کمبود یا نبودن برخی داروها برای بیماران خاص که هر روز به تعداد آن اضافه هم می‌شود، کم کم به یک سریال تراژیک مبدل شده است. پیام یکی از مخاطبان "دیدار" مبنی بر نبود داروی استرادیول سبب شد یک بار دیگر این دغدغه مردم را پیگیری کنیم.
دیدارنیوز ـ نسرین نیکنام: پیش‌تر درباره کمبود برخی از داروها برای بیماران خاص سخن گفته شد و مطالبه به حق مردم را هم به گوش مسئولان رساندیم، اما متاسفانه همیشه با یک جواب مواجه بودیم؛ تحریم هستیم! جوابی که برای مردم نه نان می‌شود و نه آب.شروع سریال کمبود دارو در کشور از سال ۹۸ کلید خورد و حالا این روز‌ها با کمبود داروی استرادیول و ربیف، ماجرا غم انگیزتر شده و بیماران مجبورند برای پیدا کردن این دارو هزینه‌های زیادی را به مافیای آن بپردازند.
همان سال ۹۸ وقتی خبر کمبود برخی داروها رسانه‌ای شد این کانال‌های تلگرامی و صفحه‌های اینستاگرامی بودند که برای کسب درآمد بیشتر خبر از وجود داروهای نایاب با قیمت‌های نجومی دادند و مافیای داروفروشان ناصر خسرو هم همچنان به قوت خود باقی بوده و هست، اما گویا استقبال برای خرید دارو به صورت اینترنتی طرفدار بیشتری دارد.
برخی کارشناسان می‌گویند: با وجود درخواست افزایش قیمت از سوی شرکت تولید یا واردکننده به دلیل تورم، اما سازمان‌های بیمه‌گر زیر بار این افزایش قیمت نمی‌روند. علاوه بر سازمان‌ها دولت هم به منظور کنترل تورم اجازه افزایش قیمت را نمی‌دهد. همین موضوع هم باعث می‌شود که تولید کننده اجازه ورود داروهایش را به بازار ندهد و سرانجام ماجرا به نایاب شدن برخی داروها و پیدا شدن سروکله مافیا‌های دارو به فضای مجازی ختم شود.
۱۶ تیرماه بود که رئیس پلیس فتای تهران بزرگ از شناسایی یک کانال تلگرامی با ۳۵ هزار دنبال کننده که انواع داروی نایاب و کمیاب می‌فروخته، خبر داد. سرهنگ گودرزی گفته گرداننده این کانال مجازی در محل اختفای خود در یکی از مناطق جنوبی تهران دستگیر و بیش از ۱۷ هزار قلم انواع داروی کمیاب و نایاب کشف و ضبط شد. نکته‌ای که بیشتر در ادامه این گزارش به آن پرداخته می‌شود اهمیت مصرف این داروها برای بیماران و خطراتی است که نبود آن جان آنها را تهدید می‌کند.
بیشتر بخوانید:علت سرد شدن روابط زناشویی
شاید برای شما هم این پرسش مطرح شود که استرادیول برای چیست و چه کاربردی دارد؟ یکی از نقش‌های هورمون استرادیول در زنان این است که، ضخامت پوشش رحم را تضعیف می‌کند تا تخمک بتواند در صورت بارور شدن در آن جا قرار گیرد. از طرف دیگر قبل از یائسگی زنان، هورمون استرادیول بیشتر توسط تخمدان‌ها ساخته می‌شود و سطوح هورمون استرادیول در زنان در طول دوران قاعدگی، ماهانه متفاوت است و میزان هورمون استرادیول در زنان به تدریج با بالا رفتن سن کاهش می‌یابد؛ به طوری که در هنگام یائسگی وقتی که تخمدان‌ها غیرفعال می‌شوند، این هورمون کاهش می‌یابد. همچنین جفت در زنان باردار، مقدار زیادی از استرادیول را به خصوص در پایان دوران بارداری تولید می‌کند.
همانطور که می‌بینید هورمون استرادیول در زنان بسیار مهم و کاربردی است و جالب است بدانید تولید هورمون استرادیول در مردان هم اهمیت زیادی دارد، بر خلاف باور عموم بدن مردان هم هورمون استرادیول را تولید می‌کند، اما مقدار تولید شده بسیار کمتر از زنان است.
شیرین نیرومنش استاد دانشگاه تهران و متخصص زنان و زایمان در گفتگو با دیدار می‌گوید: داروی استرادیول به دلیل ترکیبات استراژنی که دارد برای کسانی که می‌خواهند باردار شوند داروی ضروری است و متاسفانه عدم استفاده از آن باعث سقط جنین می‌شود.
او می‌افزاید: خانمی که می‌خواهد با استفاده از جنین فریز شده باردار شود باید از چند هفته قبل و حتی بعد از مثبت شدن تست بارداری استرادیول را استفاده کند و این دارو نقش حیاتی را برای خانمی‌هایی که به سختی باردار می‌شوند دارد.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه بسیاری از زوج‌ها برای داشتن بچه هزینه‌های میلیونی می‌کنند و حالا نبود استرادیول برای آنها مشکل آفرین شده است، می‌گوید: مدت هاست که پزشکان متخصص زنان و زایمان هر نوع از این دارو را با هر ترکیبی تجوز می‌کنند در داروخانه‌ها وجود ندارد و اگر هم باشد باید چندین برابر قیمت واقعی خریداری کنند.
