روند واکسیناسیون در ایران کند است. این موضوع را همه میدانند. اما در این گزارش میخواهیم روند واکسیناسیون در کشورها را با یکدیگر مقایسه کنیم و ببینیم که در این مسابقه جهانی ما در کجای قصه هستیم.
دیدارنیوزـ نسرین نیکنام: روزی که صحبت از آغاز واکسیناسیون در ایران و حتی اولویت بندیها شد و از سوی دیگر چند شرکت اقدام به تولید واکسن داخلی کردند این تصور در ذهن مردم بوجود آمد که بزودی کرونا را شکست میدهیم، اما غافل از اینکه نه تنها این ویروس دوست نداشتنی شکست نخوردT بلکه وارد پیک پنجم هم شدهایم.
بعد از کشف واکسن کرونا و رقابت نامحسوسی که بین تولید کنندگان خارجی در گرفت مهمترین موضوع رساندن این واکسنها به کشورها بود و همین مساله کشورهای مختلف را برآن داشت تا به سرعت هزینه خرید این واکسنها را مهیا و کار واکسیناسیون را آغاز کنند فارغ از اینکه کشورهای توسعه یافته و قدرتمند مانند آمریکا و انگلیس و حتی چین ... در این زمینه هم اول بودند و طبق آخرین آمار آمریکا و چین گوی سبقت را از سایر رقبا ربودند و در حال حاضر بخش عظیمی از مردم خود را واکسینه کردند، سایر کشورها هم تلاش کردند از این میدان رقابت عقب نمانند، نمونه عیان آن همین کشور ترکیه همسایه دیوار به دیوارمان که از همان روزهای اول به جای تاکید بر این موضوع که ما خودمان بلدیم واکسن تولید کنیم و حتی به زودی دنیا محتاج ما میشود، خیلی آرام و بی سر و صدا با کشورهای تولید کننده مانند فایزر و آسترازنکا وارد مذاکره شد و حالا هم خبر رسیده که گویا نزدیک به ۵۰ میلیون دوز واکسن استفاده کرده یعنی جمعیتی حدود ۲۵ میلیون و در نهایت از ۷۷ میلیون نفر جمعیت آن چیزی بین ۲۵ تا ۳۰ درصد جمعیت آن واکسینه شده اند و این روزها هم کار واکسیناسیون افراد بالای ۱۸ سال را شروع کرده است.
جالب است بدانید که آنها هم مانند ایران و سایر کشورها گروههای مردمی را دسته بندی کردند و بر اساس اولویتها جلو رفتند و در حال حاضر هم کار واکسیناسیون سالمندانشان تمام شده هم کادر درمان هم بیماران خاص.
بر اساس اطلاعات اعلام شده از سوی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی، برنامه واکسیناسیون کرونا در کشور حداقل به مدت یکسال ادامه خواهد داشت، این برنامه با اولویت گروههای درمانی آغاز شده و به مرور زمان به بخش بزرگی از جمعیت کشور تسری خواهد یافت. بررسیها نشان میدهد، برای دستیابی به اهداف نهایی و مهار کرونا، بایستی حداقل ۷۰ درصد جامعه واکسینه شوند که این موضوع به معنای تحت پوشش قرارگرفتن ۶۰ میلیون ایرانی است و اگر مبنا دریافت حداقل ۲ نوبت واکسن به ازای هر فرد باشد نیازمند ۱۲۰ میلیون دوز واکسن خواهیم بود. به طوریکه اگر بنا باشد واکسیناسیون همه افراد جامعه ظرف مدت یک سال به پایان برسد باید ماهانه ۱۰ میلیون دوز واکسن در اختیار نظام سلامت قرار گیرد. این امر به معنای واکسینه کردن ۵ میلیون نفر در ماه و معادل تقریبی ۲۱۰ هزار نفر در روز است.
اما از این اعلام چند ماهی میگذرد و تنها نزدیک به دو میلیون نفر از کادر درمان گرفته تا بیماران خاص و سالمندان واکسینه شدند این در حالی است که هنوز بخشی از افراد سالمندان موفق به دریافت دوز دوم هم نشدند و بیماران خاص هم همین شرایط را دارند.
