امیرعلی ابوالفتح، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی درباره توافق ایران و آژانس در قاهره و وضعیت مکانیسم ماشه گفت: اروپاییها از خیر مکانیسم ماشه نمیگذرند و فشار میآورند تا این اهرم فشار در توافق بین ایران و آمریکا حتما لحاظ شود.
دیدارنیوز: یک تحلیلگر مسائل سیاست خارجی گفت: حتی اگر تمام شروط اروپاییها هم محقق شود، آنها از اسنپ بک نمیگذرند.
بالاخره بعد از فراز و فرودهای بسیار ایران و آژانس در قاهره توافق کردند که به سمت همکاری دوجانبه پیش بروند؛ با این وجود تحلیلها و تفسیرها از این توافق متنوع و بعضا متضاد است. در داخل کشور کسانی که نیمه پر لیوان را میبینند، معتقدند این اقدام مانع بزرگی بر سر راه فعالسازی اسنپ بک گذاشت؛ در مقابل مخالفان این توافق را دستاورد نمیدانند بلکه بر این باورند توافق قاهره نه آرامش را به معادلات داخل ایران بر میگرداند و نه اروپا را از فعالسازی ماشه منصرف میکند.
امیرعلی ابوالفتح در گفتوگو با نامه نیوز درباره ارزیابی توافق قاهره گفت: خیلی بعید میدانم که توافق قاهره مانع بازگشت تحریمهای سازمان ملل شود. اروپاییها برای انصراف از اسنپ بک ۳ شرط داشتند که ۲ شرطش مربوط به همکاری ایران با آژانس بود. هرچند این دو شرط با توافق قاهره بر روی کاغذ محقق شدند، اما هنوز عملیاتی نشدند؛ از این رو تروئیکای اروپایی بیانیه دادند و بر بازرسی سریع آژانس از تأسیسات هستهای ایران تأکید کردند.
وی افزود: شرط سوم اروپا مذاکره نتیجه بخش ایران با آمریکا است یعنی این طور نباشد که دو طرف در مسقط نشست بگذارند و هیچ نتیجهای از آن نشست بیرون نیاید بنابراین شرط سوم اروپاییها که اساسا محقق نشده است، نحوه اجرای دو شرط نخست نیز فقط روی کاغذ آمد و به مرحله اجرا نرسید. در مجموع توافق قاهره مانع محکمی برسر راه اسنپ بک محسوب نمیشود.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی با بیان اینکه توافق قاهره قدم اول برای منصرف کردن اروپاییها از فعالسازی اسنپ بک بود، اما این قدم به تنهایی کافی نیست، اظهار کرد: شخصا هم با بخشی از صحبت منتقدان و هم با بخشی از دیدگاه موافقان همنظر هستم. به این معنا که توافق قاهره کافی نسیت، اما در عین حال بالاخره یک گام رو به جلویی براساس تصمیم شورای عالی امنیت ملی برداشته شد.
وی درباره انتظار متقابل ایران و اروپا از همدیگر برای برداشتن گام بعدی بیان کرد: اروپا میگوید ایران باید گام دوم و سوم را هم بردارد یعنی حتی اگر ایران مجوز داد و بازرسان آژانس هم بیایند و از همه نقاط مدنظرشان بازدید کنند، کار به اینجا ختم نمیشود. تازه اگر شرط سوم یعنی توافق بین ایران و آمریکا نیز محقق شود، اروپاییها از خیر مکانیسم ماشه نمیگذرند و فشار میآورند تا این اهرم فشار در توافق بین ایران و آمریکا حتما لحاظ شود.
ابوالفتح گفت: آمریکا براساس قدرت اقتصادی، سیاسی و نظامی خود اصلا احتیاجی به مکانیسم ماشه ندارد، چون هر کشوری را بخواهد تحریم یا با استفاده از قدرت سخت تنبیه میکند، اما اروپاییها تنها ابزار فشارشان بر ایران همین مکانیسم ماشه است، آنها میدانند که روسیه و چین دیگر به قطعنامههای ضدایرانی رأی مثبت نمیدهند بنابراین میخواهند هر طور شده ابزار مکانیسم ماشه را نزد خود نگه دارند. از این رو ایران شاید به این نتیجه برسد که از خواسته اروپا تمکین نکند.
وی افزود: بازگشت قطعنامههای سازمان ملل عامل فروپاشی اقتصاد کشور نمیشود، در عین حال عدم بازگشت این قطعنامهها نیز مانع جنگ نمیشود، اگر این طور بود که جنگ ۱۲ روزه اتفاق نمیافتاد. وقتی اروپاییها این تصویر را برای ایران ایجاد میکنند که با توافق و بی توافق، اسنپ بک پابرجا میماند، شاید ایران به این نتیجه برسد که مرگ یک بار، شیون یک بار هر چه میخواهد اتفاق بیفتد تا دیگر چنین ابزاری دست اروپا باقی نماند که دائم بخواهد ما را تهدید کند.
