی از آن است که با وام ودیعه مسکن ۷۰ میلیون تومانی در برخی از مناطق تهران امکان رهن کامل خانه وجود دارد؛ رهن کامل یک واحد مسکونی ۷۵ متری ۲۰ سال ساخت در منطقه صادقیه تهران در حال حاضر ۶۰ میلیون تومان پول می‌خواهد و در منطقه حسن آباد تهران نیز رهن کامل یک واحد مسکونی ۵۰ متری ۸ سال ساخت ۵۰ میلیون تومان پول می‌خواهد و در منطقه شاداباد تهران نیز امکان رهن کامل خانه با وام ودیعه ۷۰ میلیون تومانی وجود دارد به طوری که هزینه رهن کامل یک واحد مسکونی ۷۰ متری ۱۰ سال ساخت در این منطقه ۶۵ میلیون تومان است.
طبق پیش‌بینی‌ها، کارگران و حقوق بگیران ثابت با اولویت ازدواج‌های جدید و خانواده‌های ۵ نفره و بیشتر مشمول دریافت این تسهیلات هستند. افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی در کنار زنان سرپرست خانوار دیگر گروه مشمول تسهیلات مذکور را تشکیل می‌دهند.
بر اساس اعلام معاون وزیر راه و شهرسازی زنان مجرد بالای ۳۵ سال و خودسرپرست نیز امکان دریافت این تسهیلات را دارند و به مردان سرپرست خانوار هم که به دلیل فوت همسر، طلاق و متارکه، مجرد هستند نیز وام اجاره تعلق می‌گیرد.
داشتن فرم «ج» سبز در سامانه وزارت راه و شهرسازی و نداشتن سابقه مالکیت از سال ۱۳۸۴ به بعد از دیگر شروط تعیین شده برای دریافت این تسهیلات است. از سوی دیگر متأهل یا سرپرست خانوار بودن و داشتن سابقه ۵ سال سکونت در شهر مورد تقاضا به همراه اجاره‌نامه رسمی یا اجاره‌نامه ثبت شده در سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات و دارای کد رهگیری از دیگر شرایط دریافت این تسهیلات اعلام شده است.
همچنین شرط دیگر دریافت وام مستاجران دریافت کد رهگیری اجاره است که الزامی شده است و به قولنامه‌های دستی و غیر رسمی وام تعلق نمی‌گیرد؛ لذا باید توجه داشت در هنگام عقد قرار داد در دفاتر مشاور املاک حتما اجاره نامه رسمی با کد رهگیری و اجاره بها دریافت شود.
بازپرداخت تسهیلات کمک ودیعه مسکن برای وام‌های تا ۳۰میلیون تومانی سه ساله و برای وام‌های ۳۰میلیون تومان به بالا پنج ساله است. قسط وام ۲۵میلیون تومانی حدود ۸۳۰هزار تومان، ۴۰میلیون تومانی حدود ۹۰۰هزار تومان و قسط تسهیلات کمک ودیعه مسکن ۷۰میلیون تومانی حدود یک میلیون و ۵۵۰هزار تومان است.
سود وام ودیعه مسکن ۲۵میلیونی حدود پنج میلیون تومان، وام ۴۰میلیون تومانی حدود ۱۳.۳میلیون و وام ۷۰میلیونی حدود ۲۳.۵میلیون تومان است.