احمدی‌نژاد رجل سیاسی نبود

چیزی که امروز در عرصه فعالیت احزاب نشان می‌دهد بیشتر به طنز شبیه است تا واقعیت. تا امروز بیش از ۲۰۰ حزب در وزارت کشور ثبت شده و این امر مانند این است که می‌خواهیم مثلا وسیله نقلیه ثبت نام کنیم. مگر چند نظریه سیاسی ادعای اداره کشور و حکومت را دارند که باید در کنار آن ۲۰۰ حزب داشته باشیم؟ حدود ۲۰ یا ۳۰ حزب اصول‌گرا و همین مقدار هم حزب اصلاح‌طلب و احزاب متفرقه دیگری که وجود دارد. نهاد‌های مدنی و یا تخصصی می‌تواند وجود داشته باشد که مقید به جغرافیا و جمعیت است و به یک نحله فکری و فعالیت اجتماعی مربوط است، اما در حوزه مباحث سیاسی نمی‌توان چنین توسعه کمّی را به رسمیت شناخت.

وضعیت به گونه‌ای است که سیاست‌ورزی را محدود می‌کند. شما باید از میان لابیرنت‌هایی (لابیرنت: مکانی دارای راه‌های پیچ در پیچ که به هم مرتبط هستند، هزارتو) که مقید و محدود می‌کنند حرکتی منطقی داشته باشید تا شما را به فرجامی برساند، اگر قرار باشد که واقعیات را مورد توجه قرار ندهید حتماً به بن‎‌بست می‎رسید. در مقام نقد جریان تندرو، همواره این نکته را گفته‎ایم که اگر اندک فضای مستمری بدست آید بهتر از این است که شعار بزرگی داد و بلافاصله متوقف شد، ناتوان می‌شوید و چیزی کسب نمی‌کنید؛ بخش بزرگی از این گرفتاری ناشی از این واقعیت است که ایران اولین تجربه دموکراسی را بعد از سال ۱۳۵۷ شروع کرده است، اگرچه ۴۰ سال عمر کمی نیست، اما به دلیل مشکلاتی که بر سر راه نظام جمهوری اسلامی بوده فرصتی که دموکراسی در کشور نهادینه شود از ملت ما دریغ شده است. ده سال به جنگ گذشته و مدت طولانی به معارضه‎ها و درگیری‌ها بین گروه‎های سیاسی که اولین بار تجربه حکومت را داشتند، سپری شد و برخی از مخالفت‎ها از درون و یا نظریاتی در مدل حکومتداری متفاوت، کسانی مدعی اسلامیت نظام و کسانی مدعی جمهوریت و بعد شکل‎گیری شعار مشترک جمهوری اسلامی که امام آن را مطرح کرد و نشان داد این دو نظر می‌تواند با هم سازگاری داشته باشند که برخی این ترکیب را نمی‌پذیرفتند؛ همه این‌ها نشان ‎از این دارد که عبور از این وضعیت زمان‎بر است. من‎ نمی‎خواهم شما را مأیوس کنم، اما عرض می‌کنم کشور‌های توسعه‎یافته غربی که تجربه دموکراسی دارند در کوتاه مدت، نهاد‌های دموکراتیک‌شان نهادینه و تثبیت نشده است و سالیان متمادی زحمت کشیده‎اند، تجربه کرده‎اند و خطا‌های خود را تصحیح کرده‎اند و پس از سپری شدن و رفع گرفتاری‎ها به نقطه مطلوب رسیده‎اند.

به‌عنوان تجربه عرض می‎کنم در گذشته دو نظریه چپ و راست بود که امروز اصلاح‎طلب و اصول‎گرا هستند. افراد به لحاظ شخصیت سیاسی و دیدگاه دچار دگردیسی شده‌اند. چه اتفاقی افتاده که برخی از نیرو‌های معقول از جریان اصول‎گرا - اگرچه اسم، اصولگرا است، ولی مسمایشان اصلاح‎طلبی می‎شود - نوع نگرش، رفتار و رویکرد آن‎ها اصلاح‎طلبانه شده است. به روحانی حد فاصل ۹۲ تا ۹۶ نگاه کنید اصلاح‌طلبانی که در سال ۹۲ با تردید از ایشان حمایت کردند، در سال ۹۶ برای دور دوم با شوق از ایشان استقبال نمودند و این امر دلالت بر این دارد که این رفت‎و‎شدها، این بازی‎ها و تغییر‌ها بین نحله‎های فکری برای نهادینه‎سازی دموکراسی در کشور جزو ضرورت‌های تاریخی کشور است و الزاما این راه را باید طی کنیم.

من به دلیل اینکه تجربه نزدیکی از همکاری با مرحوم هاشمی‌رفسنجانی دارم عرض می‌کنم. ایشان یک نمونه بسیار موفق با رعایت محدودیت‎هایی که جغرافیای سیاسی کشور بر ما تحمیل می‎کند، بودند. در سال ۶۸ که کشور از جنگ خارج شد با بیش از هزار میلیارد دلار زیان مستقیم و غیرمستقیم جنگ و با محدودیت منابع، پایه‎های نوسازی کشور راه‌اندازی شدو بر بسیاری از گرفتاری‌های خود فائق آمدیم، زیرساخت‎ها را تقویت کردیم، توسعه علمی دادیم، شاخص‌های انسانی را بالا بردیم و ارتباطات جهانی را تنظیم کردیم. کشور را از نقطه‌ای که هیچ دوستی جز سوریه و لیبی در جهان نداشت به جایی رساندیم که هیچ دشمنی جز آمریکا و اسرائیل نداشتیم. این دست‎آوردهای یک نظام و یک تئوری موفق مدیریت در کشور بوده است. حتی در دوران جنگ که آقای میرحسین موسوی نخست‌وزیر بودند در شرایطی که کاملاً نابلد بودیم و هیچ نیرویی از رژیم پیشین نبود که به ما کار یاد دهد، به صورت آزمون و خطا جلو رفتیم و ملت خود را صیانت و حفظ کردیم و هزینه استقلالش را هم پرداختیم و از آن دوره عبور کردیم.

اجازه دهید به طور دقیق روشن کنم. ملت ما از سرچشمه تغییر و تحول سیاسی در ایران که سال ۵۷ است، یک دوره دفاع مقدس، یک دوره سازندگی، یک دوره اصلاحات، یک دوره که شاید بتوان نام عوام‎فریبی بر آن گذاشت و یک دوره اعتدال را پشت سر گذاشت. این دوره زمانی عوام‌فریبانه که ۸ سال ملت به عقب رانده شد و منابع را از بین برد کنار بگذارید، در مجموع جریان به هم پیوسته‌ای داشته‎ایم و کشور رو به رشد بوده است.