پاسخ زیدآبادی به «احمد خاتمی» درباره دوقطبی ملت-امت

دیدارنیوز _ احمد زیدآبادی:

سید احمد خاتمی گفته است: "دوقطبی ملت-امت کاملآ نامربوط است."

در پاسخ وی می‌توان گفت؛ دو مفهوم ملت و امت لزوماً با هم متضاد نیستد، اما دو ساحت کاملاً متفاوتند. اگر تفاوت بنیادی آنها تشخیص داده نشود، تعارضات و تضاد‌های سیاسی عمیقی بروز می‌کند، همانطور که بروز کرده است! 

امت پدیده‌ای اعتقادمحور است و مرز جغرافیایی و سیاسی نمی‌شناسد، حال آنکه ملت بنیادش بر وجود مرز‌های جغرافیایی و سیاسی است. از این جهت این دو مفهوم، تفاوت بنیادی دارند.

از طرفی نظام حقوقی برآمده از امت و ملت سنخیت لازم را با هم ندارد. در امت وجه تمایز افراد اعتقاد آنان است و بنابراین تبعیض اعتقادی را موجه می‌شمارد، حال آنکه در ملت، وفاداری اتباع به منافع سرزمین خود ملاک است و فارغ از اعتقادات افراد، برای همه شهروندان حقوق مساوی در نظر دارد.

مهمتر از این دو، امت به لحاظ تاریخی مربوط به دوران پیش از شکل‌گیری دولت‌های مدرن است و به لحاظ سیاسی وجود خارجی و مصداق عینی در عصر کنونی ندارد، حال آن‌که نظام ملت-دولت اساس دنیای امروز است.

متأسفانه عدم توانایی در مفهوم‌سازی و بویژه تفکیک مفاهیم از یکدیگر، به بلایی بزرگ در جامعهٔ ایران تبدیل شده است به طوری که دوغ و دوشاب را به هم آمیخته و مایهٔ نزاع‌های پوچ و مضحک و در عین حال داغ و خشن سیاسی در بین بخش‌های مختلف جامعه شده است!