رزیدنتهای پزشکی میگویند عواید حاصل از ویزیت و اقدامات درمانی آنها مانند کارانه به حساب متخصصان واریز میشود و خواستار ایجاد تغییر در روند ارتقای خود شدند.
دیدارنیوز ـ جمعی از رزیدنتهای پزشکی با ارسال متنی خواستار ایجاد تغییر در روند ارتقای خود شدند. این درخواست در حالی بیان میشود که در ۲ سال اخیر شدت و حجم کاری رزیدنتها بعضا به افسردگی، خودکشی و انواع مشکلات مادی و جسمی و روحی آنها منجر شده است.
«پزشکان عمومی در صورت علاقهمندی به ادامه تحصیل در آزمومی به نام «دستیاری» شرکت کرده و بعد از مشخص شدن رتبه و انتخاب رشته، در رشته تخصصی قبولی خود تحت عنوان «رزیدنت» مشغول به کار میشوند. نحوه آموزش بدین صورت است که در قالب «دستیار پزشکان متخصص» که اعضای هیات علمی دانشگاههای علوم پزشکی هستند، به کار معاینه و درمان بیماران پرداخته و به صورت متناوب در دورههای علمی نیز شرکت میکنند بنابراین نحوه کار آنها بیشباهت به کارآموزی تخصصی نبوده و با محوریت جنبه عملی، موارد محدودی از آموزش تئوریک را هم در بردارد.
دستیاران پزشکی در پایان هر سال دستیاری میبایست در آزمون ارتقا شرکت کنند تا در صورت کسب نمره قبولی، به برنامه آموزشی عملی سال بعد ارتقا یابند (مثلا منظور از دستیار یا رزیدنت سال ۳، رزیدنتی است که در سال سوم تحصیلی خود بوده و حداقل ۲ آزمون ارتقا را با موفقیت سپری کرده است) آزمون ارتقا به صورت سالانه، سراسری و توسط سازمان سنجش آموزش کشور (سنجش پزشکی) برگزار میشود.
نهایتا بعد از اتمام دوره (که معمولا ۴ سال میباشد، ولی در هر رشته متفاوت است، مثلا مجموع مدت رزیدنتی در تخصص طب کار و کودکان ۳ سال، روانپزشکی و داخلی ۴ سال و جراحی مغز و اعصاب ۵ سال میباشند) مدرک دکترای تخصصی خود را اخذ میکنند.
درخصوص کم و کیف دورههای رزیدنتی حرف و حدیثها و انتقادات زیادی تاکنون مطرح شده که شاید کمتر نزد افکار عمومی برجسته شده باشند. مهمترین انتقاد مطروحشده، سختی کار رزیدنتها و شیفتهای مکرر و طولانی و همچنین شهریه ناچیز ماهانه حدود ۳ میلیون تومان میباشد (رزیدنتها حق اشتغال - حتی پارهوقت - در سایر مراکز آزاد و دولتی را ندارند بنابراین منبع درآمد دیگری هم نخواهند داشت) به گونهای که عملا عمده بار درمانی بیمارستانی و درمانگاهها بر دوش رزیدنتها بوده و متخصصین در قالب نظارت بر عملکرد رزیدنتها ایفای نقش دارند که بعضا با عنوان «بیگاری» کشیدن تعبیر میشود، چون عواید حاصل از ویزیت و اقدامات درمانی رزیدنتها مانند کارانه به حساب متخصصین واریز میشود! و این یکی از انتقادات جدی وارد بر سیستم آموزش تخصص پزشکی ایران میباشد که میبایست بر اساس تجربه سایر کشورها در این زمینه، دستخوش تغییرات و اصلاحات اساسی شود.
شدت و حجم کاری رزیدنتها بعضا منجر به افسردگی، خودکشی و انواع مشکلات مادی و جسمی و روحی ایشان شده به نحوی که خرداد سال ۹۸ رزیدنت سال ۲ ارتوپدی تهران به نام دکتر رسول قائدی بر اثر فشار کاری وارده فوت شدند! و اکنون جستجوی تیتر «خودکشی زنجیرهای رزیدنتهای پزشکی» اسامی و ماجراهای گوناگونی را پیش رو قرار میدهد که نشان از تاوان سنگینی است که ایشان در سیستم فعلی آموزش پزشکی متحمل میشوند تا شاید در آینده محصول آن را درو کنند!
