نظر یک تحلیل‌گر درباره زنگزور؛ بستن تنگه هرمز تنش‌زاست

دیدارنیوز: شکل‌گیری توافق منطقه‌ای ارمنستان و آذربایجان در مسئله زنگزور و نقش ایالات متحده در این توافق، در کنار واکنش‌های مختلف به این موضوع از جمله بستن تنگه هرمز از جمله موضوعاتی‌ست که مهدی ذاکریان، استاد روابط بین الملل و تحلیلگر سیاسی درباره آن صحبت کرده است.

در ادامه گفت‌وگوی مهدی ذاکریان با رسانه «چند ثانیه» را می‌خوانید:

به طور معمول هر کشوری نسبت به تحولات کشور‌های همسایه، با رویی گشاده برخورد می‌کند. در واقع وقتی یک حرکت مثبت به نفع کشور‌های همسایه رخ می‌دهد، در نهایت به نفع بقیه نیز خواهد بود. اما اگر تحولاتی که رخ می‌دهد، منافع سایر کشور‌ها را نادیده بگیرد، احتمال وقوع تنش‌هایی وجود دارد. 

بهترین راهکار، دخیل بودن در تحولات است. نباید کنار تحولات ایستاد تا دیگران ورود کرده و تصمیم بگیرند. هر کشور باید از ابزار‌های مختلفی برای پایان دادن به تنش‌ها بین کشور‌های همسایه استفاده کند.

هر اندازه صلح و ثبات در منطقه افزایش یابد، کشور نیز از مزایای این ثبات بهره‌مند می‌شود. در واقع من از منظر روابط بین الملل و از این زاویه به مسئله زنگزور نگاه می‌کنم. 

در خصوص برخی واکنش‌هایی که می‌گویند حتی باید تنگه هرمز را در برابر این اقدام بست، معتقدم طرح چنین مباحث تنش‌زاست و تا زمانی که موضع رسمی نباشد در حد رعایت احترام به آزادی بیان فقط یک نظریه است. این نگاه‌ها نگاه رسمی نیست. نگاه رسمی همان چیزی است که در نهاد ریاست جمهوری یا وزارت امور خارجه مطرح می‌شود. 

اساسا باید تنوع آراء و تنوع دیدگاه‌ها را بر پایه آزادی بیان بپذیریم. ممکن است این دیدگاه، از نظر من یا برخی دیگر، مطلوب نباشد، حتی می‌تواند مورد نقد سایرین قرار گیرد، اما نمی‌توان گفت نباید افراد مختلف نظر دهند. 

به اعتقاد من باید پیش از آن که افرادی از بیرون منطقه درباره مسائل منطقه نظر می‌دادند و اثر گذار شدند، کشور‌های منطقه برای اثرگذاری تلاش می‌کردند. متاسفانه این تلاش صورت نگرفت و حالا در فقدان این تلاش و شروع یک روند جدید باید واکنش‌ها مثبت باشد، اما از این پس تلاش شود در آینده در مسائل منطقه خودمان نقش آفرینی کنیم و بنیانگذار تصمیم‌های درست در منطقه، خودمان باشیم. 

ممکن است تصمیمی که از خارج از منطقه گرفته می‌شود، به ضرر منافع ما باشد؛ بنابراین باید برای پیشگیری از زیان آن، تدابیری را که موجب تنش در نظام بین الملل می‌شود را دنبال کنیم. 

وزارت خارجه از صلح در منطقه استقبال کرده، اما این نکته را هم گذاشته که «حضور بیگانگان در منطقه مورد پذیرش نیست». این نوع نگاه و سیاست خارجی است که وزارت خارجه مطرح کرده است. هرچند مطلوب‌تر بود که خود ایران در شکل گیری چنین رویکردی موثر بود.