مرتضی مکی، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی می‌گوید که روسیه همپیمان مطمئنی برای ارمنستان و سوریه نبود و برای ایران هم نخواهد بود.
دیدارنیوز: تحلیلگر مسائل سیاست خارجی گفت: روسیه همپیمان مطمئنی برای ارمنستان و سوریه نبود و برای ایران هم نخواهد بود. وقتی روس‌ها براساس پیمان امنیتی دست جمعی حاضر نشدند از ارمنستان حمایت کنند دیگر درباره ایران حرفی باقی نمی‌ماند.
کریدور زنگزور همواره یکی از موضوعات اختلافی قدیمی بین جمهوری ارمنستان و جمهوری آذربایجان بود تا آنکه در ماه‌های اخیر باکو به پشتوانه ترکیه برای تصرف نظامی این کریدور برنامه‌ریزی کرد. هر چند روسیه به ارمنستان متعهد بود تا جلوی جاه طلبی‌های الهام علی اف را بگیرد، اما معادلات جنگ با اوکراین در ماه‌های اخیر آنقدر پیچیده شد که تمرکز روس‌ها بر آن موضوع قرار گرفت؛ از طرفی ایران نیز مشغول جنگ ۱۲ روزه و موضوعات پس از آن بود و این فرصت را برای باکو فراهم کرد تا به هدف خود یعنی تسلط بر کریدور زنگزور جامه عمل بپوشاند. در این میان ترامپ پیشنهاد اجاره ۹۹ ساله کریدور از ایروان را روی میز گذاشت که ارمنستان نیز ناگزیر به پذیرش آن شد.
مرتضی مکی در گفت‌و‌گو با نامه‌نیوز درباره اهیمت کریدور زنگزور برای ایران گفت: هر چند این تحلیل وجود دارد که تحویل کریدور زنگزور به پیمانکار ارمنی-آمریکا خطری را متوجه ایران نمی‌کند، اما رویکرد‌های تهاجمی و جنگ افروزانه آمریکا و حمایت‌های بی دریغش از اسرائیل نشان می‌دهد تحلیل یادشده با واقعیت هیچ همخوانی ندارد.
وی افزود: حتی اگر سرمایه‌گذار در کریدور زنگزور ارمنی-آمریکایی باشد، این موضوع از خطرات احتمالی پیش روی ایران نمی‌کاهد بنابراین تهران نمی‌تواند سیاست خارجی بلندمدت خودش را بدون توجه به این مهم ترسیم و طراحی کند. معتقدم اتفاقی بسیار عمیق و خطرناک پیش روی ما است و نوع واکنش دکتر ولایتی کاملا نشان می‌دهد که این موضوع چقدر برای ایران خطرآفرین است، چون می‌تواند دسترسی ایران به اروپا را به شدت سخت و دشوار کند.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی یادآور شد: تحویل کریدور به آمریکا بسیاری از معادلات اقتصادی-سیاسی-امنیتی را در منطقه به زیان ایران می‌کند؛ هر چقدر هم دولت ایروان بخواهد به تهران برای سهولت دسترسی به کریدور ضمانت دهد مشکلی را حل نخواهد کرد، چون اجرای توافق سه جانبه ارمنستان-آمریکا-آذربایجان عملا تسلط بر این کریدور را از ارمنستان می‌گیرد.
وی درباره علت سکوت مسکو افزود: روس‌ها چندسال اخیر به تعهدات‌شان در قبال امنیت ارمنستان عمل نکردند و ارمنستان را در مقابل هجوم جمهوری آذربایجان تنها گذاشتند. معتقدم دغدغه روس‌ها در قبال منطقه قفقاز بسیار کاهش یافته است. البته این به آن معنا نیست که منطقه قفقاز برای مسکو دیگر اهمیت ندارد بلکه باید این طور گفت اولویت‌های روسیه تغییر کرده است.
مکی با اشاره به تمرکز صرف روسیه بر موضوع جنگ اوکراین و کسب پیروزی در آن منطقه بیان کرد: روسیه همپیمان مطمئنی برای ارمنستان و سوریه نبود و برای ایران هم نخواهد بود. وقتی روس‌ها براساس پیمان امنیتی دست جمعی حاضر نشدند از ارمنستان حمایت کنند دیگر درباره ایران حرفی باقی نمی‌ماند. ما در حوزه‌های مختلفی از روسیه ضربات زیادی خوردیم مثلا در موضوع سوریه اگر روس‌ها می‌خواستند، می‌توانستند جلوی جولانی را بگیرند، اما این کار را نکردند.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران در موضوع کریدور زنگزور باید تمام ابتکارات سیاسی و دیپلماتیک را به کار گیرد و موضوع را به طور جدی پیگیری کند؛ هر چند شاید دیر باشد باید از حداقل فرصت‌ها بهره گرفت تا حداکثر مانع را برای جلوگیری از شکل گیری این کریدور ایجاد کند. اگر قرار است کریدور کشیده شود باید به شکلی باشد که منافع ایران در آن منظور شود.
این تحلیلگر مسائل سیاست خارجی گفت: این ایده وجود دارد که کنسرسیومی تشکیل شود و ایران نیز در آن مشارکت کند، چون در این صورت قلمرو ژئوپلتیک آن در منطقه حفظ می‌شود و نگرانی هایش کاهش پیدا می‌کند. البته اینکه این ایده تا چه حد قابلیت اجرا دارد، باید دید که نظر کارشناسان چه خواهد بود.
