بازی جدید میرکریمی، هیاهویی برای هیچ

دیدار نیوزـ ایمان رضایی:  قصر شیرین، از معدود محصولات سینمایی ایران در ژانر جاده‌­ای است. ژانری که فرمولش صدق می­ کند کاراکتری اصلی، با چند شخصیت همراه شده و سفری پرماجرا را تجربه کند. اینجا حامد بهداد در نقش "جلال"، که شخصیتی پول­‌دوست و سنگدل معرفی می ­شود، پس از اینکه تصمیم می­‌گیرد دستگاه‌های بیمارستان را از همسرش جدا کند و قلب همسرش (شیرین) را بفروشد، به محله قدیمی خود بازگشته تا تکلیف ماشین و برخی ملک و املاک همسرش را نیز روشن کند.

در واقع جلال حالا همسرش را "یارو" می­‌خواند و احتمالا او را به چشم کیسه پولی می‌­بیند که هم میراث و هم اجزای بدنش قابل فروش است. اما مسئله اصلی بر سر بچه های جلال و شیرین است. بچه هایی که بر سر نخواستنشان دعواست. جلال زنی دیگر را صیغه کرده و حوصله بچه ها را ندارد، از طرفی خاله­‌آنها نیز دیگر توان نگهداری از بچه ها را ندارد. پسری کم سن و سال و دختربچه ای که تعمدا بانمک و بامزه انتخاب شده و دیالوگ ها و لحن نسبتا طنزمحوری دارد، به هر شکلی که هست با جلال در جاده ها همراه می‌­شوند تا به مقصدی رویایی به نام "قصر شیرین" برسند.

 

 

آنچه که قصر شیرین را تا حدود چشمگیری، بی اهمیت جلوه می­دهد، بهره‌­بری آن از کلیشه های رایج ژانر مستنداجتماعی در سینمای ایران است. دوباره بی­‌پولی ها و بدبختی ها و بیچارگی ها، دوباره حامد بهدادی که سیگار می­کشد، عصبانی می­شود، دعوا می­کند، فحش می­دهد و همچنان در دریای تکرار خویش دست و پا می­زند.

فیلم از این جهت که عمده­ آن در ماشین می­گذرد و روایت داستان، دائما در مسیر شکل می­گیرد، همراه با شوخی های فیلمنامه ای و طنز متکی به لهجه و گویش ترکی، از ریتم نمی­افتد و مخاطب را تا پایان با خود همراه می­‌کند. همچنین در پایان نیز با ایجاد یک موقعیت احساساتی و تحول کاراکتر محوری، مخاطب را به­ راحتی تحت تاثیر قرار می­دهد و پایان فیلم، تبدیل به نقطه قوت آن می­شود. اما موردی که میرکریمی با توجه به لوکیشن و ساختار "جاده ­ای" فیلمش در نظر گرفته، می­توانست از طبیعت، آنطور که به فرم اثرش بنشیند استفاده کند که نکرده ­است. در واقع معمولا چنین است که در آثاری که انسان در طبیعت قرار می­گیرد و قضایایی برایش رخ می­دهد، کارگردان می­تواند با یک همگِنی میان انسان و طبیعت، ارزش بصری و ادراکی فیلم را ارتقا بخشد که این مورد در "قصر شیرین" دیده نمی­شود. چه بسا قصر شیرین به شکل محافظه کارانه ­ای، از فرمول های تثبیت شده­ سابق استفاده می­کند تا مبادا ریسک کرده باشد.

 

 اگر سینما را مدیومی بصری در نظر بگیریم و به این نکته مومن باشیم که هر آنچه را که نیاز است دریافت کنیم؛ باید ببینیم، قصر شیرین اثری شکست خورده در این مدیوم محسوب می­شود. شیرین که پس از مرگش از او قهرمانی افسانه ای ساخته می­شود، هرگز به مخاطب حتی توسط یک فلش بک یا یک خاطره نشان داده نمی­شود. حتی المانی از اخلاقیات او در قالب مواردی "سینمایی" نیز به مخاطب ارائه نمی­شود. حالا پیرامون تمام این مواردی که نه نشان داده ­می­شوند و نه پرداختی درست روی آن­ها شکل می­گیرد، هیاهویی رخ می­دهد که متقابلا اهمیتی نیز برای مخاطب ندارد. دادها و فریادها، مُشت­ها و لگدها، اشک­ها و فرارها، هیچ­کدام پرداختی عمیق به آن شکل که معلولی بر علت باشند ندارند و صرفا بازی با احساسات مخاطب است که اتفاقا با سلیقه مخاطب عام امروز سینمایمان نیز هماهنگ است. 

هیچ خبری نیست و هیاهویی که گوشتان را کر میکند ، عملا برای "هیچ" است ...