وضعیت موصوف با هجوم پاندمی کرونا پیچیدهتر شده و کار را برای رزیدنتها سختتر کرد. بخش اعظمی از بار درمانی کرونایی بر عهده این افراد قرار گرفت و در کنار سایر کادر بهداشت و درمان، مشغول به خدمت جهادی در شرایط سخت شدند و سیستم درمانی کشور، با این تلقی که رزیدنتها دارای مدرک و مهارت پزشکی عمومی هستند، فارغ از رشته و تخصص، هر کدام از رزیدنتها را مامور به خدمت در مراکز کرونایی کردند. هرچند اینکه کرونا تمام بیمارستانها و مراکز تخصصی را تحت تاثیر قرار داده و رزیدنتها از عواقب آن از جمله مواجهه با بیماران و ابتلای چندین باره به کرونا بینصیب نماندهاند.
رزیدنتهای ورودی سال ۹۸ طبیعتا میبایست سال ۹۹ در اولین آزمون ارتقای خود شرکت میکردند، ولی با توجه به فشار کاری و وضعیت خاص و وخیم ناشی از کرونا، وزارت بهداشت این آزمون را برگزار نکرده و بعدا اعلام کردند که ارتقای رزیدنتها به صورت مشروط پذیرش شده است!
یعنی سال ۱۴۰۰ میبایست ارتقای سال اول و دوم را یکجا آزمون داده و قبول شوند در غیر این صورت، بدون ارتقا، در سطح همان سال اول باقی خواهند ماند! این چیزی نبود که مورد قبول رزیدنتها باشد، چون وضعیت کرونایی در این تصمیم لحاظ نشده بود و، چون فرصت کافی برای مطالعه در اختیار نداشتند، امکان موفقیت در آزمون ۱۴۰۰ برایشان به شدت پایین بوده و در این صورت تمام زحمات و خدمات کرونایی ۲ سال گذشتهشان به باد فنا میرفت!
درخواست رزیدنتها، عمل مشابه سایر سیستمهای بهداشتی درمانی دنیاست: «لغو آزمون ارتقا و گواهینامه دستیاری پزشکی و واگذاری این آزمون و نمرات آن به گروههای مربوطه بر اساس عملکرد و نمرات درونگروهی» یعنی معاونت آموزش وزارت بهداشت و درمان فرآیند خاص و استثنایی مذکور را طراحی و اجرا نماید تا فشار و استرس مضاعف آزمون ارتقا بر رزیدنتها تحمیل نشود. اما معاونت آموزش روی خوشی به این خواسته نشان نداده و نحوه تعامل ایشان با نمایندگان رزیدنتها و ارسال نامهای به وزیر بهداشت که به عقیده رزیدنتها گزینشی و یکطرفه به قاضی رفتن بود، باعث خشم رزیدنتها و تجمع و اعتصاب سراسری ایشان در روز یکشنبه ۳۰ خرداد گردید!
رئیس سازمان نظام پزشکی کشور در مورخ ۱۲ خرداد طی نامهای به وزیر بهداشت درخواست رزیدنتها را بحق دانسته و درخواست لغو آزمون و تغییر شیوه ارزشیابی رزیدنتی شد که دکتر حقدوست معاون آموزشی وزارت بهداشت در پاسخ به این نامه و همچنین در پیام ویدئویی خود فشار وارد بر خود را کار فقط «عده معدودی از رزیدنتها» قلمداد کرده و عنوان کردهاند عدم شرکت رزیدنتها در آزمون پیش رو (۱۶ تا ۱۸ تیر ۱۴۰۰) عوارض سنگینی به خصوص برای ایشان (رزیدنتها) به دنبال خواهد داشت ... این در حالی است که روسای شورای هماهنگی نظام پزشکیهای استانهای مختلف مانند مازندران، کهگیلویه و بویراحمد و آذربایجان شرقی خطاب به رؤسای دانشگاههای علوم پزشکی استانها نامهنگاری کرده و همچنین دکتر محسن مصلحی دبیر شورای عالی نظام پزشکی کشور در ۱۲ خرداد طی نامهای به دکتر روحالامینی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی، مطالبه دستیاران را بحق توصیف کرده و درخواست عمل به آن را نمودهاند.
رزیدنتهای رشتههای مختلف پزشکی در دانشگاههای علوم پزشکی و مقابل معاونتهای وزارت بهداشت تجمع کرده و به نظر میرسد دامنه این اعتراضات در حال گسترش بوده و تبدیل به چالشی علیه وزارت بهداشت خواهد شد.»
گفتنی است قبلا همین درخواست از سوی دستیاران تخصصی دندانپزشکی نیز مطرح شده و پارسال و امسال توسط معاونت آموزشی وزارت بهداشت مورد موافقت قرار گرفته و تاریخ و نحوه اجرای آزمون ارتقا در اختیار دانشگاههای علوم پزشکی استانها قرار گرفته است؛ بنابراین طرح درخواست مشابه از سوی دستیاران تخصص پزشکی به لحاظ اینکه بیشتر از دندانپزشکان با وضعیت و بیماران کرونایی مواجهه دارند، بحق و منطقی به نظر میرسد.