حسن بهشتی‌پور، تحلیلگر مسائل سیاست خارجی معتقد است که بدبینی‌ها نسبت به روسیه در ارتباط با مذاکرات ایران و آمریکا چندان درست نیست و منافع روسیه ایجاب می‌کند که بین ایران و آمریکا توافق شود. او همچنین گفته ترامپ خودشیفته است، نتانیاهو درباره تکرار سرنوشت برنامه هسته‌ای لیبی برای ایران حرف مفت می‌زند.
دیدارنیوز: یک تحلیلگر مسائل سیاست خارجی گفت: وقتی آمریکا با ایران به توافق برسد، اجرای این توافق بدون آژانس امکان پذیر نیست، چون تنها نهاد جهانی صاحب صلاحیت است که می‌تواند تأیید کند ایران تعهداتش را انجام داده است.
مذاکرات ایران و آمریکا در سرعتی خارج از انتظار پیش می‌رود، اما در این میان عناصر خارجی هر چند دور میز ننشسته‌اند، اما تلاش می‌کنند به جهت منافع خودشان تأثیرگذاری لازم را در روند گفت‌و‌گو‌ها بگذارند. نتانیاهو خیلی صریح گفته جز با پیاده سازی مدل لیبی برای برنامه هسته‌ای ایران رضایت نمی‌دهد و اگر هم از طریق مذاکرات به این خواسته نرسد، برای نابودسازی تأسیسات هسته‌ای ایران از هیچ فرصتی دریغ نخواهد کرد.
کشور‌های منطقه از عربستان و امارات گرفته تا عمان، قطر و ترکیه برعکس زمان برجام، از شکل گیری توافق بین ایران و آمریکا استقبال می‌کنند و حتی حاضرند در چانه زنی‌های دیپلماتیک نیز ایفاگر نقش میانجی باشند. عنصر دیگر روسیه است، بر کسی پوشیده نیست که روس‌ها از توافق برجام دلخوشی نداشتند و وقتی هم ترامپ از آن خارج شد، برای احیای دوباره این توافق به رغم تلاش‌های ظاهری، نقش تخریبی ایفا کردند. نمونه روشن آن زمانی بود که در زمستان ۱۴۰۰ و تابستان ۱۴۰۱ ایران و غرب در آستانه توافق بر سر احیای برجام بودند، اما روس‌ها هر بار با ترفندی همه تلاش‌های دیپلماتیک انجام شده را نقش برآب کردند.
عنصر آخر آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای است که هر چند کشور نیست، اما اصلی‌ترین مرجع فنی و کارشناسی در موضوع هسته‌ای به حساب می‌آید. اخیرا گروسی اعلام کرده «بدون نظارت آژانس، توافق ایران و آمریکا فقط یک تکه کاغذ است». حال این سئوال مطرح است که هر کدام از بازیگران یادشده از چه میزان قدرت تأثیرگذاری بر روند مذاکرات برخوردارند؟
حسن بهشتی پور در گفت‌و‌گو با نامه نیوز درباره تأثیرگذاری بازیگران ثالث بر مذاکرات ایران و آمریکا گفت: اسرائیل با برجام مخالف بود و طبیعی است با توافق احتمالی پیش رو نیز مخالف باشد و تلاش کند آن را به شکست بکشاند، اما موفقیت یا عدم موفقیت نتانیاهو به آن بستگی دارد که آمریکا با او همراهی نشان دهد یا خیر.
وی افزود: اگر ترامپ با نتانیاهو همراه شود مسیر مذاکرات متوقف می‌شود کلا ماجرا در مسیر دیگری قرار می‌گیرد. اگر آمریکا با نتانیاهو همراهی نکند، نتانیاهو برای رسیدن به هدفش یا باید از عامل نفوذی استفاده کند یا کشور‌های منطقه را مجاب به همکاری کند که هر دو وجه را ایران می‌تواند مانع شود یعنی هم جلوی نفوذ داخلی را ببندد و اجازه ندهد که عملیات‌های گذشته تکرار شود؛ هم با کشور‌های همسایه اتمام حجت کند که اگر هر کشوری با اسرائیل برای حمله به ایران همکاری کند، او نیز هدف ایران خواهد بود.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی درباره خواست نتانیاهو به تکرار سرنوشت برنامه هسته‌ای لیبی برای ایران یادآور شد: این حرف مفت است و این دو برنامه هیچ مشابهتی با هم ندارد. کل تأسیسات هسته‌ای لیبی در یک کشتی جا شد، اما تأسیسات هسته‌ای ایران در نطنز، فوردو، اصفهان، اردکان یزد و دیگر مناطق بومی شده است و آژانس بر همه فعالیت‌های هسته‌ای ایران نظارت دارد. لیبی برای فعالیت هسته‌ای خود به دیگر کشور‌ها وابسته بود، یعنی آنها برایش درست کردند و، چون دید امکان اداره اش را ندارد همه را داد، رفت.
