دیدارنیوز ـ سمیه قرنی: مدارس و دانشگاه‌ها به صورت موقت تعطیل شده و احتمال اینکه این تعطیلی‌ها ادامه داشته باشد هم وجود دارد. احتمالا دولت برای آنکه برخی انسان‌های عجیب و غریب در این وضعیت خاص به سفر نروند تعطیلی مدارس را یک دفعه اعلام نمی‌کند. در تهران راه‌هایی که به شمال کشور می‌رسد بعضا با ترافیک روبرو شده و این نشان دهنده آن است که برخی هنوز این وضعیت را جدی نگرفته اند.
در این بین، دانش آموزان که در کودکی و نوجوانی به سر می‌برند بخش مهم و قابل توجهی از جامعه را تشکیل می‌دهند. سلامت جسم و روان دانش آموزان در این سنین بسیار مهم است. این دوران می‌گذرد ولی این دانش آموزان هستند که باید در آینده در این جامعه زندگی کنند.
تعلیم و تربیت یکی از اصلی‌ترین کار‌هایی است که دولت‌ها در تمام دنیا روی آن متمرکز می‌شوند. بعد از امنیت، سلامت و آموزش دو مقوله مهمی است که دولت‌ها برای آن برنامه ریزی می‌کنند. این روز‌ها که کشور هم از لحاظ امنیتی و هم از لحاظ سلامت درگیر مشکلات مختلفی است شاید آموزش به حاشیه برود، ولی چه کسی است که از اهمیت آموزش خبر نداشته باشد. امسال در کلان شهر‌ها به خاطر آلودگی هوا مدارس به دفعات تعطیل شد. این روز‌ها هم که با ویروس منحوس کرونا درگیر هستیم و باز هم مدارس تعطیل شده اند و احتمال اینکه باز هم شاهد تعطیلی باشیم زیاد است.
تعطیلی زیاد باعث شده که دانش آموزان از فرآیند تعلیم و تربیت فاصله بگیرند. شاید بپرسید که مگر در مدارس چه چیزی به دانش آموزان آموزش داده می‌شود که باید امروز که به مدرسه نمی‌روند نگران آن باشیم؟ شاید در این زمینه هم نظر باشیم. قطعا در سیستم آموزشی به هم ریخته‌ای که ما داریم در مدرسه موضوع ویژه‌ای به دانش آموزان آموزش داده نمی‌شود و نباید از این جهت نگران بود. می‌توان در خانه هم همان چیز‌ها را به دانش آموزان یاد داد اما نکته‌ای که بسیار مهم است و دانش آموزان از آن فاصله گرفته اند «فرآیند تعلیم و تربیت» است. دانش آموز در مدرسه فقط فارسی و ریاضی و علوم یاد نمی‌گیرد، با هم بودن و با هم زندگی کردن و بازی کردن و ... می‌آموزد. آن فرآیند است که مهم است.
حال برای آنکه دانش آموزان از درس‌های خود عقب نمانند آموزش و پرورش دست به کار‌هایی زده است. وزیر آموزش و پرورش در اظهار نظری گفت که مدارس تعطیل است، اما آموزش تعطیل نیست. در همین راستا برنامه‌هایی تهیه شده که از طریق شبکه آموزش سیما به دست مخاطبان برسد. باید به این نکته اشاره شود که باز هم مثل باقی مسائل، آموزش و پرورش و صداوسیما از فرهنگیان و خانواده‌ها عقب ماندند. بسیاری از معلمان خود با تشکیل گروه‌هایی در شبکه‌های اجتماعی کلاس‌های خود را در آنجا تشکیل دادند. آن‌ها با تولید محتوا‌های مختلف تلاش کردند که دانش آموزان از درس عقب نمانند.
در شبکه‌های اجتماعی همچنین دیده شده که برخی معلم‌ها با ساختن کانال‌هایی، آموزشی پایه‌هایی که در آن تدریس می‌کنند را به این فضا آورده اند و برای آن تولید محتوا می‌کنند. تصویرسازی، صدا، ویدئو و متن از جمله تولیداتی است که از این معلم‌های فعال می‌توان دید. در رابطه با صداوسیما هم باید این خبر خوب را داد که گویا کرونا توانسته انحصارگری کنکور در رسانه ملی را کاهش بدهد. تا قبل از این ماجرا تمام شبکه‌های تلویزیون مخصوصا شبکه آموزش، یک برنامه در رابطه با کنکور و نکات تستی و ... داشت که در آن یکی از افرادی که ربطی به مافیای کنکور داشت در آن حضور پیدا می‌کرد و بستری بود برای درآمدزایی‌های دیگر. امروز به خاطر کرونا صداوسیما حاضر شده که فرصتی هم به آموزش عمومی بدهد.
