
باید ابتکار عمل رسانهای و اطلاعرسانی مذاکرات را در دست بگیریم. نکتهای که مقامات ما باید به آن توجه داشته باشند، این است که دیپلماسی پنهان با ترامپ، معنی نخواهد داشت.
دیدارنیوز-محمد جعفری: مسیر مواجهه تهران و واشنگتن، سرانجام پس از کشمکشها و وجود گمانهزنیهای فراوان درباره قرار گرفتن طرفین در آستانه یک جنگ و تخاصم گسترده، سرانجام به ایستگاه «مذاکره» ختم شده و بناست تا «سید عباس عراقچی»، وزیر امورخارجه کشورمان و «استیو ویتکاف» فرستاده ویژه آمریکا در امور خاورمیانه و از نزدیکان دونالد ترامپ، شنبه هفته آینده به میزبانی عمان به صورت غیرمستقیم درباره موضوعات مورد مناقشه دیدار و گفتگو کنند.
طیفی از اصولگرایان در حال هماهنگ کردن خود با تصمیم نظام درباره مذاکره هستند
در همین رابطه، کوروش احمدی، دیپلمات پیشین کشورمان در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک و تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی در گفتگویی با دیدارنیوز، ضمن اشاره به ابعاد مذاکرات ایران و ایالات متحده و بایستههای آن برای تهران، اظهار داشت: به نظر میرسد که طیفی از اصولگرایان در حال هماهنگ کردن خود با تصمیم نظام درباره مذاکره هستند. به عنوان نمونه؛ روزنامه جوان (ارگان رسانهای سپاه پاسداران)، مطلب خوبی نوشته و حتی در این مورد که روابط اقتصادی بین تهران و واشنگتن برقرار شده و امکان سرمایهگذاری شرکتهای آمریکایی در ایران فراهم شود به طرح موضوع پرداخته بود. به هر حال، اشاره این روزنامه که فکرشده و حسابشدهتر مطلب مینویسد به چنین موضوعی در نوع خود، حائز اهمیت تلقی میشود.
وی افزود: البته در این میان، طیفهای تندرویی که همین اخیرا اعلام کرده بودند؛ تظاهرات موتوری در مقابل وزارت خارجه خواهند داشت-البته نمیدانم برگزار شده یا خیر-، حضور دارند و ممکن است که روی مواضع گذشته خود ایستاده و طبعا برای آنها که شعار «ظریف، اعدام باید گردد» سر میدادند، سخت باشد که از مذاکرات حمایت کنند.
این دیپلمات باسابقه، تصریح کرد: البته این تحرکات تندروها، چندان حاد نخواهد بود. البته شاید اگر قرار بر این بود که دکتر ظریف برای مذاکره به عمان برود، فشار خون عدهای بالا میرفت اما، حضور عراقچی در این مذاکرات، مورد توافق و قبول همه بوده است.
حتی کشورهای در حال جنگ هم با یکدیگر مذاکره مستقیم میکنند
احمدی، همچنین اشارهای هم به بحثهای مطرح شده درباره مستقیم یا غیرمستقیم بودن مذاکرات داشت و عنوان کرد: برای من به عنوان کسی که همواره در حرفه سیاست خارجی بودم-چه به عنوان شاغل در وزارت امورخارجه و چه در جایگاه فردی که اهل خواندن و نوشتن در این حوزه بوده-هیچگاه مشکلی نمیدیدم در اینکه مذاکره مستقیم بین طرفین صورت بگیرد و این مسئله، یک روند طبیعی در روابط بینالملل است.
وی، اضافه کرد: حتی کشورهای در حال جنگ نیز با یکدیگر مذاکره مستقیم میکنند. دو کشور و دولتی که یکدیگر را به رسمیت شناخته و منکر موجودیت هم نیستند در نتیجه؛ معنی ندارد که از مذاکره مستقیم اجتناب کنند. ولی در هر حال، ظرف چند روز گذشته، همین موضوع در بحث مذاکره ایران و آمریکا به یک مسئله فرعی و حاشیهای بدل شده و به نظر میرسد که نظام در حال عبور و پشت سر گذاشتن این موضوع و تمرکز بر روی محتواست. امری که تحول مثبتی تلقی میشود.
ایران از نظر اقتصادی و اجتماعی تابآوری لازم برای تحمل فشار حداکثری در چهارسال آینده را ندارد
دیپلمات پیشین کشورمان در سازمان ملل، همچنین با اشاره به بایستههای نحوه مواجهه تیم ایرانی در مذاکرات شنبه نیز، یادآور شد: به نظر من، مذاکرات باید معطوف به کسب نتیجه باشد. چرا که به نتیجه نرسیدن این مذاکرات، هزینههای سنگینی به دنبال خواهد داشت. احتمال جنگ بالاست. این را، من نمیگویم و تقریبا، عموم متخصصان روابط بینالملل به آن معتقد هستند. اگر طرفین نتوانند از مسیر دیپلماتیک به نتیجه برسند.
احمدی، ادامه داد: حتی اگر هم فرض کنیم که احتمال جنگ بالا نبوده و حتی منتفی هم باشد، مسئله فشار حداکثری به قوت خود باقی مانده و تشدید خواهد شد. ایران هم از نظر اقتصادی و اجتماعی در شرایطی نیست که تابآوری لازم برای تحمل آن، ظرف مدت چهارسال آینده را داشته باشد.
نباید در ابتکار عمل رسانهای از ترامپ عقب بیفتیم
این تحلیلگر ارشد مسائل بینالملل، همچنین با تاکید بر لزوم توجه دستگاه دیپلماسی تهران به مناسبات رسانهای حاکم بر مذاکرات، خاطرنشان کرد: حتما باید ابتکار عمل رسانهای و اطلاعرسانی مذاکرات را در دست بگیریم. نکتهای که مقامات ما باید به آن توجه داشته باشند، این است که دیپلماسی پنهان با ترامپ، معنی نخواهد داشت.
وی در پایان نیز، اضافه کرد: ترامپ، دائما در حال حرف زدن است، دائم در مقابل دوربینها و در حال نمایش بوده و مستمرا میخواهد اعتبار هر اتفاق را انحصارا به خود منتسب کند. در نتیجه با چنین شخصی، دیپلماسی پنهان یا دیپلماسی درِ پشتی اصلا کارساز و ممکن نیست؛ لذا با توجه به این مسئله، مقامات ما باید برنامهریزی کرده و در ابتکار عمل رسانهای از ترامپ عقب نیفتند.