وی ادامه داد: فارغ از این مباحث، برای آنکه روشن شود ترامپ با نتانیاهو همراه است یا خیر، باید ببینیم که ترامپ چه نوع شخصیتی دارد. ترامپ خودشیفته است و فقط می‌خواهد تیتر رسانه‌ها باشد بنابراین روی حرف‌های ترامپ نباید حساب کرد آنچه درباره او اهمیت دارد، عملش است، نه نوع حرف زدنش مقابل رسانه ها. در عمل می‌بینیم که او در مذاکرات دارد خوب پیش می‌رود.
بهشتی پور گفت: خود نتانیاهو اعلام کرد «ترور شهید نصرالله بدون اطلاع آمریکا انجام شد» و حتی ادعا دارد که اسرائیل نیابتی آمریکا نیست و براساس منافع خود عمل می‌کنیم بنابراین اختلاف نظر بین ترامپ و نتانیاهو درباره مذاکرات جدی است. نتانیاهو ادامه حیات سیاسی اش را در جنگ می‌بیند همین مسیر را می‌رود در حالیکه ترامپ الزاما دنبال جنگ نیست و می‌خواهد ابتدا کار خودش را از طریق دیپلماسی پیش ببرد.
وی درباره نگاه کشور‌های منطقه به مذاکرات ایران و آمریکا افزود: عربستان، امارات، قطر، عمان و ترکیه برخلاف ۱۰ سال پیش از توافق بین ایران و آمریکا استقبال می‌کنند، چون تحولاتی در منطقه رخ داد که کشور‌های منطقه منافع خود را در این می‌بینند که جنگ جدیدی رخ ندهد، چون می‌دانند این جنگ فراگیر خواهد شد و تأثیرش را بر اقتصاد همه کشور‌های منطقه خواهد گذاشت.
این کارشناس مسائل سیاست خارجی درباره موضع واقعی روسیه نسبت به مذاکرات ایران و آمریکا اظهار کرد: روسیه خواسته هایش از برجام چیز دیگری بود که آن خواسته‌ها تحقق پیدا نکرد، اما روس‌ها کوتاه آمدند. باید عمل مسکو را دید. وقتی ایران به تعهدات برجامی اش عمل کرد، به قطعنامه‌های پیشنهادی آمریکا علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل رأی منفی داد، در حالیکه قبل از برجام به ۶ قطعنامه علیه ایران رأی مثبت داده بود. امروز منافع روسیه ایجاب می‌کند که بین ایران و آمریکا توافق حاصل شود، کما اینکه خودش دنبال توافق با طرف آمریکایی است.
وی ادامه داد: در بلند مدت روسیه با ایران رهاشده از تحریم راحت‌تر می‌تواند کار کند، ضمن آنکه لغو تحریم‌های ایران را در تعارض با منافع خودش نمی‌بیند. اصولا بازار نفت هم به نفت ایران و هم به نفت روسیه محتاج است بنابراین اگر نفت ایران به طور رسمی وارد بازار‌های جهانی شود ضربه‌ای به فروش نفت روسیه نمی‌خورد. اینکه روسیه در گذشته از تعارضات بین ایران و آمریکا استفاده کرده، نمی‌تواند دلیل آن باشد که الی یوم القیامه این تعارضات را به نفع خود می‌بیند بنابراین نباید بدبین بود که مسکو توافق بین ایران و آمریکا را به ضرر خود می‌بیند و در نهایت در مسیر مذاکرات کارشکنی خواهد کرد.
بهشتی پور درباره تأثیرگذاری آژانس روی مذاکرات ایران و آمریکا گفت: حرف اخیر گروسی درست است، چون وقتی آمریکا با ایران به توافق برسد، اجرای این توافق بدون آژانس امکان پذیر نیست، چون تنها نهاد جهانی صاحب صلاحیت است که می‌تواند تأیید کند ایران تعهداتش را انجام داده است. کما اینکه آژانس بعد از اجرای برجام در ۱۵ گزارش اعلام کرد که ایران به مُر این توافق عمل کرده است، ایران نیز مرتب به گزارش آژانس استناد می‌کرد.