نیرومنش با تاکید بر اینکه دولت سوبسید‌هایی برای باروری زوج‌های نابارور پرداخت می‌کند، می‌افزاید: اما بیمه‌ها و حتی بیمه‌های تکمیلی هم در پرداخت هزینه‌ها کوتاهی می‌کنند و خانواده مجبورند هزینه زیادی را به تنهایی متقبل شوند.
متخصص زنان و زایمان تاکید می‌کند: استرادیول برای خانم‌های یائسه و هم کسانی که دچار یائسگی زودرس می‌شوند هم کاربرد دارد، این افراد برای جلوگیری از خطر پوکی استخوان باید حتما این دارو را مصرف کنند و نبود آن همه را دچار سردرگمی کرده است و حتی برخی از بیماران مجبور می‌شوند هزینه خیلی بالایی را تقبل کنند.
این استاد دانشگاه از وزارت بهداست خواست روی این موضوع نظارت جدی داشته باشد و مردم را از سرگردانی نجات دهد و از همه مهمتر برای کنترل قیمت‌ها هم فکر اساسی کند.
او عوارض عدم استفاده استرادیول را خشکی واژن و و مشکلات زنانگی می‌داند و می‌گوید: بسیاری از خانم‌های یائسه به دلیل اینکه سطح قوای جنسی شان پایین می‌آید، در رابطه جنسی دچار مشکل می‌شوند و بعضی وقت‌ها این مشکلات به مشکلات عاطفی و خانوادگی هم می‌رسد از این رو استفاده این دارو یکی از ملزومات خانم‌های یائسه است.
به گفته نیرومنش سالهاست که پزشکان و متخصصان زنان استفاده از پماد‌ها و کرم‌های هورمونی برای کاهش این مشکلات تجویز می‌کنند، اما این داروها هم به لیست داروهای کمیاب اضافه شده است.
بیشتر بخوانید:عوارض واکسن‌های کرونا و اثربخشی آنها
نکته مهم درباره وضعیت بازار دارو برای بیماران خاص این است که تحریم ها و مشکلات ارزی سهم عمده ای در شرایط کنونی دارد؛ سید حمید خوئی، رییس انجمن داروسازان تهران هم همین نظر را دارد و در گفت و گو با دیدار می گوید: ما حدود سه سال است تحت فشار آمریکا بی سابقه‌ترین بحران اقتصادی جهان را داشتیم و اگر کسی بگوید که چنین نبوده باید آن را به منزله شوخی گرفت، تحریم‌ها بر حیات اجتماعی اقتصادی تاثیر زیادی داشت.
او می افزاید: از یک طرف فشار تحریم و از سوی دیگر کاهش منابع ارزی باعث شد واردکنندگان و تامین کنندگان مواد اولیه دارو با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کنند و مهمتر اینکه در بودجه اعداد را پایین‌تر می‌گیرند که معمولا آن هم پرداخت نمی شود و این نبود ارز در سال ۹۹ جدی تر از سال های گذشته بود.
این مقام مسئول یاد آور می شود: در این شرایط بحرانی و کمبود ارز کرونا هم قوز بالا قوز شد و اخباری که می شنوید این تعداد میلیون واکسن وارد شده که مجانی نیامده از ارز دارو برداشته می شود و واکسن می خرند و همچنین داروی هایی که در این دو سال گذشته برای درمان کرونا وارد شد از منابع ارزی دارو بود برای همین سهم داروهای دیگر تحت تاثیر این تصمیم پایین تر آمد.
خوئی با اشاره به اینکه اگر ارز هم بود مشکل تبادل ارز با تولیدکنندگان و فروشندگان خارجی داشتیم به همین دلیل قدرت خرید خیلی کالاها و داروها از ما گرفته شد و از طرف دیگر طرف های اقتصادی به دلیل ترس از تحریم های آمریکا با شرکت های ایرانی هیچ معامله‌ای را انجام نمی دهند
او با تاکید بر اینکه وضعیت برخی داروهای خاص در ایران مناسب نیست، می گوید: با توجه به وضعیتی که پشت سر گذاشتیم فکر می‌کردیم شرایط خیلی بدتر از این که هست شود اما خوشبختانه به همت تولیدکنندگان داخلی مشکلاتمان حاد نشد از طرف دیگر ما از سی چهل سال پیش مشکل کمبود برخی داروها را داشتیم اما مقطعی بوده و مشمول زمان طولانی‌تر نشده است.
رئیس انجمن داروسازان تهران از تامین دارو برای بیماران ام اس و سایر بیماران خاص خبر می دهد و می افزاید: ما به همه کمبودها واقف هستیم و تلاش می کنیم خیلی زود این مشکل را از سر راه مردم برداریم.
او، فعالیت بی سابقه شبکه های قاچاق دارو و عدم برخورد جدی با آنها را از سوی مسئولان و دستگاه قضا را در بروز بحران کمبود داروها موثر می داند و تاکید می کند: مسئولان و متولیان برخورد با این افراد بارها قول داده اند که با قاچاقچیان برخورد جدی خواهند کرد اما در عمل هیچ اتفاقی نیفتاده و لازم است هر چه زودتر دستگاه قضا به این مساله ورود کند.