بیشتر بخوانید:مردم در راه شمال، کرونا در راه جنوب!
بیشترین میزان واکسیناسیون کرونا در جهان در دو دسته بندی قرار گرفته اند یکی اینکه چقدر از جمعیت هر کشور واکسن زده اند و دوم اینکه هر کشوری چند واکسن تزریق کرده است. طبق آمار امارات با ۱۵۲ درصد، مالت با ۱۴۷، اسرائیل با ۱۲۳ درصد، بحرین با ۱۱۹ درصد، شیلی با ۱۱۷ درصد و ایسلند با ۱۱۳ درصد بیشترین آمار واکسینه کردن را به خود اختصاص داده اند و کشورهای انگلستان، مغولستان، اروگوئه، قطر و آمریکا در ردههای بعدی قرار دارند؛ حالا ممکن است که این سوال برایتان پیش بیاید که چرا درصد این کشورها بالای ۱۰۰ درصد است باید گفت که این اعداد بر اساس تعداد دوزهای تزریق شده واکسن است که برای هر نفر ممکن است یک یا دو دوز باشد بنابراین درصد برخی کشورها از ۱۰۰ فراتر رفته است و، اما سهم ایران هم از این درصدها تنها ۶ درصد است یعنی حدود ۵ میلیون دوز واکسن برای جمعیتی ۲/۵ میلیونی استفاده کرده اند.
در نهایت اینکه تا کنون کمی بیش از ۲.۷۵ میلیارد دوز واکسن کرونا در سراسر جهان توزیع شده است.بر اساس آمار تا به امروز ۳۶ دوز واکسن به ازای هر ۱۰۰ نفر تزریق شده است و با توجه به اینکه اکثر واکسنهای کرونا دو دوزی هستند این رقم نشان دهنده سرعت کم واکسیناسیون در جهان است و میتوان خیلی هم به روند کند واکسیناسیون در ایران خرده نگرفت هر چند که ما امتیاز داشتن چند واکسن ایرانی را هم داریم و کشورهای دیگر از این شانس برخوردار نبوده اند!
نکته قابل توجه این است که برنامههای واکسیناسیون در کشورهای مختلف فاصله قابل توجهی با یکدیگر دارند، همچنین اختلاف چشمگیری بین قارهها دیده میشود. در حالی که کشورهای ثروتمند و پیشرفته حدود ۶۰ درصد از جمعیت خود را به طور کامل (دو دوز) واکسینه کردهاند، کشورهای قاره آفریقا کمترین میزان واکسیناسیون در جهان را به خود اختصاص دادهاند.
برنامه جهانی کواکس نیز بر اساس برنامههای پیشبینی شده خود پیش نرفته، زیرا هدف آن تأمین دو میلیارد دوز تا پایان سال ۲۰۲۱ است و این تاخیر به دلیل عدم تخصیص دوزهای کافی به این برنامه است، زیرا کشورهای پیشرفته اولویت استفاده از واکسن را بر اساس نوعی ملیگرایی نگران کننده به شهروندان خود دادند.
۸۵ درصد آمار واکسیناسیون در سراسر جهان مربوط به کشورهای با درآمد بالا و متوسط رو به بالاست در حالیکه فقط ۰.۳ درصد از دوزهای واکسن کرونا در کشورهای کم درآمد تزریق شده است. با این وجود اکثر کشورها اقدامات اولیه واکسیناسیون خود را روی گروههای دارای اولویت مانند افراد آسیب پذیر متمرکز کردهاند و عمده واکسن موجود در برنامه توزیع جهانی آسترازنکاست که مجوز اضطراری FDA را هم ندارد. آسترازنکا در ۱۷۸ کشور جهان استفاده شده؛ در آسیا اسپوتنیک V ، سینوفارم و برخی واکسنهای بومی دیگر مانند بهارات و سینوواک نیز استفاده شدهاند.
در ایران و بر اساس نقشه توزیع نیویورک تایمز واکسنهای آسترازنکا، اسپوتنیک V، بهارات و BBIBP-CorV استفاده شده و ۱.۲ درصد از جمعیت هدف واکسن دریافت کرده اند.