نکوداشت آژانس پارس یا ایرنا؟!

دیدارنیوز _ فرشاد محسن‌زاده*:

ایرنای امروز که ۹۰ سال پیش به نام آژانس خبری پارس با الگو برداری از خبرگزاری آناتولی ترکیه آتاتورک پا به عرصه فعالیت رسانه‌ای گذاشت در روز‌های پایانی ۴۰۳ با دعوت از پزشکیان رییس دولت، خود را نکو داشت که از جهاتی چنین نکوداشتی "خود ستایشگرانه" در خور تامل و نقد و بررسی است.

اینکه چرا ۹۰ سالگی آری، اما طبق سنت رایج، برپایی جشن ۱۰۰ سالگی نه؟ پرسشی است که پاسخ‌اش لابد نزد مدیران عالی این سازمان خبری خواهد بود! اما تا آنجا که مرسوم است هزاره را با هزارگی، سده را با صد سالگی نیمه قرن را با پنجاه سالگی و ربع قرن را با ۲۵ سالگی مبنای شمارش و واحد سنجش قدمت و تاریخ فعالیت دوره‌ای قرار می‌دهند که نکوداشت ۸۰ یا ۹۰ سالگی و از این دست، خود نیز پرسشی از جمله پرسش‌ها است!

البته شائبه تلاش برای تصاحب و نصیب این افتخار نمایشی و تبلیغاتی که از آنِ مدیریت جدید عالی این رسانه دولتی شود یکی از پاسخ‌های محتمل به پرسش بالا را نمی‌توان از ذهن دور نگه داشت. اما با این حال این هم اگر از جمله پاسخ‌ها به چرایی برپایی نکوداشت "ایرنا؛ بحرالمیت رسانه ها" باشد باز هم چندان مهم و مطمح نظر نیست.

پرسش مهمتر و قابل ملاحظه‌تر در باره چرایی برپایی نکوداشت ۹۰ سالگی این رسانه این است که کدام مقدم کدام متقدم، کدام ارجح کدام مرجح، کدام اول کدام آخر، کدام نکو و کدام نکوتر، کدام موفق و کدام موفق‌تر، کدام سزاوار کدام سزاوارتر، کدام درخور ستایش و کدام نیز برای ستایش درخورتر و ... هستند؛ ایرنا یا آژانس خبری پارس؟

ایرنای امروز اگر چه روزگاری در خلاء دیگر رسانه‌های داخلی هم شان برخی از این ویژگی‌ها بود، اما اکنون دیگر نشانی از آن جز رخوت، خمودی، ناامیدی نیست و از بزرگترین نشانه‌های بی فروغی این رسانه قدیمی بی رونقی آن نزد مخاطبان و انتقاد جدی برخی صاحب نظران علوم ارتباطات و نارضایتی بسیاری از عالیترین مقامات نسبت به ضعف فعالیت رسانه‌ای آن است.

پس باید از مسئولان ایرنا پرسید کدام موفقیت را در نکوداشت ۹۰ سالگی این رسانه از پای افتاده به اشتراک گذاشته‌اید؟ نارضایتی مردم یا نقد مسئولان عالی را، البته می‌توانید نپذیرید، اما جمله‌ای همیشه در بین بازاریان مشهور است و آن اینکه "حق با مشتری است" لااقل از آنان و اندک مخاطبان باقیمانده نظرخواهی و استمزاج شود.

موضوع مهمتری که لابد شما ناچار می‌شوید بنا به ملاحظاتی از آن اِعراض و اغماض کنید فعالیت این رسانه طی ۴۴ سال در دوره قبل از انقلاب است که از قضا بنیانگذاری ایرنا یا آژانس خبری پارس مربوط به آن دوره است. 

دیگر اینکه در تشریح موفقیت و عدم موفقیت و یا احیانا مقایسه آژانس خبری پارس با خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) چگونه از عهده تبیین حقایق بر خواهید آمد تا اصطلاحا هم چوب را نخورید و هم پیاز را!

خاصه اینکه با گردآوری مجموعه خاطرات برخی مدیران عامل ایرنا با عنوان نامانوس و نامربوط "تاریخ شفاهی" در تلاش غیر حرفه‌ای نمایشی به دفاع از ناعملکرد موفق نمای هر یک از مدیران بر آمده که با مصاحبه مدیریت بعدی عملکرد ناموفق مدیریت پیشین نفی یا به باد انتقاد گرفته شد و مخاطب این باصطلاح تاریخ شفاهی منهای ۴۴ سال از ۹۰ سال ایرنا در نمی‌یابد که بالاخره موفقیت ایرنای بعد از انقلاب پس در چه دوره‌ای روی داده و حاصل شده است؟

فارغ از اینکه ایا نقل قول مدیری در دفاع از عملکرد مدیریتی خویش بر یک شرکت یا سازمان خبری، تاریخ -  شفاهی - خوانده می‌شود یا نه؟! باید از مدیریت عالی این سازمان پرسید چگونه است نکوداشت تاریخ ۹۰ ساله یک آژانس خبری را پاس می‌دارید بی آنکه سخنی از ۴۴ سال ما قبل آن به میان آورید؟! 

باید از مسئولان ایرنا پرسید بهتر نبود به جای بسیج چند ماهه سازمان در سراسر کشور و تحمیل بار مالی و هزینه‌های گزاف در شرایط تحریمی و صرف اعتبار‌هایی که بر بضاعت ضعیف و محدود ایرنا سنگینی می‌کند انصراف داده می‌شد و به جای هزینه برای یک امر مهمل به وظایف و ماموریت اصلی و تقویت ماهیت ذاتی این رسانه می‌پرداختید؟ 

سازمانی که در تنگنای مالی، دفاتر خارجی آن تعطیل و در تامین حقوق و مزایا و دیگر مایحتاج کارکنان و خبرنگاران خود با دشواری‌های زیادی رو‌به‌رو است از برپایی چنین نکوداشت هزینه زا و در عین حال عبث چه طََرفی بست؟! جز یک شو آف تبلیغاتی برای مدیران عالی خوش نشین که حداکثر عمر حضورشان در این سازمان (زمان نکوداشت ۹۰ سالگی) به شش ماه هم نمی‌رسد!

آقایان! ایرنا اگر موفقیتی در خور نکو، داشت این حال و روز و جایگاه و رتبه پایین آن در بین سایر رسانه‌ها و مخاطبان نبود! اگر به نظر سنجی‌ها و بررسی‌های وضعیت رسانه‌های داخلی و خارجی در ایسپا و الکسا یا دیگر موسسه‌های رتبه سنجی رسانه‌ها مراجعه شود پیداست که ایرنا را نه تنها شایستگی نکو داشت نیست بلکه مستوجب نکوهش بخاطر انفعال رسانه‌ای و تلاش مضاعف برای برون رفت از این وهن حرفه‌ای است.

*روزنامه نگار