در این بین باید خاطرنشان کرد که هنوز مناطقی در کشور هستند که شبکه‌های تلویزیونی را هم به راحتی نمی‌توان در آن مناطق دید. خانواده‌هایی که از شدت فقر از آب و مواد شوینده محروم هستند؛ بماند که تلویزیون داشتن برای آن‌ها یک آرزو است. این وضعیت برای اینترنت نیز وجود دارد. بسیاری از مناطق کشور دسترسی به اینترنت ندارند و در این بستر نیز نمی‌توانند کاری کنند.
حال خبر‌هایی مبنی بر شبکه اجتماعی دانش آموزان نیز شنیده می‌شود. دادستانی کل کشور هم هشدار داد که برای آموزش از راه دور از پیام رسان‌های خارجی نباید استفاده شود و پیام رسان داخلی گزینه مطلوب است. گویا هنوز در این وانسفا نیز مسئولین دست از لجاجت بر نمی‌دارند. با فیلترینگ و محدودسازی که در گذشته انجام شد و هزینه‌های میلیاردی که برای پیام رسان‌های داخلی شد مردم نشان دادند که ترجیح می‌دهند از پیام رسان های خارجی استفاده کنند. همچنین پیام رسان‌های داخلی ظرفیت تعداد کاربران میلیونی را ندارند و در اولین باری که تعداد زیادی به آن ها مراجعه کنند دچار اخلال می‌شوند. بهتر است دادستانی و آموزش و پرورش انرژی و تمرکز خود را در حوزه دیگری بگذارد. مثلا آموزش و پرورش وضعیت امکانات و بهداشت مدارس را بهبود بخشد و برای دوران تعطیلی مدارس به فکر آموزش دانش آموزان باشد. دادستانی نیز با محتکران و سودجویان بازار مقابله کند.
در کشور ما سابقه آموزش از راه دور به دوران جنگ تحمیلی باز می‌گردد. در آن دوران که دسترسی به تلویزیون کم بود صدا و سیما با تهیه برنامه‌هایی تلاش می‌کرد تا دانش آموزان از درس‌های خود عقب نمانند اما امروز وضعیت متفاوت است و از بستر‌هایی این چنینی می‌توان بهترین استفاده را کرد. ابزار‌های مختلفی برای آموزش مجازی تاکنون فراهم شده است مانند وب کنفرانس برای جلسات آنلاین آموزشی، نرم افزار کلاس مجازی و تدریس آنلاین، نرم افزار مدیریت آموزشگاه، نرم افزار مدیریت آموزش سازمان و سایر ابزار‌های آموزش الکترونیکی که بستر لازم را برای اجرا و پیاده سازی آموزش مجازی مهیا نموده اند. تمامی این ابزار‌ها به نحوی تاثیر مستقیم و غیرمستقیم بر کاهش هزینه ها، افزایش درآمد و دستیابی به جامعه هدف بیشتر داشته‌اند.
اینترنت در حال حاضر مهم‌ترین بستر برای آموزش است. شما اگر دسترسی‌های لازم را داشته باشید می‌توانید به اقیانوس بی پایانی دست پیدا کنید که در آن هر چیزی که مدنظرتان باشد را بیاموزید. جهان به سمتی می‌رود که شاید در آینده‌ای نه چندان دور، دیگر مدارس و دانشگاه‌های مرسوم را کمتر ببینیم. در ایران مدارس از راه دور و دوره‌های مجازی دانشگاه‌ها در حال حاضر در حال برگزاری است که هر کدام مشکلات مختلفی دارند اما شبکه گسترده اینترنت، بیش از هر چیزی می‌تواند به آموزش از راه دور کمک کند. حتی در حوزه عدالت آموزشی نیز می‌تواند تاثیر گذار باشد. دولت می‌تواند با گسترش شبکه اینترنت در تمام کشور؛ چه از لحاظ کمی و چه از لحاظ کیفی به این مساله کمک کند. دیگر نه با تعطیلی مدارس و نه با هیچ چیز دیگر نمی‌توان مانع یادگیری جامعه شد، مگر اینکه اینترنت قطع شود که آن هم دور از ذهن نیست.
